#آموزش
#علوم_قرآنی
استاد آیت الله محمد هادی #معرفت
🔅🔅🔅
🔰درس پنجم:كاتبان وحى
پيامبر گرامى اسلام به ظاهر خواندن و نوشتن نمى‌دانست و در ميان قوم خود به داشتن سواد معروف نبود، و از آنجا كه هرگز نديده بودند چيزى بخواند يا بنويسد، او را «امّى» مى‌خواندند. قرآن هم او را با همين وصف ياد كرده‌است:
«...فَآمِنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ...» . امّى منسوب به امّ (مادر) است و به كسى گويند كه همچون روزى كه از مادر زاده شده‌است فاقد سواد باشد.
🔹معناى ديگرى نيز براى امّى گفته‌اند و آن منسوب به امّ‌القرى (شهرمكه) است؛ يعنى كسى كه در مكه زاده شده‌است. در قرآن در موارد ديگر نيز مشتقات اين واژه آمده‌است؛ مانند: «هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولاً مِنْهُمْ...» شايد مقصود منسوبين به شهر مكه باشد، ولى احتمال نخست مشهورتر است؛ اولاً، با آيه‌هاى ديگر قرآن سازش بيشترى دارد: «وَ مِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لا يَعْلَمُونَ الْكِتابَ إِلاّ أَمانِيَّ...» . (در اين آيه جملۀ «لا يَعْلَمُونَ الْكِتابَ» ظاهراً تفسير «أُمِّيُّونَ » است). و ثانياً، آنچه با معجزه بودن قرآن تناسب دارد، صرفاً نخواندن و ننوشتن است نه نتوانستنِ آن:
«وَ ما كُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتابٍ وَ لا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذاً لاَرْتابَ الْمُبْطِلُونَ؛ تو هيچ كتابى را پيش از اين نمى‌خواندى و با دست خود چيزى نمى‌نوشتى، وگرنه قطعاً باطل انديشان به شك مى‌افتادند».
اين آيه دليلى است بر اينكه پيامبر چيزى نمى‌خواند و نمى‌نوشت، ولى دلالت ندارد كه نمى‌توانست بنويسد و بخواند و همين اندازه براى ساكت كردن معارضين كافى است؛ زيرا پيامبر را هرگز با سواد نمى‌پنداشتند؛ بنابراين راه اعتراض را بر خود بسته مى‌ديدند.
🔹شيخ طوسى در تفسير اين آيه مى‌گويد: «مفسّران گفته‌اند: «نوشتن نمى‌دانست»، ولى آيه چنين دلالتى ندارد؛ بلكه صرفاً گوياى اين است كه نمى‌نوشته و نمى‌خوانده است. چه بسا كسانى نمى‌نويسند ولى قادر بر نوشتن هستند و در ظاهر وانمود مى‌شود كه فاقد سوادند و كتابت نمى‌دانند. پس مُفاد آيه چنين است: پيامبر به نوشتن و خواندن دست نزده بود و او را عادت بر نوشتن نبود»
🔹علامه طباطبايى نيز همين نظر را پذيرفته‌اند. ٣ به‌علاوه داشتن سواد، كمال است و بى سوادى، نقص و عيب و چون تمامى كمالات پيامبر صلى الله عليه و آله از راه عنايت خاص الهى بوده و هرگز نزد كسى و استادى تعليم نديده، پس نمى‌شود ساحت قدس پيامبر صلى الله عليه و آله از اين كمال تهى باشد.
آموزش علوم قرآنی، صفحه 35
🌴🌴🌴
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 تفسير و علوم قرآنی
@rahighemakhtoom