‌ تغذیه و عوامل فیزیکی و روانی موجود در محیط زندگی نیز در زمان ظهور بلوغ و میزان ترشح هورمونهای مربوط اثر می گذارد. مثلا ویتامین(E) را از جمله عوامل تغذیه ای مؤثر به شمار می آورند. همچنین نژاد و عوامل فیزیکی، محیط جغرافیایی در بعضی اقوام مناطق گرمسیر نزدیک خط استوا موجب بلوغ زودرس می شود.(دکتر احمد صبور اردوبادی، بلوغ، ص149) 2️⃣ علایم و نشانه های بلوغ 🔸روانشناسان بلوغ را با دگرگونی های مختلف همراه می دانند. قسمتی پنهان و قسمتی آشکار. در کتاب روان شناسی رشد کودک و نوجوان آمده است: « نشانه های مهم بلوغ در دختران، افزایش طول قد، بزرگ شدن سینه، لگن خاصره و سرانجام عادت ماهانه است. همه این نشانه ها دلیل بر آن است که دختر نوجوان قادر به تولیدمثل است.»(روان شناسی رشد کودک و نوجوان، دکتر محمد پارسا، تهران، انتشارات بعثت، ص23). 🔹اما نشانه های بلوغ در فقه عبارتند از: احتلام، قاعدگی، برآمدن موی زهار و سن نه سالگی در دختران و پانزده سال در پسران و برخی از فقها سن را به عنوان یک اماره (دلیل ظنی معتبر) می پندارند و برخی هم قائل به موضوعیت آن هستند 3️⃣ بلوغ شرعی قدر متیقن از روایات رسیده از ائمه(ع) این است که سن بلوغ دختر، نه سال تمام است و این می تواند مبین این معنا باشد که دختر امکان دارد، در این سن به این حدی از رشد جسمی و جنسی برسد به عبارت دیگر روایات متضمن حداقل سن بلوغ است، و بدین ترتیب شارع خواسته است ملاک قانون گذاری در مسایل اجتماعی، حقوقی و مجازات ها را بیان و آن را مشخص کند. ✅ حال اگر کسی در شرایط خاصی، مثلا شرایط جغرافیایی، جسمی، روحی و ... در این سن به حد بلوغ و توانایی جسمی و جنسی نرسید، اسلام راهکارهای مناسب دیگری را در نظر گرفته است،‌ مانند قاعده عسر و لاحرج که تکلیف را از افراد فاقد شرایط برمی دارد. 💠از همین رو حضرت علی(ع) فرموده است:« یجب الصلوه علی الصبی اذا عقل و الصوم اذا طاق، کودک وقتی اهل درک شد نماز بر او واجب است و وقتی توان و تحمل پیدا کرد روزه بر او واجب است.»(جامع احادیث، شیعه، ج1، ص351) ✅با توجه به آنچه گفته شد، معلوم می گردد: 🔹بلوغ یک امر تعبدی نیست، بلکه یک موضوع خارجی و طبیعی است که شرع مقدس، علائمی برای آن بیان داشته است که همه از حقیقت واحدی به نام بلوغ حکایت دارد. 🔹زن ومرد درپیشگاه خداوند برابر ومساوی اند وتکالیف الهی براساس شرایط وتوانمندی های هر کدام مقرر و وضع شده است، برای آگاهی بیشتر ر.ک:( مهدی مهریزی، رساله های فقهی، بلوغ دختران، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1376) https://www.porseman.com/!4973 -------------------------- ☑️کانال جامع پاسخ به شبهات وشایعات در #فضای‌_مجازی 👇🏻 https://chat.whatsapp.com/Hv3sgchPT7b0s8gtWIJh0A 📱پیام رسان ایتا👇🏻 🆔https://eitaa.com/joinchat/5701648C9536f328f0 📱ادرس سایت👇🏻 🆔 www.pshobahat.ir 📱پیام رسان اینستاگرام 🆔http://Instagram.com/pshobahat 📱پیام رسان روبیکا👇🏻 🆔https://rubika.ir/porseshgar 📱 پیام رسان بله👇🏻 🆔https://ble.ir/porseshgar 📱پیام رسان تلگرام👇🏻 🆔https://t.me/poorseshgar 📱پیام رسان سروش👇🏻 🆔sapp.ir/poorseshgar اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋