📌 امام سجاد(ع) و دستیابی به حكمت عبادات 🔹 سخنان امام سجاد (سلام الله‌عليه) كه بر منبر شام ايراد فرمود، نشان مي دهد كه حضرات معصومين (عليهمالسلام) به حكمت عبادات رسيده اند. 🔹 در بخشهايي از سخنان آن حضرت آمده است: «أنا بن مكّة ومني، أنا بن زمزم وصفا» من فرزند مكه و منا هستم؛ يعني آن عبادتي كه بايد در مكه و منا انجام بگيرد من به آن رسيده ام و آن عبادت مرا به اينجا رساند، نه اينكه من فرزند سرزمين مكه و منا هستم. 🔹 آنان كه در منا زندگي مي كنند و اهل آن سرزمين اند فرزند منا نيستند؛ آنكه قرباني مي دهد تا دين زنده و محفوظ بماند او فرزند مناست. 🔹 با اينكه در اين مسافرت حسين بن علي(سلام الله‌عليه) از مكّه برگشت و ديگر به مشعر و منا و عرفات نرفت و در مني قرباني نكرد، قبل از روز دهم ذي الحجه حضرت از مكّه به طرف كوفه حركت كردند، امام سجاد (عليه السلام) هم به منا نرفت و قرباني نكرد، با اين وجود فرمود: من فرزند مكه و منا هستم. 🔹 آن كسي كه حاضر است بهترين شهدا را نثار و ايثار كند تا دين خدا محفوظ بماند، او به حقيقتِ قرباني رسيده است؛ او فرزند مناست گرچه منا نرفته باشد. 🔹 خداوند كريم در بيان حكمت قرباني، مي فرمايد: اين قرباني كردنْ ظاهري دارد و باطني. ظاهر قرباني به خدا نمي رسد؛ امّا باطن آن به خدا مي رسد. ﴿لن ينال الله لحومها ولا دماؤها ولكن يناله التقوي) يعني گوشت و خون قرباني به خدا نمي رسد ولي آن تقوايي كه در قرباني و كشتن گوسفند و شتر، كه روح و درون و حكمت اين عبادت است، به خدا مي رسد. 🔹 در جاهليت وقتي قرباني مي كردند، مقداري از گوشت قرباني را به ديوار كعبه مي آويختند و مقداري از خون آن را به ديوار مي ماليدند تا قبول بشود! 🔹 اما اسلام روي اين كار خطّ بطلان كشيد. پس انسان متّقي كه در حقيقت به باطن عبادت رسيده و مي كوشد كه به حكمت نهايي عبادت برسد به خدا ميرسد. 📚 (حكمت عبادات ، ص 35-آیت الله جوادی آملی)📚