ثانیا: نسکی در آیه ۱۶۲ سوره انعام به معنای مطلق ذبح نیست بلکه ذبح در حج که یکی از اعمال عبادی است لذا فقط برای خداوند متعال باید باشد چنانچه مجاهد، حسن بصری، سعید بن جبیر و قتاده نسکی را به معنای ذبح در حج معنا کردند[۳۳] مضافا برخی از مفسرین همچون مقاتل، سمعانی و … نسکی را به معنای عبادت و حج و دین گرفتند[۳۴]. لذا وهابیت که نسک را به معنای مطلق ذبح گرفتند ادعای بدون دلیل است. حتی اگر به معنای ذبح باشد یکی از مصادیق ذبح بیان شده که ذبح برای خداوند متعال عبادت است و برای بت یا غیر بت به نیت ربوبیت و الوهیت عبادت و شرک محسوب می گردد. ثالثا: واژه نحر در آیه ۲ سوره کوثر در لغت و لسان مفسرین به معنای متعدد (بالا آوردن دستان تا مقابل گلو در هنگام تکبیره الاحرام نماز، رو به قبله ایستادن در هنگام نحر، نحر کردن شتران چاق، گذاشتن دست راست بر روی دست چپ و …) آمده است[۳۵]. در روایات متعددی از ائمه اهل بیت (علیهم السلام) نقل شده است که واژه «وانحر» به معنی بالا آوردن دستان تا مقابل گلو در هنگام گفتن تکبیر در نماز است. به عنوان نمونه می‌توان به این روایت اشاره کرد: «حَدَّثَنَا الْأَصْبَغُ بْنُ نُبَاتَةَ، عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ (عَلَيْهِ السَّلَامُ) قَالَ: لَمَّا نَزَلَتْ عَلَى النَّبِيِّ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ): «فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ» قَالَ: يَا جَبْرَئِيلُ، مَا هَذِهِ النَّحِيرَةُ الَّتِي أَمَرَ بِهَا رَبِّي قَالَ: يَا مُحَمَّدُ، إِنَّهَا لَيْسَتْ نَحِيرَةً، وَ لَكِنَّهَا رَفْعُ الْأَيْدِي فِي الصَّلَاةِ».[۳۶] امیرالمومنین (علیه‌السلام) فرمودند: هنگامی که آیه «فصل لربک و انحر» بر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نازل شد، ایشان از جبرئیل امین (علیه السلام) پرسید: مراد از نحيره‏اى كه خدا مرا بآن امر فرموده، چيست؟جبرئيل گفت: مراد از آن، نحيره نيست، بلکه خداوند تو را امر مي كند كه هرگاه تكبيره الاحرام نماز را خواستى بگويى دستهايت را بالا بیاور و سپس بگو اللَّه اكبر. همچنین طبری از امام باقر (علیه السلام) همین تفسیر از نحر را نقل کرده است[۳۷]. حتی اگر نحر را به معنای قربانی بگیریم یکی از مصادیق آن ذکر شده که نحر برای خداوند عبادت است اما اگر برای غیر خداوند با نیت الوهیت و ربوبیت واقع شود شرک اکبر است چنانچه بت پرستان برای غیر خداوند نماز می خواندند و برای غیر خداوند نحر می کردند[۳۸] چون آنها غیر خدا را رب و اله می گرفتند لذا نحر به نیت الوهیت و ربوبیت مذبوح له شرک بوده است. نتیجه از مجموع عباراتی که بیان شده به این نتیجه رسیده می شود که ذبح از جمله اعمالی است که با قصد و نیت و تقرب به خداوند عبادت شمرده می شود و الا بدون قصد و تقرب به خداوند (مثل ذبح برای مهمان، ولیمه عروسی، خوردن و …) از اعمال عادی شمرده می شود و استدلال وهابیت برای عبادی بودن مطلق ذبح به آیات سوره انعام و کوثر مردود است چون در آیات و روایات متعدد اقسام ذبح ذکر شده و ذبحی موجب شرک است که به نیت ربوبیت و الوهیت مذبوح له باشد. 📌پی نوشت : [۱]– پژوهشگر مرکز پژوهشی مصباح. [۲]– سوره انعام، آیه ۱۶۲. [۳]– سوره کوثر، آیه ۲. [۴]– ابن عبد الوهّاب نجدي، محمّد، الجواهر المضية، ناشر: دار العاصمة، الرياض، المملكة العربية السعودية، مصر، چاپ اول و چاپ سوم، ۱۳۴۹ق و ۱۴۱۲ق. ص ۱۶. [۵]– ابن عبد الوهّاب نجدي، محمّد، الرسائل الشخصية، تحقيق: صالح الفوزان و محمّد بن صالح العقيلي، جامعة الإمام محمّد بن سعود، رياض، بي تا. ص ۱۲. [۶]– فوزان، صالح بن فوزان، الملخص في شرح كتاب التوحيد، دار النشر: دار العاصمة الرياض، چاپ اول، ۱۴۲۲هـ- ۲۰۰۱م. ص ۹۵. [۷]– همان، ص ۹۶. [۸]– الدويش، احمد بن عبد الرزاق، فتاوى اللجنة الدائمة(۳۲)جزءا، ناشر: الرئاسة العامة للبحوث العلمية والإفتاء، بی جا، بی تا. ج۱، ص۱۸۰ و ۱۸۱. [۹]– «جـ: الذبح لغير الله منكر عظيم وشرك أكبر سواء كان ذلك لنبي أو ولي أو كوكب أو جني أو صنم أو غير ذلك؛ لأن الله سبحانه يقول: {قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، لَا شَرِيكَ لَهُ وَبِذَلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ} فأخبر سبحانه أن الذبح لله كما أن الصلاة لله، فلو ذبح لغير الله فهو كمن صلى لغير الله يكون شركا بالله عز وجل، وهكذا يقول الله عز وجل لنبيه صلى الله عليه وسلم: {إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ، فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ} فالصلاة والنحر عبادتان عظيمتان»؛ بن باز، عبد العزيز بن عبد الله(المتوفى: ۱۴۲۰هـ)، مجموع فتاوى ، أشرف على جمعه وطبعه: محمد بن سعد الشويعر. ج۶، ص ۳۳۴.