#آموزش
#علوم_قرآنی
استاد آیت الله محمد هادی #معرفت
🔅🔅🔅
🔰درس سيزدهم: نسخ در قرآن
🔹هر حركت اصلاحى و روبه‌جلو وجود مراحل پى‌درپى، تغيير شرايط، لزوم بازنگرى در برنامه‌ها و نسخ برخى آيين‌ها را ضرورى مى‌سازد. اين بازنگرى و نسخ، در شرايع آسمانى- كه ارائه كننده برنامه جامع زندگى بشر هستند- نيز وجود دارد. (البته اين بازنگرى و دگرگونى تا هنگامى است كه حركت به رشد نهايى و كمال مطلوب نرسيده باشد؛ لذا نسخ در يك شريعت تا موقعى است كه پيامبر مشغول انجام رسالت خويش باشد ولى با اتمام رسالت و فوت پيامبر- كه بيانگر اكمال شريعت است- ديگر جايى براى نسخ در شريعت باقى نمى‌ماند).
🔸نسخ پياپى در يك شريعتِ نوبنياد، همانند نسخه‌هاى پزشكى است كه با شرايط و احوال بيمار تغيير پيدا مى‌كند. نسخه ديروز در جاى خود مفيد و نسخه امروز نيز در جاى خود مفيد است. لذا خداوند مى‌فرمايد: «ما نَنْسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنْسِها نَأْتِ بِخَيْرٍ مِنْها أَوْ مِثْلِها ...»( بقره، 106.)؛ بنابراين هر نسخى كه صورت مى‌گيرد، در جاى خود درست‌بوده ونسبت به شرايط، رعايت اصلح شده است.
با توجه به بيان گذشته، تعريف نسخ تا حدودى روشن شد. نسخ در اصطلاح عبارت است از: «برداشته شدن حكم سابق- كه بر حسب ظاهر دائمى بوده- با تشريع حكم جديد (لاحق)، به‌گونه‌اى كه: حكم جديد جايگزين حكم سابق گردد و امكان جمع ميان هر دو نباشد».
◾️در اينجا ممكن است اين شبهه مطرح شود كه وجود آيات منسوخ در قرآن- جز تلاوت الفاظ بدون محتوا- فايده‌اى دارد؟
🔘در پاسخ به اين شبهه بايد گفت كه: اولًا وجود آيات ناسخه و منسوخه در قرآن، سير تدريجى تشريع احكام را نشان مى‌دهد. اين خود يك ارزش تاريخى- دينى است كه مراحل تكامل شريعت را مى‌رساند. ثانياً بايد توجه داشت كه يكى از جنبه‌هاى مهم قرآن، «اعجاز بيانى» آن است و بايد هميشه ثابت و استوار باقى بماند. ثالثاً اكثر آيات منسوخه با توجه به شرايطى نسخ شده‌اند و اگر دوباره شرايط آنها بوجود آيد، دوباره زنده خواهند شد و به اجرا درخواهند آمد.[ به اين نوع نسخ، نسخ مشروط مى‌گويند كه در جاى خود به توضيح آن مى‌پردازيم.]
🌴🌴🌴
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅 مدرسه مجازی تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom