📌
نظرسنجی، بطن لایحه حجاب
🖋
نساء خلیلی
[۱]. دیری است که لایحه حجاب همراهان و مخالفان متعددی دارد و از این لایحه جریان انقلابی بسیار شگفتزده شد که چرا لایحهای به این کمرنگی و حداقلی برای درمان بیماری تبرّج افراطی تجویز شده است؛ اما، بعد از انتظار طولانی، در برنامه «شیوه» شبکه چهار مورخ دهم تیرماه مشخص شد که استناد برخی از طراحان این لایحه، تنها به نظرسنجی است. حال این سؤال پیش میآید که آیا در این موضوع نظرسنجیها قابل استناد هستند؟ امام خمینی در مواجهه با نظرسنجیهایی در سطح ملی به ما آموخت، که اولا سؤال باید صریح باشد؛ «جمهوری اسلامی: آری یا خیر» و ثانیا آنچه که شارع مشخص کرده است، نظربردار نیست. وجه تمایزِ مردمسالاری دینی با دموکراسی غربی در این است که رأی و نظر مردم خیلی مهم است امّا در چارچوب اسلام. با استناد به این تعریف، باید به این سؤال جواب داد که آیا حجاب امر شرع نیست که نظرسنجی به آن باید الحاق شود؟
[۲]. از سوی دیگر، قرآن کریم بارها توصیه کرده است که از گذشتگان عبرت بگیرید؛ ضعفها و قوت ملتها را ببینید و برای دوران خود به کار ببرید. برای عبرتگیری تنها کافی است به آمریکای سال ۱۹۴۸ برویم و با چاپ کتاب «رفتار جنسی مذکر» و «رفتار جنسی مونث» همراه شویم. آیا گزارشهای کینزی نتیجهای جز القای بزههای اجتماعی و رهایی فیلِ مستِ شهوت در آمریکا داشت؟ کتاب او نیز برگرفته از نظرسنجی بود. امّا چه شد که بعد از یک دورۀ بیقاعدگی در گناه ناشی از هیجانات القایی، بخشی از جامعه به حالت قبل از کینزی برگشت؛ هرچندکه نتوانست کمرِ قامتِ اخلاق خود را راست کند. آمریکایی که در اخلاق جنسی، به کینزی اعتماد کرد، به نظریه کینزی رسید. نظریهای که از حلقوم شیطان میگوید: «گناه همه، گناه هیچ کس نیست.» و «جرم همه، جرم هیچ کس نیست.» اندیشهای که به خط بیانتهای شیوع فساد و فحشا در جامعه رسید.
[۳]. آیا تنها تکیه به دیوار سست نظرسنجی برای ادارۀ جامعه کاراست؟ آیا این نظرسنجیها واقعیت جامعه را نشان میدهد؟ نظر ولی جامعۀ اسلامی در مورد اتکا به نظرسنجی چیست؟ «گاهی اوقات، انسان میبیند مثلاً فرض کنید یک نظرسنجیهایی را دربارهی نظرات مردم ابراز میکنند، [امّا] اینها حقیقت ملّت ایران را نشان نمیدهد؛ حقیقت ملّت ایران را جریان تشییع شهید سلیمانی نشان میدهد؛ اینها است که نشان میدهد ملّت ایران چه حال و هوایی دارند، چه روز و روزگاری را میگذرانند، احساساتشان چیست، باطنشان چیست؛ یعنی یک عرصهای به عظمت و پهنای کشور ایران و ملّت ایران لازم است که بتواند حقیقت این ملّت را و باطن این ملّت را نشان بدهد. این نظرسنجیهایی که حالا بعضی باغرض یا بیغرض، در گوشه و کنار انجام میدهند، نمیتواند ملاک باشد.» (بیانات رهبر انقلاب، ۱۹ دی ۱۴۰۰) دیوار نظرسنجی سست است؛ از آنجا که طرح سؤال، جامعه آماری و هزار راه برای دورزدن رأی مردم و خطای احتمالی در آن ممکن است. اما بزنگاههای تاریخی ملت مانند تشییع پیکر شهدا و علما، نشاندهنده احساس و بطن واقعیِ مردم است.
[۴]. جریان انقلابی نیز، از امام خمینی(رحمةاللهعلیه) آموخته است که همواره رأی مردم مهم است اما در چارچوب اسلام. اگر تنها پشتوانه انبیا به نظر مردم زمان خود بود، هیچگاه دین و آیینِ آن، در جامعه مستقر نمیشد؛ چرا که عموما قشر متوسط و بالای جامعه تن به هنجارهای خودساخته و مطامع خود داده بودند و حاضر به گذشتن از آن نبودند. از سوی دیگر، در سال ۵۷، نظرسنجیها و برآوردها به کارتر باورانده بودند که ایران جزیره ثبات آمریکا است. اما، فرمان خدا برای حقباوران یک چیز است قیامِ للّه؛ آنچه که خمینی کبیر(رحمةاللهعلیه) در سال ۵۷ آن را برپا کرد. از سیرۀ امام انقلاب، یادآوری ماجرای کمبود تجهیزات برای جنگندهها در ماههای اول جنگ خالی از لطف نیست. ایشان در جواب فرماندهان نیروی هوایی که میگفتند تا سی روز دیگر هواپیمایی برای پریدن نداریم، فرمودند: این حرفها چیست! شما بگویید بروند بجنگند، خدا میرساند. این توکل امام به صدق وعده الهی است. «وقتی خدای متعال با تأکید فراوان و چندجانبه میفرماید: «و لینصرنّ اللَّه من ینصره»؛ بیگمان، بیتردید، حتماً و یقیناً خدای متعال نصرت میکند، یاری میکند کسانی را که او را، یعنی دین او را یاری کنند - وقتی خدا این را میگوید - من و شما هم میدانیم که داریم از دین خدا حمایت میکنیم، یاریِ دین خدا میکنیم. بنابراین، خاطرجمع باشید که خدا نصرت خواهد کرد.» (بیانات رهبر انقلاب، ۵ مرداد ۱۳۸۸)
@qalamevazin