🔰درس بيستم: ابعاد اعجاز قرآن (4)
ج) نظمآهنگ قرآن
هنگام گوش دادن به آواى قرآن، نخستين چيزى كه جلب توجه مىكند، نظام بديع و شيواى صوتى آن است. در اين نظام، حركات و سكنات واژگان به شكلى آرايش شده است كه هنگام شنيدن، آوايى دلنشين به گوش مىرسد؛ آوايى كه شورى در دلها مىاندازد و نشاطى در جانها مىدمد. اين همان نظمآهنگ قرآن است كه احساسات آدمى را بر مىانگيزد و دلها را شيفته خود مىسازد. براى مثال در سوره نجم مىخوانيم:
«وَ النَّجْمِ إِذا هَوى ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ وَ ما غَوى وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحى عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوى ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوى وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلى ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّى فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى فَأَوْحى إِلى عَبْدِهِ ما أَوْحى ما كَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأى أَ فَتُمارُونَهُ عَلى ما يَرى وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرى عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهى عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوى إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ ما يَغْشى ما زاغَ الْبَصَرُ وَ ما طَغى لَقَدْ رَأى مِنْ آياتِ رَبِّهِ الْكُبْرى»[نجم، 1- 18.].
استاد درّاز مىگويد: «در اين حروف، گويى يكى مىنوازد، ديگرى طنين انداز، سومين نجواگر است، چهارمين بانگ برآورنده، پنجمين نفس را مىلغزاند و ششمين راه نفس را مىبندد و شما آهنگ را در دسترس خود مىيابيد».[النبأ العظيم؛ ص 99- 94.] موسيقى بيرونى حاصل صنايعى مانند قافيه، سجع و وزن است؛ اما «نظمآهنگ درونى»- كه مختص قرآن است- دستاورد جلالت تعبير و پديد آمده از مغز و كنه كلام است. زيبايى لفظ و شكوهمندى معنا، نوايى احساسانگيز پديد مىآورد و نسيمى روح نواز را بهوزيدن وا مىدارد و درون آدمى را به خلجان مىنشاند.
هنگامى كه آيه «وَ الضُّحى وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى»[ضحى، 1- 2.] را تلاوت مىكنيم، با بخشى روبهرو هستيم كه از قافيه، وزن و مصراع بندى قراردادى تهى است ولى سرشار از موسيقى است و از هر حرف آن نوايى دلپذير مىتراود. اين همان نظمآهنگ يا موسيقى درونى است. نظمآهنگ درونى، رازى از رازهاى قرآن است و هيچ
ساختار ادبى ياراى برابرى با آنرا ندارد.[براى تفصيل بيشتر ر. ك: علوم قرآنى؛ ص 391- 380.]
...ادامه دارد
استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی
🌱🌱🌱
📃یادآوری مهم: باتوجه به پیوستگی مطالب ، مباحث قبلی را مورد توجه قرار دهید
🔅صفحه قرآنی رحیق
@rahighemakhtoom