سوال ۲۶۰
❓متن پیام:
«آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است/ با دوستان مروت با دشمنان مدارا». آیا این شعر برگرفته از آیات و روایات است؟
✅ پاسخ:
دین اسلام در سفارش به مدارا و برخورد نرم و ملایم با مردم، حتی دشمنان را نیز مورد نظر داشته است.
🔺این مسئله تا آن‌جا اهمیت دارد که خدای متعال در قرآن کریم به فرستادگانش حضرت موسی و هارون(علیهم‌السلام) توصیه می‌کند تا در برخورد با فرعون از در مدارا و ملاطفت وارد شوند، شاید به خود آید و پند گیرد: «فَقُولا لَهُ قَوْلًا لَیِّناً لَعَلَّهُ یَتَذَکَّرُ...».
♦️در احادیث و سیره پیشوایان دین نیز این مسئله مورد توجه قرار گرفته است:
🔅«صَانِعِ الْمُنَافِقَ بِلِسَانِکَ وَ أَخْلِصْ مَوَدَّتَکَ لِلْمُؤْمِنِ وَ إِنْ جَالَسَکَ یَهُودِیٌّ فَأَحْسِنْ مُجَالَسَتَه»؛
با منافق، به زبان سازش کن، و شخص مؤمن را در قلب دوست بدار، و اگر فردى یهودی با تو همنشین شد، با او به خوبى برخورد کن.
🔅«عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیهم‌السلام قَالَ: فِی التَّوْرَاةِ مَکْتُوبٌ فِیمَا نَاجَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ علیه‌السلام یَا مُوسَى ... وَ أَظْهِرْ فِی عَلَانِیَتِکَ الْمُدَارَاةَ عَنِّی لِعَدُوِّی وَ عَدُوِّکَ...»؛
امام باقر(علیهم‌السلام) فرمود: در تورات ضمن آنچه خداى‌عزوجل با موسى بن عمران راز گفت، نوشته است: اى موسى! ... و در آشکارا با دشمن من و خودت مدارا کن.
💠 سفیان بن عیینه از زهرى پرسید، علی بن حسین را دیدهاى؟
گفت: آرى کسى از او با فضیلت‌تر نیست! خدا شاهد است که برایش دوستى در نهان و دشمنى آشکارا نمی‌بینم.
گفتند: چطور؟
گفت: هر کس به او کمال علاقه و محبت را داشت وقتى مقام و شخصیت و فضیلت زین العابدین(علیهم‌السلام) را مشاهده می‌کرد بر او حسادت می‌کرد. و هر کس با او دشمن بود باز به واسطه‌ی شدت مدارایى که داشت با او دوستانه برخورد می‌کرد.
♦️مروت و مردانگی نیز از صفات برجسته انسانی است؛ آیات و روایات زیادی به فضیلت و اهمیت آن پرداخته است:
🔆امام علی(علیهم‌السلام) در مورد اهمیت جوانمردی فرمود: «انسان به زینتی زیباتر از جوانمردی آراسته نشده است.
🔺در همین راستا، آنچه در مورد شعر سعدی می‌توان گفت، آن است که این شعر برگرفته از متون دینی و مطابق با آموزه‌های اسلامی است؛ اما این که چرا با دوستان باید مروت داشت، و با دشمنان مدارا کرد، شاید به این جهت باشد که مروت مرتبه‌ای بالاتر از مدارا است.
💡@p_eteghaadi