🟢 معمای نفوذ و انتشار اسلام از سرزمینی که مردمش را «سوسمارخوار» می‌خواندند 🔹 لابد مى‌دانید که نفوذ و انتشار سریع اسلام یکى از عجایب تاریخ جهان است و غالبآ آن را به صورت «معما» یاد مى‌کنند. 🔸 بلى عجیب است، معماست زیرا علاوه بر سرعت، عمیق بود، از میان ملتى برنخاسته بود که ابّهت و عظمتى داشته باشند و ملتهاى دیگر در خودشان نسبت به آنها احساس حقارت کنند و هرچه از ناحیه آنها برسد بى‌چون و چرا بپذیرند. برعکس، از میان ملتى برخاست که ملتهاى دیگر آنها را تحقیر مى‌کردند، آنهار ا «شیر شترخوار» و «سوسمارخوار» مى‌خواندند و طبعآ تمایلى به پذیرفتن کیش و عقیده و فلسفه‌اى که از میان آنها برخاسته بود نداشتند. 🔹 ملتهایى که اسلام بر آنها عرضه شد آنچنان اسلام را در آغوش گرفتند که خود، خدمتگزار اصلى و مبلّغ و مروّج این دین در میان سایر ملل و از آن جمله ملتِ عرضه‌کننده یعنى قوم عرب شدند. 🔸 قدرت و نفوذ سیاسى قوم عرب بیش از یک قرن نپایید و ملتهاى دیگر جاى آنها را گرفتند، اما اسلام قرن به قرن بر قدرت و نفوذ خویش افزود، یعنى احساسات نژادى و یا احساسات مذهبى دیگرى را که کم و بیش رقابت مى‌کرد به کلى مغلوب کرد. 🔹 اعصار و قرون بعد، از لحاظ فرهنگ و تمدن با دوره مسلمین صدر اسلام تفاوت و اختلاف زیادى داشت، یعنى در سطح عالیترى قرار گرفته بود و همین اختلاف سطح کافى است که به نفوذ جریانهایى که مولود دوره به خصوصى است، در دوره بعد خاتمه دهد اما نفوذ اسلام همچنان محفوظ ماند بلکه عمیقتر گردید. اینهاست که این موضوع را به صورت امرى عجیب بلکه به صورت یک «معما» درآورده است. 📒 استاد مطهری، اسلام و مسئله ملیت، ص۲