تگا=پیر نشین:
یکی از ویژگیهای ورودی خانههای قدیمی و سنتی که در بیشتر نقاط ایران و بافتهای تاریخی، به وفور دیده میشود، وجود سکوهایی در دو طرف درهای خانه است که به پیرنشین شهرت دارند. سکو جزیی از خانههای قدیمی بوده است که علاوه بر زیبایی، به تناسب بزرگی یا کوچکی خانه و درِ خانه، متفاوت بوده است.
🔸پیرنشینها آجری یا خشتی در عین سادگی محل استراحت و همچنین گفتگو با صاحب خانه بوده است. همچنین در هنگام انتظار برای ورود به خانه و یا گفتگو با همسایهها ایجاد میشده و کاربرد ارتباطی داشته است. عصرگاهان مردان خانه و یک محله، برای رفع خستگی و برای تبادل اطلاعات و برقراری ارتباطات، روی سکوها نشسته و نوعی ارتباطات سنتی و موثر را برقرار میکردند. این سکوها در اوقاتی که مردان در خانه نبودند به زنها اختصاص داشت و زنهای همسایه نیز این سکوها را به عنوان محلی برای ارائه و انتقال اخبار، تبادل اطلاعات و خبرگیری به کار میبردند.
🔸در عصری که از تکنولوژیهای رسانهای و اطلاعاتی خبری نبود، این نوع ارتباطات سنتی، بسیار کارآمد و ضروری بود. ورودی خانهها هر چند ساده و محقر مینمود، اما یک عنصر ارتباطی لحاظ میشده است و این نشانهی فرهنگ غنی ایرانی است.
زیباتر از همه اینکه اگر رهگذری باری بر دوش داشت و خسته میشد آن را به راحتی بر روی سکو میگذاشت و پس از لختی استراحت راه خود را ادامه میداد و در واقع این جزو از بناها، حالت عام المنفعه داشته و این نشانهی حسن ارتباط افراد با همدیگر بوده است.
🔸متاسفانه این بناها در حال خراب شدن هستند و در بناهای جدید جایی برای این سکوها وجود ندارد. با نابودی این بخش از معماری ایرانی فرهنگ گفتگو هم کمکم کمرنگ شده و زندگی حالتی مدرن و ماشینی به خود میگیرد.