افسانهها تمامی ندارند.
می گویند دولت قیمتگذار نیست. خوب. اشکال ندارد. دولت قیمت گذار نباشد. بفرمایید چه کسی قیمتگذار باشد؟ نفت را در دنیا چه کسی قیمتگذاری میکند؟ مصرفکننده مفلوک اروپایی؟ یا کارتلهای نفتی؟ یا دولتهای آمریکایی؟ قیمت نفت را چه چیزی دو سال قبل رساند تا نزدیک صفر؟ بازار؟ یا قمار ترامپ؟
خوب اشکالی ندارد. فرض کنیم در ینگه دنیا، همان مردم فلاکت زده هستند که با تقاضای خود قیمتی را حاکم میکنند. بفرمایید تقاضای مردم ما در قیمتگذاری دقیقا کجای بازی است؟ در ایران ما چه کسی تعیین کننده قیمت نفت است؟ بازار؟ دقیقا کدام بازار؟ همان که یک طرفش شرکت نهچندان ملی نفت است و طرف مقابلش میلیونها انسان؟
لطفا با عناوین بازی نکنید. توهمی که شما اسم آن را بازار میگذارید در هیچکجای اقتصادسیاسی دنیا وجود ندارد.
عرضه و تقاضا هم اگر معیار قیمتگذاری باشد (که نیست) هیچ عرضه ساکت و منفعل و هیچ تقاضای ساکت و منفعلی وجود ندارد.
حتی اگر این دو توهم (توهم نیروی عرضه و توهم نیروی تقاضا) باشند که با تقاطعشان تولید قیمت کنند، همین توهمات را هم قدرتها هستند که رقم میزنند. گاهی در ذهن مردم، گاهی در ذهن اقتصاددانان و شاید هم مواردی در فرایند خرید و فروش.
قحطی و وفور، اموری لزوما طبیعی نیستند. محصول کنشهای جریانات جهانی قدرت هستند. پس زمانی که حتی توهم داشته باشید که عرضه و تقاضاست که قیمتگذاری میکند و باید به عرضه و تقاضا بازگردیم، در واقع، افسار اقتصاد خود را به سازندههای ذهنی و عینی عرضه و تقاضا متصل میکنیم.
☘کانال تحلیل های اقتصادی دکتر حمیدرضا مقصودی
@hamidrezamaghsoodi