#درمحضرقرآن #۱۱۸۸ 🔹ذکر کثیر و صبح و شام او را تسبیح و تنزیه نمائید: «وَ سَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَ أَصِيلاً». آری، چون عوامل غفلت در زندگی مادی بسیار فراوان و تیرهای وسوسه شیاطین از هر سو به طرف انسان پرتاب می‌گردد، برای مبارزه با آن، راهی جز "ذکر کثیر" نیست. "ذکر کثیر" به معنی واقعی کلمه یعنی "توجه با تمام وجود به خداوند" نه تنها با زبان و لقلقه لسان. ذکر کثیری که در همه اعمال انسان پرتوافکن باشد، و نور و روشنایی بر آنها بپاشد. به این ترتیب قرآن همه مؤمنان را در این آیه موظف می‌کند که در همه حال به یاد خدا باشید. به هنگام عبادت، یاد او کنید و حضور قلب و اخلاص داشته باشید. به هنگام حضور صحنه‌های گناه، یاد او کنید و چشم بپوشید، و یا اگر لغزشی رویداد، توبه کنید و به راه حق باز گردید. به هنگام نعمت یاد او کنید و شکرگزار باشید و به هنگام بلا و مصیبت یاد او کنید و صبور و شکیبا باشید. خلاصه یاد او را که در هر صحنه‌ای از صحنه‌های زندگی، انگیزه واکنش مناسب و الهی است، فراموش ننمائید. در حدیثی که در "صحیح ترمذی" و "مسند احمد" از "ابو سعید خدری" از پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده، چنین می‌خوانیم: که از آن حضرت پرسیدند: ای العباد افضل درجة عند اللّه یوم القیامة؛ کدامیک از بندگان در روز قیامت مقامشان از همه برتر است؟! فرمودند: الذاکرون اللّه کثیرا؛ آنها که خدا را بسیار یاد می‌کنند. ابو سعید می‌گوید: عرض کردم یا رسول اللّه! و من الغازی فی سبیل اللّه؟؛ آیا چنین کسانی حتی از جنگجویان راه خدا، والا مقام‌ترند؟! فرمودند: لو ضرب بسیفه فی الکفار و المشرکین حتی ینکسر و یختضب دما لکان الذاکرون اللّه افضل درجه منه؛ اگر با شمشیرش آن قدر بر پیکر کفار و مشرکین بزند که شمشیرش بشکند و با خون رنگین شود، آنها که یاد خدا بسیار می‌کنند، از او برترند. چرا که جهاد خالصانه نیز بدون ذکر کثیر خداوند ممکن نیست و از اینجا معلوم می‌شود که ذکر کثیر معنی وسیعی دارد و اگر در بعضی از روایات به تسبیح حضرت فاطمه زهرا علیها السلام (34 مرتبه اللّه اکبر و 33 مرتبه الحمد للّه و 33 مرتبه سبحان اللّه) و در کلمات بعضی از مفسران به ذکر صفات علیا و اسماء حسنی و تنزیه پروردگار از آنچه شایسته او نیست یا مانند آن تفسیر شده، همه از قبیل بیان ذکر، مصداق روشن است، نه محدود ساختن مفهوم آیه به خصوص این مصادیق است. همان‌گونه که از سیاق آیات به خوبی بر می‌آید، منظور از "تسبیح خداوند در هر صبح و شام" همان دوام تسبیح است، و ذکر خصوص این دو وقت به عنوان آغاز و پایان روز می‌باشد، و اینکه بعضی آن را به نماز صبح و عصر یا مانند آن تفسیر کرده‌اند، باز از قبیل ذکر مصداق است. به این ترتیب "ذکر کثیر خداوند، و تسبیح او هر صبح و شام" جز به تداوم توجه به پروردگار و تنزیه و تقدیس مداوم او از هر عیب و نقص حاصل نمی‌گردد، و می‌دانیم که یاد خدا برای روح و جان انسان همچون غذا و آب است برای تن، در آیه 28 سوره رعد آمده است: أَلا بِذِكْرِ اَللّهِ تَطْمَئِنُّ اَلْقُلُوب؛ آگاه باشید تنها با یاد خدا دل‌ها آرامش می‌یابد. آرامش و اطمینان دل نیز نتیجه‌اش همان است که در آیات 27-30 سوره فجر آمده است: یا أَيَّتُهَا اَلنَّفْسُ اَلْمُطْمَئِنَّةُ اِرْجِعِي إِلی رَبِّكِ راضِیَةً مَرْضِيَّةً فَادْخُلِي فِی عِبادِي وَ اُدْخُلِي جَنَّتِي؛ ای نفس مطمئن و آرام! به سوی پروردگارت باز گرد، در حالی که هم تو از او خشنود هستی و هم او از تو خشنود است، سپس در زمره بندگانم در آی، و در بهشتم وارد شو. کانال رسمی هفته‌نامه پرتو آیدی eitaa.com/partosokhan_ir 🇮🇷🇮🇷🇮🇷