🔸 نکته هشتم عبارت از ارائه کتابی ولو به شکل ناقص به عنوان مزار سعد بن عبدالله اشعری، با نزدیک به ۳۰۰ حدیث و آوردن آن به صورت پیدرپی و به صورت تبویب شده است. چیزی که به عنوان مزار ارائه میکنند، از صفحه ۱۷۴ کتاب تا ۲۵۶ را شامل میشود و بالغ بر ۲۵۸ حدیث را در بر میگیرید و از این بهبعد کتاب مزار اشعری قابل ارائه میشود و بر همین اساس باید گفت که قسمتی از این کتاب میتواند یک اثر تاریخی باشد.
🔹 نهمین نکته مربوط زبان و ادبیات فارسی، به عنوان یک ارائه مناسب و شیرین است که در نگارش آقای خانی مدنظر قرار گرفته و به کتاب جذابیت داده و خواننده را دچار سختخوانی نمیکند. البته هرچند که نثر کتاب شیرین است، اما فهم کتاب، دقت و تأمل میطلبد؛ یعنی باید برای کتاب وقت گذاشت و با دقت خواند، اما در مسیر خواندن آن، خواننده دچار خستگی نمیشود. ایشان بین سهولت و عمیق بودن مطالب، جمع کردهاند.
🔻 وجود مقدمه گویا و جمعبندی کامل
🔸 نکته دهم در باب مزایا هم به مقدمه گویا، جمعبندی کامل و مناسب و ارائه نمایه اعلام و اطلاعات کتاب برمیگردد که کتاب، علاوه بر فهرست منابعی که دارد و اطلاعاتی را به خواننده منتقل میکند، مؤلف محترم نیز در پایان کتاب، یک جمعبندی مناسبی ارائه دادند و قدمبهقدم گفتهاند چه کردهاند و حاصلش چه بوده است.
🔹 اینها مزایایی است که به نظر بنده رسید و برخی از آنها مطرح کردم. اما بخش دوم صحبتهای بنده نیز مربوط به کاستیهای کتاب است که توجه به آنها میتواند در تکمیل کتاب مؤثر باشد. برای نمونه، در صفحه ۶۸ نوشتهاند: کلمه حج نزد بخشی از اقوام به معنای جشن و یک مراسم دورهای است و آدرس هم دادهاند. اما در کتب لغت ما، حج به معنای قصد و آهنگ است و برای همین هم «حِج» که مصدر کلمه است، مضاف واقع میشود؛ بنابراین در کلمه حج، خوب است این نکته در معناشناسی افزده شود. در صفحه ۶۳ و در مورد حج اکبر نیز رفرنسهایی دادهاند که در شرایطی به حج، حج اکبر میگفتند، اما خوب است ایشان نیز تعریف برگزیدهای از حج اکبر مینوشتند. در صفحات ۶۳ و ۶۵ به دلیل احتیاط علمی از کلمه شاید استفاده کردهاند و پیشنهاد میکنم گاهی از واژه احتمالا استفاده کنند؛ چون شاید در یک معنا به معنای شایسته است نیز تلقی میشود.
🔸 کار ایشان در مولفههای معنایی زیارت خوب است. در صفحه ۹۰ یک اصطلاح توقیع را به کار بردهاند و به خلیفه عباسی نسبت دادهاند که اگر به معنای لغوی باشد اسنادش به خلیفه درست است، اما توقیع در معنای اصطلاحی منتسب به امام عصر(عج) است. در صفحه ۹۹ نیز آوردهاند به نظر میرسد قبل از اسلام عمره متمایز از حج بود که در اینجا خیلی احتیاط علمی به خرج دادهاند؛ چون تفکیک عمره از حج به عنوان دو مراسم آیینی قبل از اسلام یک مسئله قطعی است که عمره را در سایر ماهها بهجا میآوردند و حج نیز حج قرآن بوده است.
🔹 نکته دیگر اینکه، از صفحه ۱۶۲ بهبعد، جایگاه روایات احمد بن عیسی اشعری به عنوان یکی از منابع کتاب سعد آمده مطرح شده است و ارتباطی بین مزار سعد با مزار احمد ایجاد کردهاند. با اصل بحث موافق هستم، اما اینکه ما بگوییم احمد بن محمد بن عیسی اشعری دارای کتابی به نام المزار بوده که از منابع مزار سعد است را موافق نیستم؛ چون احمد، شخصیت خیلی بزرگی در قم بوده و کتبش مرجع بوده است و شیخ طوسی و نجاشی کتابهای احمد بن محمد بن عیسی را در اختیار داشتند و با طریق به احمد بن محمد بن عیسی رسیدند و در این طریق کتابشناسان بزرگی هستند. اگر واقعا احمد اشعری کتابی به نام المزار داشت، به وسیله این بزرگان کتابشناس اسمش ذکر میشد، اما هیچ کسی چنین اشارهای نکرده است. اما میشود احتمال داد که در النوادر احمد اشعری که گونهای کتاب جامع بوده، چند روایت در باب زیارات بوده باشد اما تألیف اثر مستقلی به نام المزار را کمتر دارای احتمال میدانم.
♻️ لینک خبر:
🌐
https://iqna.ir/fa/news/3992860
🆔
@ostadmaaref