#تسنیم جلد دوم #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #بقره #آیت_الله_جوادی_آملی 📙تفسیرتسنیم جلد دوم نگاشت :(247) آیه 21- يا ايها الناس اعبدوا ربكم الذى خلقكم والذين من قبلكم لعلكم تتقون 🔰تفسير 📌تقوا هدف خلقت يا عبادت ؟ ⚡️مويدهاى وجه دوم (كه تقوا هدف عبادت باشد) عبارت است از: 🔹1- پايان جمله بايد در سياق آغاز آن باشد و گفته اند: در تعارض بين صدر و ذيل، ظهور صدر مقدم است، زيرا كلام براى آن سوق داده شده است و اگر اين سخن به طور مطلق نيز پذيرفته نشود در خصوص آيه مورد بحث قابل قبول است ؛ زيرا منظور اصلى اين آيه، دعوت مردم به عبادت است، نه تبيين معرفتى درباره خلقت و اگر سخن از خلقت به بيان آمده به عنوان دليل لزوم عبادت است، نه به عنوان مطلبى مستقل. 🔹2- خالقيت در آيه مورد بحث حد وسط برهان از طريق علت فاعلى بر ضرورت عبادت است ، (با اين بيان كه: خداوند خالق است و هر خالقى بايد عبادت شود؛ پس خداوند بايد عبادت شود). در حالى كه محور اصلى بحث در آيه، ضرورت عبادت است. از اين رو تقوا هدف عبادت است، نه هدف خلقت، مگر با واسطه، يعنى، هدف خلقت عبادت است و هدف عبادت تقوا. 🔖توضيح بيشتر اين كه، بحث در خالق بودن خدا نيست، بلكه بحث در اين است كه خدا را بايد عبادت كرد و براى اين مدعا دو برهان ذكر شده است. برهان اول مى گويد: انسانها بايد خدا را عبادت كنند؛ چون خدا خالق است و هر خالقى بايد عبادت شود. در اين برهان خالقيت الله حد وسط است و در برهان دوم مى گويد: تقوا كمال است و عبادت، زمينه تحقق تقواست، پس بايد عبادت کرد. از اين رو تقوا هدف عبادت است، نه هدف خلقت. با اين بيان، (لعلكم) تتقون) و (الذى خلقكم) هر يك دليلى مستقل براى لزوم عبادت است ؛ با اين تفاوت كه يكى از راه مبدا فاعلى و ديگرى از راه مبدا غايى است. 🔅مدرسه مجازی تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom