📝لیلة المبیت، فضیلت بی‌نظیر امیر مؤمنان علیه‌السلام 📃لیلة المبیت یکی از فضائل حضرت علی علیه‌السلام، خوابیدن در بستر رسول خدا صلی‌الله علیه و آله در شب هجرت آن حضرت به مدینه است. شبی که همه قبائل مکه در به قتل رساندن رسول خدا صلی‌الله علیه و آله هم‌قسم شده و قرار گذاشته بودند که چهل مرد قوی‌هیکل از قبایل مختلف در این قتل سهیم باشند تا قریش نتواند قصاص کند و ناچار شود دیه بگیرد و بدین ترتیب، خون رسول خدا صلی‌الله علیه و آله هدر رود. حضرت علی علیه‌السلام در بستری که هرلحظه منتظر ورود کفار با شمشیرهای از نیام کشیده بود، خوابید تا بدین ترتیب با هجرت پیامبر صلوات‌الله‌علیه و آله به مدینه، اسلام وارد مرحله جدیدی گردد. این شب را "لیلة المبیت" می‌نامند. 📃نزول آیه بعد از این جان‌فشانی، آیه ذیل در شأن حضرت علی علیه‌السلام نازل شد: وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاةِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ. (بقره:207) بعضی از مردم جان خود را به خاطر خشنودی خدا می‌فروشند؛ و خداوند نسبت به بندگان مهربان است. 📃شأن نزول آیه دانشمندان شیعه بر این باورند که این آیه بعد از خوابیدن امیرالمؤمنین علیه‌السلام در بستر پیامبر خدا صلی‌الله علیه و آله در لیلة المبیت نازل‌شده است و اشاره به آن عمل دارد، چنان‌که شیخ مفید نویسد: «کسی از اهل اسلام در این منقبت و این فضیلت، با امیرالمؤمنین علیه‌السلام شریک نیست و با نگاه صحیح، فضیلتی مانند این فضیلت به هیچ فردی در هیچ حالی اختصاص نیافت و هیچ منقبتی از نظر رتبه و جایگاه نزدیک به این منقبت نیست. درباره امیرالمؤمنین و خوابیدن او در بستر پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله آیه: وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاةِ اللَّهِ... را خداوند متعال نازل ساخته است» (ارشاد، شیخ مفید، ج1، ص53). 🔹نقل روایاتِ شأن نزول این آیه شریفه، منحصر به علمای شیعه نیست؛ بلکه بسیاری از علمای اهل تسنن نیز شأن نزول آیه را خوابیدن حضرت علی علیه‌السلام در جای پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله می‌دانند. ثعلبی از علمای اهل تسنن در شأن نزول این آیه می‌نویسد: «ابوسعید خدری می‌گوید: زمانی که رسول خدا صلی‌الله علیه و آله اراده کرد به مدینه هجرت کند؛ علی علیه‌السلام را برای پرداخت بدهی‌ها و بازگرداندن امانات در مکه گذاشت و شبی که به سمت غار در حال حرکت بود، درحالی‌که مشرکین اطراف خانه را محاصره کرده بودند. ایشان به حضرت علی علیه‌السلام امر کرد تا در بستر او بخوابد و به او گفت: برد سبر حضرمی را بر روی خود بکش و در جای من بخواب و ان شاء الله که هیچ آسیبی از آن‌ها به تو نمی‌رسد. حضرت علی علیه‌السلام این کار را انجام داد. خداوند به جبرئیل و میکائیل وحی کرد که من بین شما برادری قراردادم و عمر یکی از شما را طولانی‌تر از دیگری قراردادم ، کدام‌یک از شما حاضر است دیگری را برای زنده ماندن بر خود ترجیح دهد؟ ... دو ملک به زمین آمدند و جبرئیل کنار سر آن حضرت، میکائیل کنار پاهای ایشان ایستادند و جبرئیل به حضرت علی علیه‌السلام گفت: خوشا به حال مانند تو ای پسر ابی‌طالب. خداوند بر رسولش درحالی‌که به سمت مدینه رهسپار بود، این آیه را نازل کرد: وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاةِ اللَّهِ» (تفسیر ثعلبی، ثعلبی، ج2، ص126). 🔹دانشمندان اهل تسنن تنها در نقل روایت شأن نزول با علمای شیعه شریک نیستند؛ بلکه ادعای اجماع و تواتر نیز به دانشمندان شیعه منحصر نمی‌شود. ابوجعفر اسکافی از علمای اهل تسنن چنین می‌نویسد: «حدیث واقعه لیلة المبیت متواتر است و از این نظر میان این حدیث و آنچه در قرآن کریم آمده است فرقی نیست و جز دیوانه و یا کسی که با اهل این آیین ارتباطی ندارد، آن را انکار نمی‌کند» (شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، ج13، ص262). 🔹همچنین حاکم حسکانی حنفی نقل‌های مختلف این روایت را به‌گونه‌ای نقل کرده است که اگرچه از لفظ متواتر استفاده نکرده است، اما نقل یک روایت بااین‌همه طریق، آن روایت را متواتر می‌سازد (شواهد التنزیل، حاکم حسکانی، ج1، ص123). #یادداشت #لیلة_المبیت 📱کانال اطلاع رسانی موسسه مذاهب @qommazaheb 🌐سایت موسسه مذاهب www.mazaheb.ir