نکته تفسیری صفحه ۹۴
هجرت:
یکی از اتفاقات عمومی زندگی و حیات در دنیا، «مهاجرت» است. بسیاری از جانداران، هنگامی که مکان زندگی خود را برای ادامه ی حیات مناسب نمی بینند، مهاجرت می کنند. مهاجرتِ هجده هزار کیلومتری برخی از پرندگان از قطب شمال تا قطب جنوب، نمونهی روشنی از این حقیقت است.
تاریخ زندگی بشـر گواهی می دهد که انسان های اولیه نیز پس از تغییر اوضاع جغرافیایی زمین، برای ادامه ی حیات، از زادگاه خود به نقاط دیگری کوچ می کردند. هم اکنون نیز اگر در یک سرزمین، وضع مساعد زندگی از دست برود و میکروب های کشنده یا گازهای شیمیایی و... سراسر آن را بپوشاند، مردم آن سرزمین آنجا را رها کرده، به نقطه ی دیگری از زمین کوچ می کنند. همه ی این مهاجرت ها، برای حفظ زندگی مادّی و دنیایی است. اگر امّا ماندن در یک سرزمین، سعادت ابدی انسان را به خطر بیندازد، چه باید کرد؟ آیا ارزش زندگی جاودانه ی انسان، از زندگی کوتاه او در دنیا کمتر است؟ این آیات به انسانها می آموزد که اگر ماندن در یک سرزمین، مانع دینداریشان شود، باید آنجا را رها کنند و خود را به جایی برسانند که بتوانند به راحت ایمان خود را حفظ کنند. اگر هم در اثنای این مهاجرت از دنیا بروند یا کشته شوند، پاداشی بسیار بزرگ خواهند داشت که تنها خدا از آن باخبر است. اگر امّا از مهاجرت سر باز زنند و با ماندن در آن سرزمین، دین خود را از دست بدهند و بیایمان از دنیا بروند، عذرشان پذیرفته نمی شود و مجازات خواهند شد. تاریخ زندگی پیامبر(ص)، گویای دو مهاجرت مسلمانان است: نخست، مهاجرت گروهی از مسلمانان مکّه به حبشه، و دوم، مهاجرت پیامبر(ص) و مسلمانان از مکّه به مدینه. هجرت مسلمانان به مدینه، یکی از بزرگترین حوادث تاریخ اسلام محسوب می شود. این حادثه ی درخشان، سرآغاز فصل نوینی از تاریخ اسلام بود؛ زیرا پیش از آن، مسلمانان در ظاهر هیچگونه قدرت اجتماعی و سیاسی نداشتند؛ امّا پس از هجرت، بلافاصله حکومت اسلامی را تشکیل دادند و با سرعت فراوانی در همه ی زمینه ها پیشرفت کردند. این حادثه چنان اهمّیت داشت که به پیشنهاد حضـرت علی(ع)، مبدأ تاریخ مسلمانان قرار گرفت. هم اکنون نیز این قانون حیات بخش زنده است. ممکن است برخی از مردم در نقاطی به سر برند که نگه داشتن ایمانشان در آنجا ممکن نباشد و کفر و گناه در آن منطقه حاکم باشد. در این صورت، بهانه هایی مانند اقامت در وطن، درس خواندن، کسب درآمد و...، هیچیک نمی تواند مانع مهاجرت انسان شود؛ بلکه آدمی باید با امید و توکّل به خدا، سرزمین کفر و گناه را ترک کند و به جایی هجرت کند که بتواند از گوهر ایمان خود پاسداری کند[1]. در حقیقت، هجرت، به معنای فرار از «ظلمت» به سوی «نور» است، و مهاجر حقیقی، کسی است که از بدی ها به سمت خوبی ها حرکت کند. حال ممکن است این هجرت، از مکانی به مکان دیگر، یا هجرت در درون انسان از گناه به سمت رضایت و خشنودی خداوند باشد؛ چنانکه امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرماید: «مهاجران راستین، کسانی هستند که از گناهان هجرت می کنند و دیگر به سمت آن نمی روند.»
[1] - اقتباس از تفسیر نمونه، ج 4، ص 90
#نیشگون______________________ 🔰
در پیام رسان ایتا به ما ملحق شوید
@nishgonn
📡 https://eitaa.com/nishgonn