🔶قسمت ۳ از ۳
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
خب امروز پایه پولی چقدره؟ مشکل اینجاست که نمیدونیم. عرف بانکهای مرکزی دنیا اینه که آمار رو هفتگی، و با سه چهار روز تاخیر اعلام کنند. در گذشته بانک مرکزی ایران این آمار رو ماهانه، و با یکی دو ماه تاخیر منتشر میکرد. منتها بانک مرکزی آقای همتی از حیث آماری به شدت بینظم بوده و گاهی با چهار پنج ماه تاخیر آمار رو منتشر میکنه. احتمالا زودتر از پاییز نخواهیم فهمید پایه پولی آخر خرداد چقدر بوده.
اما میتونیم تخمین بزنیم. با کنار هم گذاشتن نرخ رشد پایه پولی در اسفند، نرخ بهره بازار بین بانکی، میزان رشد بورس، و از همه مهمتر، کسری بودجه دولت، میشه تخمین زد که در سه ماه اول سال بین ۵۰ تا ۷۰ ه.م.ت به پایه پولی افزوده شده. اگه اینطور باشه، این به معنی رشد ۱۵ تا ۲۰ درصدی پایه پولی در این سه ماهه. اگه با همین فرمون بریم، در سال ۹۹ پایه پولی میتونه تا ۱۰۰٪ رشد کنه. چنین اتفاقی در نیمه دوم سال بصورت تورم وحشتناکی خودش رو نشون خواهد داد؛ تورمی وحشتناکتر از تورم ۴۰ درصدی موبایل، تورم ۶۰ درصدی لوازم خانگی، و تورم ۸۰ درصدی برنج خارجی که امروز میبینیم.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
شهریور ۹۷، وسط بحبوحه ارزی، وحشتزده صحبت از ونزوئلایی شدن اقتصاد کشور بود. اون موقع پستی زدم و نوشتم که «ایران در وضعیت ونزوئلایی نیست، به سمت ونزوئلایی شدن هم پیش نمیره» و مفصل توضیح دادم چرا. در اون پست قول دادم اگه وضعیت پولی ایران به سمت ونزوئلایی شدن پیش بره، در همین کانال هشدار خواهم داد.
الان هشدار میدم که اگه با فرمون سه ماه گذشته پیش بریم، بنحوی که تا آخر سال پایه پولی دو برابر بشه، سال ۹۹ آغاز ونزوئلایی شدن اقتصاد کشور خواهد بود. امروز باید فرمون رو به مسیر درست بچرخونیم.
دو برابر کردن پایه پولی، کسری بودجه امسال دولت رو رفع میکنه، اما چنان تورمی ایجاد میکنه که سال آینده دولت ناگزیر به افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی پایه پولی میشه. اگه رشد پایه پولی سه رقمی بشه، دیگه از کنترل خارج میشه. دولت بیپول، مثل معتادی خمار و داغون، هر سال به تزریق پایه پولی بیشتر و بیشتری نیاز خواهد داشت و این به بیارزشتر و بیارزشتر شدن ریال منجر خواهد شد.
امروز تنها راه اجتناب از یک آینده ونزوئلا گونه، موفقیت بانک مرکزی در انتشار هفتهای ۵ ه.م.ت اوراق بدهیه. این حراجها که روی دور افتاد، باید برای پایدارسازی بدهی میان مدت دولت، و همینطور اصلاح نظام بانکی، فکر اساسی کرد.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
امروز دقیقا چکار کنیم؟
اگه وزیر اقتصاد هستید، بدونید که شما نمیتونید برای بازار نرخ تعیین کنید. تمامی کسری بودجه رو باید از بازار و به نرخ بازار تامین کنید. هر کسری بودجهای که از طریق انتشار اوراق تامین نکنید، تبدیل به پایه پولی میشه و تبعات تورمیش به شدت مخربتر از پرداخت قدری سود بیشتره. اگه از نرخ سود بازار خوشتون نمیاد، خرجتون رو کم کنید، یا درآمد مالیاتی رو افزایش بدید. هر کار میکنید، پایه پولی رو بذارید برای سیاستگذاری پولی.
اگه رییس کل بانک مرکزی هستید، مطمئن بشید به هر قیمتی شده هفتهای ۵ ه.م.ت اوراق منتشر میشه، چون قیمتش هر چی باشه، از هزینه افزایش بیرویه پایه پولی کمتره. همینطور بدونید شفافیت آماری بهترین ابزار شما برای غلبه بر تفکرات غلط سازمان برنامه و وزارت اقتصاده. بانک مرکزی آقای سیف در انتشار آمار بینظم بود ولی انصافا بانک مرکزی جنابعالی دیگه شورش رو درآورده. آمار پایه پولی باید هفتگی و حداکثر با چهار روز تاخیر منتشر بشه، نه ماهانه و با پنج ماه تاخیر. با افزایش نظم و تناوب انتشار آمار کلهای پولی، میتونید مذاکرات موثرتری با بقیه حکمرانی اقتصادی کشور صورت بدید.
اگه مسوول تامین استان یا شهری هستید، بدونید که اگه وزارت اقتصاد به راه نیاد، سال سختی پیش رو دارید. تورم، ثروت رو از خانوارهایی که دارایی ندارند، به دولت منتقل میکنه. یعنی فقرا رو فقیرتر میکنه. در دو سه سال اخیر چند بار دیدیم فقر و بیکاری چه تبعاتی داره. تصور کنید اون فقر به مراتب شدیدتر بشه.
اگه وزیر اقتصاد، رییس کل بانک مرکزی، یا مسوول تامین نیستید، فقط میتونم توصیه کنم ریال نگه ندارید. بدونید که قیمت هیچ چیزی افت نخواهد کرد، چرا که این مسکن و دلار نیست که گرون میشه، این ریاله که بیارزش میشه و با این سرعت چاپ پول، ارزش ریال بر نخواهد گشت. پساندازتون رو متناسبا بین سهام، ارز، طلا، مسکن و غیره پخش
کنید. هر کار میکنید، ریال نگه ندارید.