#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی 📌 كعبهٴ دل 🔹 در جريان مسائل اخلاقي به ما گفتند، شما بدانيد، آن دشمن خطرناك كه سوگند ياد كرده است، طبق آيات قرآن، شيطان به خدا قسم خورد، گفت: ﴿فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ﴾؛[1] به عزّت تو من اينها را گمراه مي ‌كنم، او صريحاً اعلام كرد كه راه من مشخص نيست كه از چه طريقي مي ‌آيم؟ گاهي از طرف جلو, گاهي از طرف پشت سر, گاهي از طرف راست, گاهي از طرف چپ ﴿ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَيْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ﴾؛[2] معناي آن اين است كه راه شيطان مشخص نيست، گاهي از راه استاد مي ‌آيد, گاهي از راه شاگرد, گاهي از راه پدر مي ‌آيد، گاهي از راه مادر, گاهي از راه پسر مي ‌آيد، گاهي از راه دختر, گاهي از راه شغل مي ‌آيد، گاهي از راه مال, گاهي از راه عبادت مي‌ آيد، گاهي از راه ظلم، معلوم نيست از چه راهي مي‌ آيد؟! اين تمثيل است، نه تعيين، اينكه گفت من از چهار طرف مي‌آيم، نه يعني اينکه از اطراف ديگر نمي‌آيم. انساني كه محاط است مي‌گويند، از چهار طرف محدود و محاط است. حدود اربعه آن، اين است که اختصاصي به حدود اربعه ندارد؛ يعني از هر راهي كه بخواهم، مي‌آيم، ﴿ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ﴾[3] با «نون» تأكيد ثقيله هم گفت، من دارم مي ‌آيم، جدّي هم هست! بنابراين ما هم بايد بصير و متذكّر باشيم؛ يك، هم بايد اين بصير بودن و اصالت و تذكّر ما، محيط و همه جانبه باشد؛ دو. 🔹 فرمود: ﴿إِنَّ الَّذينَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ﴾؛[4] فرمود حرمِ امن شما، يعني قلب شما به منزلهٴ كعبه است، خود شما بايد دور اين كعبه طواف كنيد، اگر يك راهزن و حرامي احرام بسته است، بخواهد اطراف اين كعبه طواف كند، شما بايد مواظب باشيد. ﴿إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ﴾ اين شيطان دور كعبهٴ دل طواف مي‌كند، ببيند چه وقت اين در باز مي‌شود كه برود درون اين دل، آن «بَاضَ وَ فَرَّخَ» را كه خطبهٴ هفتم نهج‌البلاغه است، عملي كند. فرمود شما بايد متذكّر باشيد، هميشه بينا و بيدار باشيد كه اين خاطرها از كجا مي ‌آيد، چه وقت مي ‌خواهد وارد قلب شود؟ چطور مي‌ خواهد، وارد قلب شود؟ ﴿إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ﴾ حالا كه روشن شد آن طائف, آن كسي كه طواف كننده است، آن حرامي كه احرام در بر كرده است، آن‌ كه قصد ورود در كعبهٴ دل را دارد، معلوم نيست از كدام طرف مي‌ آيد، از كدام ركْن مي‌آيد، از كدام ديوار وارد مي‌شود، ﴿طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ﴾. [1]. سوره ص, آيه82. [2]. سوره اعراف, آيه17. [3]. سوره اعراف، آيه17. [4]. سوره اعراف، آيه201. 📚 درس اخلاق تاریخ: 1393/08/22 @rahighemakhtoom