✋
شبهه در معنای تاسوعا و عاشورا
🔻متن شبهه:
آیا مطلب زیر صحت دارد؟
معنای دقیق کلمات عاشورا و تاسوعا چیست ؟ برگرفته از کتاب "سفری از عاشورا تا اربعین" تٲلیف ٱقای عبدالله مستحسن
🔹اکثر قریب به اتفاق اهل لغت این تصور را داشتهاند که ، چون عشر و عاشر از یک ریشهاند و واقعه کربلا هم در دهم ماه محرم اتفاق افتاده است.
پس ، عاشورا یعنی دهم محرم ؛
و بر همین قیاس تاسوعا را نیز که با تسع و تاسع شباهت ظاهری دارند روز نهم ماه محرم گفتهاند .
اما این معنا به دلایل زیر اشتباه است.
آیا واژه عاشورا برای دهم ماههای دیگر نیز به کار میرود ؟
مثلاً ، آیا شنیده شده است که کسی به دهم ماه رجب هم عاشورا گفته باشد ؟
یا این مفهوم مختص دهم ماه محرم است ؟
آیا اگر امام حسین(ع)
مثلاً ، در یازدهم محرم شهید میشدند ، آنگاه ، تاسوعا با عاشورا عوض میشد و عاشورا واژه دیگری داشت؟
در ریاضی اعداد قاعده خود را دارند و هر قاعدهای که بر شمارش اعداد حکم کند بر سلسله اعداد هم حاکم خواهد بود .
اعداد بر خلاف کلمات استثنا پذیر نیستند.
به طور مثال ، در کلام عرب اعداد این گونه شمارش میشوند:
اول – ثانی - ثالث - رابع ...
و یا اولاً – ثانیاً - ثالثاً - رابعاً و ...
چنان چه تاسوعا و عاشورا در زمره اعداد باشند باید قاعدهپذیر باشند ؛ یعنی باید بتوان بقیه اعداد را هم به همان سیاق تلفظ کرد؛ مثل تاسوعا – عاشورا – ثامونا – سابوعا ....
*اما* میبینیم که بقیه اعداد از این قاعده پیروی نمیکنند ؛
لذا ، نمیتوانیم دلیلی داشته باشیم که ، تاسوعا و عاشورا عدد هستند تا از قاعده شمارش پیروی کنند و این دو روز هیچ ربطی به اعداد ندارد ، بلکه معنای دیگری دارند.
عاشورا روز معاشرت با امام(ع)
عشر به کسر عین و عشرت ،
به معنای معاشرت و مصاحبت است .
معاشر به ضم میم،
یعنی مصاحب
و عاشر ، اسم فاعل عشر است
که خودش ثلاثی مجرد اسم مصدر عشرت است.
خداوند میفرماید:
*«وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ»*
(نساء/۱۹)
با زنان آن گونه که شایسته آنان است معاشرت کنید .
عشیر یعنی همدم و رفیق
«وَ لَبِئْسَ الْعَشِیر ُ»
(حج/۱۳)
چه بد دوستی انتخاب کردهاند
و چه بد معاشر و رفیقی است .
العاشور از ریشه عشر
به کسی گفته میشود که ،
معاشرت خصلت او باشد .
پس العاشوراء؛
جائی که میل به معاشرت و رفاقت و مصاحبت نمایان میشود و افراد میل معاشرت خود را با کسی که مورد نظر است عرضه میکنند،
و عاشورا مبالغه است
از میل به معاشرت
یعنی روزی که میل معاشرت و رفاقت با امام (علیه السلام) به شدت بالا میرود.
تاسوعا
روزی برای وسعت ظرفیت.
با خارج شدن عاشورا از سلسله اعداد، عدد بودن تاسوعا نیز مورد تردید قرار میگیرد و معنی نهم را از دست میدهد.
خلاصه شده
🔻 پاسخدر جستجویی که در بعضی کتب لغت معروف صورت گرفت، معنایی جز روز دهم و نهم محرم برای عاشوراء و تاسوعا یافت نشد و دلیلی بر مطلب فوق یافت نشد.
🔰واژهی عاشورا در میان دشمنان اهل بیت هم وجود داشته و قطعاً منظورشان روز دهم و نهم محرم بود.
🔰عاشورا نامی اسلامی است که بعد از به شهادت رسیدن امام حسین علیه السلام در میان مردم رواج یافت.
🔰ممکن است استفاده نشدن عاشورا و تاسوعا برای سایر ماههای سال و خلاف قاعدهی اعداد بودن آن به جهت اهمیت روز شهادت امام حسین علیهالسلام باشد.
🔰البته مطلب موجود در پرسش میتواند حسن تعلیل خوبی باشد اما ما دلیلی بر آن نیافتیم و نمیتوانیم آن را به امام سجاد علیه السلام منسوب کنیم.