. 🇮🇷 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ 🇮🇷 🔏 تدبر در قرآن 🔏 @pshrmq 📕 تدبر سوره‌ی ناس 📕 📝 این سوره، صد و چهاردهمین سوره و سوره‌ی پایانی قرآن کریم می‌باشد. 📝 نام دیگر این سوره، «احدی المعوذتین» (یکی از دو معوذه) است، زیرا این سوره و سوره‌ی فلق با هم «المعوذتان» (دو معوذه) نامیده می‌شوند، از این رو نام هر یک از این دو سوره، «المعوذه» است. 📜 گام اول : قرائت و ترجمه سوره 📝 بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ به نام خداوند بخشنده و مهربان 📝 قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ ﴿١﴾ بگو: پناه می‌برم به پروردگار مردم، (۱) 📝 مَلِکِ النَّاس ِ﴿٢﴾ به مالک و حاکم مردم، (۲) 📝 إلَهِ النَّاسِ ﴿٣﴾ به (خدا و) معبود مردم، (۳) 📝 مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ ﴿٤﴾ از شر وسوسه‏‌گر پنهان‌کار، (۴) 📝 الَّذِی یُوَسْوِسُ فِی صُدُورِ النَّاسِ ﴿٥﴾ که در درون سینه انسان‌ها وسوسه می‌کند، (۵) 📝 مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ ﴿٦﴾ خواه از جن باشد یا از انسان! (۶) 📜 گام دوم تفهم ساختار سوره 📝 سوره مبارکه‌ی ناس با شش آیه، از یک سیاق و یک فعل و دو مجموعه‌ی وابسته به آن تشکیل شده است. 📖 دسته اول : آیات ۱ تا ۳ 📝 این آیات مجرورهای حرف "باء" اند. 📖 دسته دوم : آیات ۴ و ۶ 📝 آیات چهارم و پنجم، مجرورهای حرف "مِنَ" اند و آیه ششم، بیان برای «الَّذِی» در آیه پنجم است. 📜 گام سوم : تفهم کلمه‌ها و جمله‌های مشکل 📝 أَعُوذُ : «عوذ» پناه می‌برم. 📝 خَنَّاسِ : «خَنَّسِ» پنهان شونده. به شیطان از این جهت«خَنَّاسِ» گفته می‌شود که پیوسته آدمی را وسوسه می‌کند. اگر انسان یاد خدا افتاد، عقب رفته و پنهان می‌شود و اگر از یاد خدا غافل شد، جلو می‌آید و وسوسه می‌کند. 📜 گام چهارم : تفهم جهت هدایتی سوره 📝 با توجه به ساختار آیات سوره، تفهم جهت هدایتی سوره نیز این‌گونه انجام می‌شود : 📝 با شروع فعالیت فرهنگی و تمدن ساز رسول خدا، شیاطین جن و انس بر آن بودند تا با وسوسه، در قلب و روح مردم نفوذ کرده، آن‌ها را از پذیرش دعوت پیامبر اکرم منصرف سازد. 📝 و از سوی دیگر شناخت ناقص مردم نسبت به پروردگار عالم، باعث شده بود که به جای پناه بردن به خداوند، به موجوداتی از جن و انس یا اشیایی بی‌جان پناهنده شوند. 📝 بدین جهت، سوره با اعلام لزوم پناهندگی مردم از شر هر وسوسه گر درونی جن و انس به پروردگاری که رب، ملک و اله است، نازل شد. 📝 آغاز شدن سوره با امر «قُلْ» نشان می‌دهد که ابلاغ این سوره به مردم فراتر از گفتن باشد، زیرا رسول اکرم تمام سوره‌ها و آیات وحی شده را به مردم ابلاغ می‌کردند. 📝 چه با امر «قُلْ» شروع می‌شد، چه این‌گونه نبود، از این رو آمدن این امر در ابتدای برخی از آیات به این معناست که «ای رسول! نه تنها بگو و ابلاغ کن که تبیین کن». 📝 و تبیین آن با سوق دادن مردم به سوی خدا، عبادت، دعا و توسل امکان پذیر است. 📝 بیشتر آیاتی که مسائل اعتقادی را بیان می‌کنند با فرمان «قُلْ» آغاز می‌شوند. 📝 این سوره از سوره های یک جمله‌ای است که از فعل امر «قُلْ» و مقول قول تشکیل شده است؛ از «أَعُوذُ» شروع می‌شود و تا انتهای سوره ادامه دارد. 📝 وابسته‌های فعل «أَعُوذُ»، دو مجموعه را تشکیل می‌دهند. 📖 ۱. به چه کسی پناه ببریم؟ (آیات ۱ تا ۳) 📝 مجموعه اول اعلام می‌کند که همه باید به پروردگاری پناه ببرند که رب، ملک و اله انسان است. 📝 «رَبِّ» مدیر مباشری است که به طور مستقیم همیشه و همه جا بر بنده نظارت دارد و اضافه شدن آن به «النَّاس»، این تفکر نادرست را از بین می‌برد که خدا را تنها «رَبِّ السماوات» یا «رَبِّ الارض» می‌دانستند و خداوند را رب همه‌ی مردم : «رَبِّ النَّاس» معرفی می‌کند و ربوبیت جامعه را علاوه بر ربوبیت آسمان و زمین، مختص خدا می‌داند. 📝 در ادامه از خداوند به «مَلِکِ النَّاس» یاد می‌کند که توجه، بیشتر به قدرت خداست، زیرا «مَلِکِ» کسی است که با امر و نهی در توده‌ی مردم تصرف می‌کند. 📝 بالاتر از آن، آیه‌ی بعدی است که اعلام می‌کند آن که باید به او پناه برده شود، معبودی است که همه رو به سوی او دارند : «إلَهِ النَّاس» 📝 نتیجه آن که اوصاف سه گانه‌ی یاد شده برای خداوند، در طول هم قرار داشته، هر کدام نسبت به قبل از خود، سطحی بالاتر دارد. 📝 آمدن این سه وصف کنار هم بدون اینکه با حرف عطف (واو، فا و ثم) میان آن‌ها فاصله شده باشد، بیانگر این است که مصداق واحدی وجود دارد و به توحید در استعاذه اشاره دارد. 📝 چون سخن از شر بزرگ و خطرناکی است، بایستی به سه اسم از اسماء الله پناه برد. 📝 مضارع بودن فعل «أَعُوذُ» استمرار و مداومت در استعاذه را می‌رساند و قرار گرفتن آن بعد از امر «قُلْ» تاکید بر عملی بودن آن است.