. 🇮🇷 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ 🇮🇷 🔏 تدبر در قرآن 🔏 @pshrmq 📕 تدبر سوره‌ی نصر 📕 📝 این سوره، صد و دهمین سوره قرآن کریم می‌باشد. 📜 گام اول : قرائت و ترجمه سوره 📝 بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ به نام خداوند بخشنده و مهربان 📝 إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ ﴿١﴾ هنگامى كه یارى خدا و پیروزى فرارسد، (۱) 📝 وَرَأَیْتَ النَّاسَ یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللَّهِ أَفْوَاجًا ﴿٢﴾ و ببینى مردم گروه گروه وارد دین خدا می‌شوند، (۲) 📝 فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کَانَ تَوَّابًا ﴿٣﴾ پروردگارت را تسبیح و حمد كن و از او آمرزش بخواه كه او بسیار توبه‏‌پذیر است! (۳) 📜 گام دوم تفهم ساختار سوره 📝 سوره مبارکه‌ی نصر از یک سیاق، تشکیل شده است. و دارای قالب شرط و جواب شرط است : آیات اول و دوم شرطند و آیه سوم جواب شرط است. 📜 گام سوم : تفهم کلمه ها و جمله‌های مشکل 📝 «سَبِّحْ» : "حرکت در مسیر حق بدون هیچ انحراف و نقطه ضعفی" است. و تسبیح در مورد خداوند یعنی تو در ذات و صفات و افعال و تمام آموزش در مسیر حق بوده و هیچ ضعف و نقص و محدودیتی درباره او وجود ندارد. 📝 «تَوَّابًا» : "توبه"، زمانی که برای انسان به کار می‌رود به معنای برگشت از گناه و پشیمانی از آن است و اگر در مورد خداوند به کار رود بعد از آن حرف علی می‌آید و به معنای بسیار توبه‌پذیر و بازگشت خداوند بر بندگانش با رحمت و عطوفت و بخشش است. 📜 گام چهارم : تفهم جهت هدایتی سوره 📝 با توجه به ساختار آیات سوره، تفهم جهت هدایتی سوره نیز این‌گونه انجام می‌شود : 📝 سوره نصر از سوره‌های یک جمله‌ای است که از شرط و جواب شرط تشکیل شده است. 📝 از طرف دیگر خطاب‌های این سوره متوجه شخص رسول الله است. و وظیفه‌ی رهبر جامعه را بازگو می‌کند. 📝 که باید بعد از فرارسیدن پیروزی، به منظور گرفتار نشدن در مستی پیروزی و موفقیت، خود و تمامی امت و جامعه اسلامی را به تسبیح حامدانه (از روی حمد) و استغفار سوق دهد. 📝 سوره با حرف شرط «إِذَا» آغاز شده و گویای آن است که می‌توان بیان یک قاعده‌ی کلی را در ادامه‌ی آیات انتظار داشت. 📝 بیان تفصیلی این قاعده‌ی کلی، همان مقصدی است که سوره در مقام رسیدن به آن است. 📝 خداوند در ابتدا از هنگامه‌ی تحقق پیروزی، بعد از یاری خدا و مغلوب شدن مشرکان مکه سخن به میان می‌آورد : «إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ» 📝 عطف فتح خدا بر نصر او، بیانگر این مطلب است که آن دو در عین شباهت یشان با یکدیگر متفاوتند. 📝 علاوه بر این، تقدم نصر بر فتح، گویای این نکته است که پیروزی خدا بعد از یاری او به دست می‌آید. 📝 البته یاری خدا نیز حاصل نمی‌شود مگر بعد از یاری خود مردم، چنانکه در جایی دیگر فرمود : «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ» (۷ - محمد) 📝 نصرت و پیروزی یاد شده آن قدر با ارزش و تاثیر گذار است که باعث خواهد شد مردم گروه گروه در دین اسلام وارد شوند : «وَرَأَیْتَ النَّاسَ یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللَّهِ أَفْوَاجًا» 📝 ورود مردم در دین و نه ورود دین در مردم، به این معناست که مردم نظام اسلامی را به رسمیت بشناسند اگر چه ایمان در قلب‌هایشان داخل نشده باشد. 📝 و بپذیرند که نظام اجتماعی آنها بر اساس دستورات و احکام اسلام باشد، محقق نمی‌شود مگر بعد از آنکه حکومت اسلامی راه‌اندازی شده باشد. 📝 چون داخل شدن مردم در یک نظام، پذیرش آن حکومت محسوب می‌شود و این رویداد، زمان رسول الله در جریان هجرت به مدینه محقق شده بود و بعد از فتح مکه شاهد ورود گروه گروه مردم در دین الهی بودیم. 📝 با آمدن جواب شرط که اصل مقصدی است که سوره به دنبال آن است، وظیفه رسول خدا بعد از فرارسیدن چنین فتحی در دو امر مهم تسبیح حامدانه و استغفار خلاصه می‌شود : «فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کَانَ تَوَّابًا» 📝 تسبیح حامدانه‌ی پروردگار به این معناست که چون خداوند پیروزی را به ارمغان آورده است، باید او را حمد و ستایش کنید، اما چون نمی‌توانید حق حمد او را کاملا به جای آورید، پیش از حمد او را تسبیح نمایید. 📝 نمونه این رفتار را در زمان فتح خرمشهر می‌توان مشاهده کرد که رهبر کبیر انقلاب فرمودند : خرمشهر را خدا آزاد کرد. 📝 نیز می‌توان این گونه معنا کرد که تسبیح گوی پروردگار از هر عیب و نقص و عجز، از طریق حمد باشید که اگر پیروزی به تاخیر افتاد یا یاری الهی شامل حال نشد، از ناحیه‌ی شماست. 📝 آمدن «فَتْحُ» بعد از امر تسبیح حامدانه، این مطلب را بیان می‌کند که این نصر و فتح، از جلوه‌های ربوبیت و مدیریت الهی است.