🌷🌷🌷 9️⃣3️⃣قسمت سی و نهم 🔰فصل هفتم «تفهيم»🔰 🌴 يكى از آداب قلبي عبادات، خصوصا عبادات ذكري، «تفهيم» است. تفهیم یعنی برای⬅️ ❇️انسان قلب خود را در ابتدای امر چون طفلى پندارد كه زبان باز نكرده و می‌خواهد آن را تعليم بدهد، پس، هر يك از اذكار و اوراد و حقايق و اسرار عبادات را با كمال دقّت و سعى به آن تعليم بدهد ❇️ در هر مرتبه‌اى از كمال هست، آن حقيقتى را كه ادراك نموده به قلب بفهماند. 1️⃣پس، اگر اهل فهم معانى قرآن و اذكار نيست و از اسرار عبادات بى‌بهره است، همان معناى اجمالى را كه: 🔸قرآن، كلام خدا است 🔸و اذكار، ياد آورى حق است 🔸و عبادات، اطاعت و فرمانبردارى پروردگار است؛ تعليم قلب كند و به قلب همين معانى اجمالي را بفهماند. 2️⃣اگر اهل فهم معانى ظاهری قرآن و اذكار است، همان معانى ظاهری را، از قبيل وعد و وعيد و امر و نهى، و از علم مبدأ و معاد به آن مقدار كه ادراك نموده به قلب تعليم بدهد. 3️⃣ اگر كشف حقيقتى از حقايق معارف يا سرّى از اسرار عبادات براى او شده، همان را با كمال سعى و كوشش به قلب تعليم كند و آن را تفهيم نمايد. ✅ نتيجه اين تفهيم آن است كه پس از مدّتى مواظبت، زبان قلب گشوده شود و قلب ذاكر و متذكّر گردد. در اول امر، قلب متعلّم بود و زبان معلّم و به ذكر زبان، قلب ذاكر می‌شد و قلب تابع زبان بود، ❇️ پس از گشوده شدن زبان قلب بر عكس می‌شود: قلب، ذاكر می‌گردد و زبان‏ به ذكر آن، ذكر می‌گويد و به تبع آن، حركت می‌كند. بلكه گاه می‌شود كه در خواب نيز انسان به تبع ذكر قلبى، ذكر لسانى گويد، زيرا كه ذكر قلبى مختص به حال بيدارى نيست. ❇️ اگر قلب متذكّر بشود زبان كه تابع آن شده، ذكر می‌گويد و از ملكوت قلب، به ظاهر سرايت می‌نمايد. ✨«قُلْ كُلُّ يَعْمَلُ عَلى‏ شاكِلَتِه‏؛ بگو هر كس بر سرشت خود عمل می ‏كند.» (اسراء- 84) 🌱🌱🌱 ⭐️مدرسه مجازی تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom