⁉️با چه دلایلی می توان اثبات کرد که انسان اختیار دارد و مختار آفریده شده است؟ 🍃وجود اختیار در انسان امری بدیهی و وجدانی است و وجدانیات به استدلال نیاز ندارند، بلکه قابل استدلال نیستند و فقط ممکن است علم به ضروری بودن نیاز به استدلال داشته باشد. به هر حال انسان همانگونه که در ادراک وجود خود و احساس غم و شادی و کینه و محبت تردیدی به خود راه نمی دهد و در ادراک این امور محتاج اقامه برهان نیست، 🔰در عین حال در اینجا دلایلی ذکر شده که به بعضی اشاره می شود: 1️⃣ جزا و پاداش اگر انسان مجبور باشد، تنبیه و مجازات با تشویق و پاداش در مورد او معنا نخواهد داشت؛ چنانکه هیچ انسان عاقلی سنگ را به خاطر شکستن شیشه یا سر یک انسان کیفر نمی دهد، بلکه دستی را که آن را پرتاب کرده است مجازات می نماید. 2️⃣ تعلیم و تربیت دلیل دیگری که مختار بودن انسان را اثبات می کند وجود دستگاه تعلیم و تربیت است؛ زیرا تعلیم و تربیت موجود مجبور مفهومی نخواهد داشت حتی در انسان نیز در افعال غير اختیاری تعلیم و تربیت راهی ندارد؛ 3️⃣ احساس شرم و پشیمانی بعد از انجام عملی نیز دلیل بر اختیار هستند. 4️⃣ احساس رضایت و خشنودی و احساس کینه و دشمنی نیز شاهدی بر اختيار هستند. که به بعضی از آنها در قرآن کریم اشاره می کنیم: 🔸دسته اول، آیاتی که بر نسبت دادن افعال به بنده دلالت دارد؛ مانند: «فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتابَ بِأَيْدِيهِم(بقره/79) پس وای بر کسانی که کتاب را به دست خود می نویسند و آن را به خدا نسبت می دهند، که فعل را منسوب به بنده می داند نه خدا» یا «حتى يغيروا ما بانفسهم(انفال: ۵۳)؛ خدا سرنوشت گروهی را تغییر نمی دهد تا اینکه آنها خود و آنچه در خودشان است را تغییر دهند)؛ یعنی سرنوشت هر قومی در دست خودش است. 🔹دسته دوم: آیاتی که در آنها مؤمن، بر ایمان، ستایش و کافر بر کیفرش، نکوهش شده است و بر وعده و وعید دلالت دارند: مانند: «اليوم تجزى كل نفس بما كسبت (مؤمن: ۱۷)؛ امروز هر نفسی به وسیله آنچه به دست آورده است جزا داده می شود»، «اليوم تجزون ما كنتم تعملون (جاثیه: ۲۸)؛ امروز به خاطر آنچه انجام می داده اید، جزا داده می شوید»، «ولا تزر وازرة وزر أخرى (انعام: ۱۶۴)؛ بار کسی را دیگری بر دوش نخواهد گرفت» 🔸دسته سوم: افعال خداوند همانند افعال ما نیستند: این آیات دلالت دارند بر اینکه افعال خداوند منزه اند از اینکه همانند افعال ما باشند. افعال خداوند با افعال ما قابل مقایسه نیست؛ بنابراین کاری که از ضعف، ظلم، اختلاف و نارسایی و... حکایت دارد فعل ما است نه خداوند متعال. به آیات زیر توجه کنید: «ما ترى في خلق الرحمن من تفاوت (ملک: 3)؛ در آفرینش خدای متعال تفاوت نمی بینی»، «وما خلقنا السماوات والأرض وما بيننا إلا بالحق (حجر: ۸۵)؛ آسمان و زمین و آنچه بین این دو است را نیافریدیم مگر بر اساس حق»، «إن الله لا يظلم مثقال ذرة (نساء:۴۰)؛ به درستی که خداوند به اندازه مثقال ذرهای ظلم نمی کند» 🔹دسته چهارم: توبیخ انسانها به خاطر کفر و گناه: مانند: «كيف تكفرون بالله (بقره: ۲۸)؛ چگونه به خدا کفر می ورزید؟»، «وما منع الناس أن يؤمنوا إذ جاءهم الهدى (اسراء: ۹۴)؛ هنگامی که هدایت برای مؤمنان آمد از ایمان آوردن منع نشدند»، 🔸دسته پنجم: آیاتی که بر تهدید یا اختیار داشتن انسان دلالت دارند مانند: «من شاء فليؤمن ومن شاء فليکفر ( کهف: ۲۹)؛ پس هر کس می خواهد ایمان بیاورد و هر کس می خواهد، کفر بورزد» 📚درس هایی از عقاید اسلامی ج5 ص55 پرسمان اعتقادی #استادمحمدی 👇👇 🔹🔸🔹🔸🔹🔸 ♨️ http://eitaa.com/joinchat/2846228496C6562595520