سوال ۱۱۸
❓متن پیام:
آیا روایتی از امام علی(ع) نقل است که پیامبر اسلام(ص) زبانش را در دهانم گذاشت و به دنبال آن، هزار در دانش و از هر دری، هزار در دیگر به روی من گشوده شد؟
✅ پاسخ:
ظاهراً اولین شخصیتی که تعبیر (أَدْخَلَ لِسَانَهُ فِی فَمِی) را آورده، ابوحامد غزالى(م 505ق) باشد، چنانکه در منابع شیعه، سید ابن طاووس(م 664ق) از او نقل کرده است.[1] همچنین شاید بتوان گفت تعبیر «انکبّ علیه» که در متن این روایت در برخی منابع اهلسنت آمده، بیانگر این باشد که رسول خدا(ص) زبان خود را داخل دهان امام علی(ع) کرده باشد.
غزالی، این حدیث را بدون سند آورده، ولی علاوه بر آنکه به دلیل متواتر بودن روایات مشابه، از جهت محتوایی مشکلی ندارد؛ میتوان این تعبیر را نوعی مجازگویی نیز دانست؛ یعنی زبان در دهان گذاشتن کنایه از این است که امام(ع) بدون هیچ واسطهای دانش خود را از منبع وحی دریافت کرده است؛ از اینرو، خود غزالی این حدیث را در راههای کسب علوم الهی مطرح کرده و معتقد است که این مرتبهای از علم است که با درس خواندن، و معلّم دیدن دسترسى به آن پیدا نخواهد شد، بلکه به واسطه علم لدنّى میسّر است [2]
📚 1- ابن طاووس، على بن موسى، سعد السعود للنفوس منضود، ص 284، قم، دار الذخائر، چاپ اول، بیتا.
2- مجموعة رسائل الإمام الغزالى، ص 233.
💡
@p_eteghaadi