102. ⏪28- مَثَل چراغ و چراغدان اللَّهُ نُورُ السَّمَوَا تِ وَالاْرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَوا ةٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ کَاءَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیُّ یُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَرَکَةٍ زَیْتُونَةٍ لا شَرْقِیَّةٍ وَلاَغَرْبِیَّةٍ یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیَّءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَی نُورٍ یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِی مَن یَشَآءُ وَیَضْرِبُ اللَّهُ الاْمْثَلَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ . (35 سوره نور) ((خداوند نور آسمانها وزمین است ، مَثَل نورخداوند همانند چراغدانی است که درآن چراغی (پرفروغ ) باشد ، آن چراغ در حُبابی قرارگیرد ، حبابی شفّاف ودرخشنده همچون یک ستاره فروزان ، این چراغ با روغنی افروخته می شود که از درخت پر برکت زیتونی گرفته شده که نه شرقی است و نه غربی ؛ (آن چنان روغنش صاف و خالص است که ) نزدیک است بدون تماس با آتش شعله ور شود ؛ نوری است برفراز نوری وخدا هرکس را بخواهد به نور خود هدایت می کند وبرای مردم مثلهامی زند وخداوند به هرچیزی داناست )) . 🌱🌱🌱 بنا بر این برای حفظ این نور الهی (نور هدایت و ایمان ) مجموعه ای از معارف و آگاهیها و خود سازیها و اخلاق لازم است که همچون ((مشکاتی )) این ((مصباح )) را حفظ کند . ونیزقلب مستعد وآماده ای می خواهدکه همچون ((زجاجه )) برنامه آن را تنظیم نماید . و امدادی از ناحیه وحی لازم دارد که همچون ( شَجَرَةٍ مُّبَرَکَةٍ زَیْتُونَةٍ) به آن انرژی بخشد . و این ((نور وحی )) باید از آلودگی به گرایشهای مادّی و انحرافی شرقی و غربی که موجب پوسیدگی و کدورت آن می شود ، برکنار باشد . آن چنان صاف و زلال و خالی از هر گونه التقاط و انحراف که بدون نیاز به هیچ چیز دیگر تمام نیروهای وجود انسان را بسیج کند و مصداق ( یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیَّءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ ) (303) گردد . هرگونه تفسیر به راءی و پیشداوریهای نادرست و اعمال سلیقه های شخصی و عقیده های تحمیلی و تمایل به چپ و راست و هر گونه خرافات که محصول این (شجره مبارکه ) را آلوده کند ، از فروغ این چراغ می کاهد و گاه آن را خاموش می سازد . این است مثالی که خداوند در این آیه برای ((نور خود)) بیان کرده و او از همه چیز آگاه است . از آنچه در بالا ذکر شده ، این نکته روشن می شود که اگر در روایات ائمه معصومین علیهم السّلام در تفسیر این آیه رسیده است ((مشکاة )) گاهی به قلب پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و ((مصباح )) نور علم و ((زجاجه )) وصیّ او ، علی علیه السّلام و ((شجره مبارکه )) به ابراهیم خلیل که ریشه این خاندان از اوست و جمله ((لاشرقیة و لاغربیة )) به نفی گرایشهای یهود و نصارا تفسیر شده است ، در حقیقت چهره دیگری از همان ((نور هدایت و ایمان )) و بیان مصداق روشنی از آن است ، نه این که منحصر به همین مصداق باشد . و نیز اگر بعضی از مفسّران این نور الهی را به ((قرآن )) یا ((دلایل عقلی )) یا ((شخص پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه و آله و سلّم )) تفسیر کرده اند آن نیز ریشه مشترکی با تفسیر بالا دارد . 📝نکته ها : بخشی از نکات در ضمن بیان وجه تشبیه ، آورده شد ، امّا ذکر چند روایت برای تکمیل این بحث لازم است : ☑️ در کتاب ((روضه کافی )) از امام باقرعلیه السّلام در تفسیر آیه ((نور)) روایت شده که فرمود : ((مشکات قلب محمّدصلی اللّه علیه و آله و سلّم )) است و مصباح نور علم و زجاجه علی علیه السّلام است که بعد از رحلت پیامبر این مصباح در آن قرار گرفت )) . ☑️در حدیث دیگری از امام باقرعلیه السّلام وارد شده که فرمود : ((مشکاة ، نور علم در سینه پیامبر است و زجاجه سینه علی است و نورٌ علی نورٍ امامانی از آل محمّدصلی اللّه علیه و آله و سلّم هستند که یکی بعد از دیگری می آیند و مؤ یّد به نور علم و حکمتند و این رشته از آغاز خلقت تا پایان جهان ادامه داشته و دارد ، اینها همان اوصیایی هستند که خداوند آنان را خلفای خود در زمین و حجّت خویش بر بندگانش قرار داده است و در هیچ عصر و زمانی صفحه روی زمین از آنها خالی نبوده است )) . 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅 تفسير و علوم قرآنی @rahighemakhtoom