📖 #آموزش_حکمت_اشراق ✍️ استاد یزدانپناه 💢بخش چهاردهم ❇️ کتاب شناسی توصیفی آثار اشراقی ▪️ آثار شیخ اشراق 1️⃣ چهار کتاب بزرگ اصلی که مضمون های فلسفه اشراق به طور مفصل در آنها آمده 🔺این کتاب ها عبارت اند از : تلویحات، مقاومات، مطارحات، حکمة الاشراق، هر چهار کتاب متضمن سه بخش منطق ، طبیعیات و الهیات هستند.بنابراین، هریک از آنها شامل یک دوره فلسفه به معنای عام اند و هرکس بخواهد به تعالیم اشراقی دست یابد، از آنها بی نیاز نخواهد بود. 🔺سه کتاب نخست از طریق بحثی و استدلالی پس از ذکر آرای فلسفه مشاء به نقد آنها پرداخته و بسیاری از آموزه های اشراقی را به صورت تحلیلی و استدلالی بیان کرده است. به درستی بنیان گذار فلسفه اشراق این کتاب ها را به منزله مقدمه برای اصلی ترین کتاب اشراقی اش، حکمة الاشراق، نگاشته است. 🔺سهروردی بر این باور است که نخست باید کتاب تلویحات او خوانده شود ،سپس مطارحات که مفصل تر است و پس از آن با ریاضت هایی که طالب اشراق متحمل می شود، کتاب حکمة الاشراق را درس بگیرد. 🔺مقاومات با اینکه کتابی جداگانه است، در حکم تعلیقات و حواشی بر تلویحات است.حکیم سهروردی سبب آن را شدّت ایجاز کتاب تلویحات دانسته است، و از این روی در مقاومات می کوشد مباحث را قدری بیشتر بسط دهد. در برخی مواضع این کتاب نکات و بیاناتی آمده اند که در کمتر کتابی از این حکیم اشراقی پیدا می شود. 🔺 اما کتاب حکمة الاشراق در حقیقت مهم ترین و برجسته ترین اثر شیخ اشراق در فلسفۀ اختصاصی اوست؛ همان گونه که تلقی شیخ اشراق نیز چنین است. بلکه وی بر آن است که هیچ کتابی در الهیات و فلسفه الهی به پای آن نمی رسد. در این کتاب افزون بر مسائل بحثی و نقد آموزه های مشاء، بیشترین آموزه های مابعدالطبیعه نوری و مباحث اشراقی او به طریق ذوقی و شهودی آمده اند. این کتاب، تنها کتابی است که دستگاه سازوار هستی شناختی در مابعدالطبیعة نوری (علم الانوار و فقه الانوار، به تعبیر خود شیخ اشراق) را به طور کامل منعکس می سازد. 2️⃣رساله های فلسفی کوچک تر اشراقی 🔺کتاب های الواح عمادیة و هیاکل النور از این دسته اند. کتاب الواح عمادیة در عین سادگی در تطبیق معارف اشراقی با شریعت در میان مصنفات شیخ شهید بی نظیر است. 3️⃣رساله های فلسفی کوتاه که صیغه مشایی آنها غلبه دارد 🔺این رساله ها عبارتند از : اعتقاد الحکماء، پرتونامه و لمحات. این رسائل جز به جهت نکات اندک اشراقی درآنها، چندان به کار فهم فلسفه اشراق نمی آیند. دو رساله بستان القلوب و یزدان شناخت را می توان جزء این دسته برشمرد؛ ولی در این دو رساله، از آموزه های اشراقی خبری نیست. این دو کتاب را به عین القضاة همدانی و میرسیدشریف جرجانی نیز نسبت داده اند. 4️⃣ رسائل کوتاه عرفانی که به تعالیم عرفانی صوفیه نظر انداخته 🔺 کتاب های صفیر سیمرغ، لغت موران، کلمة التصوف و روزی با جماعت صوفیان در این دسته جای می گیرند. رساله «صفیر سیمرغ» فشرده ای از احوال سالکان و مراتب وصول به حق است. رسالۀ «لغت موران» حاوی نکاتی درباره عرفان و سلوک است. در رساله« کلمة التوصف» می کوشد آموزه های عرفان را در باب نفس و مقامات عرفانی ، با تمهیداتی از تعالیم فیلسوفان به کرسی بنشاند. رسالۀ « روزی با جماعت صوفیان» بی آنکه رمزی و تأویلی باشد، به زبان داستان نگاشته شده است. 🔺این رساله ها و نیز رساله های دسته پنجم که خواهند آمد، از گستره اطلاع بنیان گذار فلسفه اشراق در حوزه عرفان و تمایل وی بدان خبر می دهد. 5️⃣ رساله های رمزی و تأویلی فلسفی و عرفانی 🔺 شیخ اشراق در نگاشتن این رساله ها، از شیوۀ کتاب های حی بن یقظان، سلامان و ابسال و رسالة الطیر، اثر ابن سینا پیروی کرده است. رساله های فارسی؛ آواز جبرئیل، عقل سرخ، رسالة فی حالة الطفولیة، فی حقیقة العشق ( مونس العشاق) و رساله های عربی قصة الغربة الغریبة و کلمات ذوقیه ( رسالة الأبراج) از این دسته به شمار می آیند. 6️⃣ ترجمه ها و شرح ها بر متون فلسفی پیشین و نیز تفسیر و شرح قرآن کریم و احادیث 🔺ترجمه فارسی رسالة الطیر، اثر تأویلی و رمزی ابن سینا و شرح اشارات وی و رسالۀ تفسیر آیات من کتاب الله و خبر عن رسول الله از این دسته اند. 7️⃣ رساله هایی که به سبک نیایش و مناجات نامه و مخاطبات نگاشته شده 🔺 الواردات و التقدیسات به زبان عربی از این جمله است. الدعوات الشمسیة، گویا گفتگوهایی است که حکیم سهروردی با خورشید و نیّر اعظم دارد. 📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 42_46 ♻️آدرس کانال: 🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat