رایزن فرهنگی* - امنیتی جهانی ✍ نسا خلیلی فضای مجازی رها، به دفترِ رایزن فرهنگی - امنیتی غرب در ایران تبدیل شده است. کارکرد برخی از این رایزنان، تربیت دانش‌آموزان با باورهای غربی است. از آنجا که ساختار ذهنی کودک شکل نگرفته و نوجوان نیز در دوره تزلزل فکری است، زمینه مستعدی برای ترویج ارزش‌های همسو با آن‌هاست. اثری که دقیقا فضای مجازی با محاصرهٔ تربیتی بر باورها و ارزش‌های نسل جدید می‌گذارد. پس بی‌راهه نیست که فضای مجازی را بزرگترین رایزن فرهنگی - امنیتی غرب بنامیم. نهادهای مرتبط ایران و هر کشور دیگری نسبت به نمونه‌های سنتی این رایزنان حساس هستند و جلوی کار بر روی نسل جدید و آینده‌سازان را می‌گیرند. نمونهٔ آن برخورد قاطع با گوته* است. گوته بزرگ‌ترین سازمان حاکمیتی فرهنگی آلمان برای صدور فرهنگ و ارزش‌های آلمانی در کشورهای مختلف و به‌ویژه کشورهای هدف برلین در راستای تقویت سیاست خارجی فرهنگی برلین است. این موسسه در ایران تحت پوشش مدارس زبان‌آموزی فعالیت نرم خود را انجام می‌داد. تمرکز اصلی این موسسه‌ها تربیت معلمان است. مطابق با نظام آموزش‌و‌پرورش دولت آلمان، از آنها پشتیبانی آموزشی و فنی می‌شود تا ارزش‌های فرهنگی آلمان تدریس شود. در نتیجه با تربیت نسلی از معلمان مطابق با فرهنگ غربی، شبکه‌ای از تربیت هزاران دانش‌آموز شکل می‌گیرد که از دریچه فرهنگ و ارزش‌های آلمانی به دنیا می‌نگرند. پیش از این «بنیاد آمریکایی اورسیا» به دنبال پیاده‌کردن چنین طرحی با هدف «تغییر قوانین کشور» و جایگزینی «پایبندی به ایدئولوژی دینی» با «شهروندی دموکراتیک» بود. جالب آنکه از موفقیت ورود این مفاهیم توسط «بیش از ۷۰ معلم» در کلاس‌های درس ایران گزارش داده است‌. به رغم هوشیاری نهادها نسبت به چنین رایزن‌ها و موسسه‌هایی، برخی از نهادهای مرتبط با مجازی‌‌ و غیرواقعی‌ خواندنِ فضای سایبری، در خلسه عدم‌ واکنش فرورفته‌اند. غرق این تفسیر اشتباه شدند که حکمرانی بر فضای‌ مجازی به‌معنای قطع ارتباط با تمام دنیا است. می‌دانیم که تمام کشورها در جنگ تمدن‌ها، که لبهٔ فرهنگی آن بر نظامی غلبه دارد؛ به شدت مراقب استحالهٔ تمدن خود در مواجهه با تمدن رقیب هستند. اکثر کشورها بر ارزش‌های خود با تمام قوا پافشاری دارند؛ نمونهٔ اخیر و مشهود آن برخورد با تیک‌تاک در آمریکا یا بازداشت مدیر تلگرام در فرانسه است. اما متاسفانه، به‌رغم هشدارهای مکرر رهبر انقلاب شاهد رویکرد موثری در این حوزه نیستیم. در هشدار اخیر رهبر انقلاب فرمودند: «آنچه که مهم است این است که در فضای مجازی حکمرانی قانونمند وجود داشته باشد اینکه بنده گاهی گفتم فضای مجازی رهاست، ول است، این بخاطر این است. حکمرانی، براساس قانون، یک قانونی اگر ندارید قانون را بوجود بیاورید براساس آن قانون زمام کار را بدست بگیرید همه‌ی دنیا این کار را می‌کنند... طرف را میگیرند زندان می‌کنند، تهدید می‌کنند که بیست سال محکومیت به تو خواهیم داد این بخاطر آن است که حکمرانی آنها را نقض کرده، نقض حکمرانی قابل قبول نیست یک کشور در اختیار شماست که وظیفه در قبالش دارید، مأموریت در قبالش دارید.» (بیانات در نخستین دیدار اعضای هیئت دولت چهاردهم،۱۴۰۳/۶/۶) حکمرانی بر فضای مجازی، راه موثر برای جلوگیری از نقش‌آفرینی رایزن فرهنگی- امنیتی جهانی است. طبق فرمودهٔ معظم له، وظیفهٔ حکمرانان، جلوگیری از نقض حکمرانی‌شان در فضای مجازی و تهیه قانون جامع برای حفظ این حکمرانی و گرفتن زمام امور این فضای زیست جمعی است.مطالبهٔ به حقی که همچنان اقدامی شایسته دریافت نکرده است. ------ *رایزن فرهنگی: یک دیپلمات با مسئولیت ویژه است که باید برای ترویج فرهنگ میهن خود در دیگر کشورها تلاش کند. *موسسه گوته: این موسسه درباره دستاوردهای خود به وزارت خارجه آلمان گزارش می‌دهد و مرتبا با مقامات وزارت خارجه دیدار می‌کند. گوته در حال حاضر دارای ۱۵۷ موسسه در ۹۸ کشور جهان و ۱۲ موسسه منطقه‌ای است. این موسسه با بیش از ۳۵۰۰ نفر کارمند (۲۸۰۰ نفر در خارج از کشور و حدود ۷۰۰نفر در دفتر مرکزی) توانست در سال ۲۰۱۹ برلین را در قدرت نرم به جایگاه سوم جهان برساند. #یادداشت @qalamevazin