نکته تفسیری صفحه ۸۹:
مهم ترین انگیزهی جهاد:
از هنگامی که حضرت آدم(ع) به زمین فرود آمد، جنگ و خونریزی هم در میان انسان ها دیده شد. این پیشگویی قطعی خدا بود که به انسانها گفته شد: «به زمین فرود آیید؛ در حالی که برخی از شما در آنجا دشمن برخی دیگر خواهند بود.»[1] آری، از همان ابتدا، برخی از مردم برای برقراری حق و عدالت، و برخی برای به کرسی نشاندن آرزوهای باطل و ظالمانه ی خود می جنگیدند، و این جنگ تا کنون ادامه دارد. پیامبران خدا که آرزوی تحقّق عدالت را داشتند نیز همراه پیروانشان، با ستمکاران و متجاوزان می جنگیدند و می کشتند و کشته می شدند؛ امّا آنان از این جنگ و مبارزه تنها یک هدف داشتند، و آن چیزی نبود مگر «اجرای فرمان خدا». از این رو، قرآن، مسلمانان را به «جهاد فی سبیل الله» تشویق کرده است. در حقیقت، اطاعت از فرمان خدا و کسب خشنودی او، مهمترین هدف جهادگران الهی بوده و هست. کشورگشایی، استعمار و دربند کشیدن ملل مستضعف، افزایش ثروت و... ، هیچیک در این جهاد مقدّس نقشی نداشته است. ممکن است کسی بپرسد که مجاهدان راه خدا برای به دست آوردن چه چیزی می جنگیدند و چه امیدی از تحمل این زحمت فوق العاده و زخمی و کشته شدن داشتند. این آیه به این سؤال پاسخ می دهد و می فرماید که مهم ترین انگیزه ی جهاد در راه خدا این است که انسان باور کند به معامله ای پرسود دست می زند: «فروش زندگی دنیا در برابر به دست آوردن زندگی آخرت». البته این معامله به ایمان و باوری عمیق نیاز دارد؛ به اینکه انسان به زندگی پس از مرگ ایمان آورد، بهشت برین را باور کند، و به امید رسیدن به نعمت هایش، از زندگی دنیا با تمام لذّتهایش دل بکند.
اگر انسان پردهی زرق و برق دنیای مادّی و لذّت های زودگذرش را کنار بزند و به سخنان پیامبران راستگوی خدا ایمان آورد، دیگر دل کندن از آن برایش کار دشواری نخواهد بود. هنگامی که آدمی این سخن پیامبر خدا(ص) را می شنود که «فضایی به اندازهی طول یک تازیانه(یعنی مکانی بسیار کوچک) در بهشت، از دنیا و هر آنچه در آن است، بهتر است.»؛[2] و هنگامی که این سخن قرآن را می شنود که «زندگی دنیا و لذّت هایش در برابر زندگی آخرت، چیز بسیار اندکی است.»[3]، آنگاه انگیزه های دنیایی در چشمانش خرد و حقیر می شود، با کمال میل به استقبال شمشیرهای دشمنان خدا میرود، آنان را به خاک و خون می کشد و مشتاق کشته شدن در راه خداست. حسـرت امیر مؤمنان علی علیه السلام در جنگ احد به خاطر شهید نشدن،[4] تقاضای اصحاب خاص پیامبر (ص) از ایشان برای یافتن توفیق شهادت،[5] سخنان بی نظیر اصحاب امام حسین علیه السلام در کربلا در استقبال از کشته شدن در راه خدا، و دعای ما برای یافتن توفیق جهاد و شهادت در محضر حضرت مهدی عج [6] ، همگی با این نگاه و با این ایمان و اعتقاد به وجود می آید که «مرگ در راه خدا، فقط پلی است که افراد باایمان را از زندان دنیا به قصر بهشت می رساند».[7] البته اشتیاقِ مجاهدان راستین برای رسیدن به پاداش الهی، به معنای سستی و کم گذاشتن از جنگ نیست؛ بلکه آنان با تمام قدرت با دشمنان خدا نبرد می کنند و تمام نیروی خویش را برای تار و مار کردن آنان به کار می بندند. دلاوری های امیر مؤمنان علی علیه السلام و جنگ نمایان امام حسین علیه السلام در کربلا، دو نمونه از این مطلب است.
به همین سبب، آیه ی مورد بحث، پاداش عظیمِ الهی را برای هر دو گروه مجاهدان برشمرده است؛ گروهی که جان خویش را در راه خدا فدا می کنند، و گروهی که بر دشمنان خدا پیروز می شوند.
[1] - آیة 36 سورة بقره
[2] - مجموعة ورام ، ج 2، ص 226
[3] - آیة 38 سورة توبه
[4] - نهج البلاغه، خطبة 220
[5] - کافی، ج 2، ص54.
[6] - زیارت امام عصر در روز جمعه. مفاتیح الجنان
[7] - اقتباس از روایتی از امام حسین(ع). بحارالانوار، ج 6، ص 154
#نیشگون______________________ 🔰
در پیام رسان ایتا به ما ملحق شوید
@nishgonn
📡 https://eitaa.com/nishgonn