#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی 📌 کلامُکُم نُور ▪️ ابن السکّیت که از علمای معروف بود از وجود مبارک امام رضا (سلام الله علیه) سؤال کرد که حجّت خدا امروز بر مردم چیست؟ مردم با چه معیاری حق را از باطل، صدق را از کذب، خیر را از شر و حَسن را از قبیح تشخیص بدهند؟ «فَقَالَ ع الْعَقْل‏»؛ عقل میزان و حجّت خوبی است. وقتی وجود مبارک امام رضا (سلام الله علیه) این مطلب را در پاسخ به سؤال ابن السکّیت فرمود، ابن السکّیت گفت: «هَذَا وَ اللَّهِ‏ هُوَ الْجَوَابُ‏»،[1] جواب حقیقی آن است که حجّت خدا بر مردم، عقل است. این عقل عبارت است از عقل برهانی است؛ آن قدر قدرتمند است که هم وهم را از خودپردازی و خیال را از خودپروازی و همچنین شهوت و غضب را از پرواز و پرداز بی جا عِقال کند. ▪️ حدیث دیگری که از وجود مبارک امام رضا (سلام الله علیه) رسیده است این است که فرمود: «صَدِیقُ كُلِّ امْرِئٍ عَقْلُه وَ عَدُوُّهُ جَهْلُه‏»؛[2] دوست هر فرد و ملّتی عقل آن فرد یا ملّت است، دشمن هر فرد یا ملّتی جهل آن ملّت است. اوّل عقل را معنا کردند، عقل یعنی قدرتی که بتواند دهن آدم را ببندد، چشم آدم را کنترل کند، هر محرم و نامحرمی را نبیند، هر بد و خوبی را نگوید، هر زشت و زیبایی را نگوید، هر حق و باطلی را ننویسد و جامعه را مُلتهب نکند. کسی که راست می‌ گوید، حق می ‌گوید، هم خود راحت است هم جامعه را راحت نگه می ‌دارد. فرمود اگر کسی عاقل شد، دوست او همین عقل است. درست است که زن و بچه خودش را دوست می ‌دارد، اینها وسیله ‌اند نه هدف! این امام است، ما در زیارت اینها می ‌گویم: «کَلامُکُم نُورٌ»،[3] در زیارت اینها در مشاهد مشرف عرض می ‌کنیم: «کَلامُکُم نُورٌ». وقتی از امام رضا (سلام الله علیه) سؤال می ‌کنند که دوست آدم کیست؟ یا خود حضرت ابتدائاً می ‌گوید: «صَدِیقُ كُلِّ امْرِئٍ عَقْلُه»؛ انسان یک دوست بیشتر ندارد و آن فهم اوست، مگر ما چند تا دوست داریم؟ این را آقایان طلبه‌ ها هم می ‌دانند که وقتی خبر مقدم بر مبتدا شد، نکته‌ ای دارد. این «صَدِیقُ كُلِّ امْرِئٍ عَقْلُه»، این «صدیق» خبر مقدم و «عقل» مبتدای مؤخر است. تقدیم این خبر بر آن مبتدا برای افاده حصر است؛ یعنی انسان یک رفیق دارد و آن فهم اوست، همین! بقیه ابزار هستند. این را ما می ‌گوییم: «کَلامُکُم نُورٌ». ما دو تا رفیق، چهار تا رفیق، ده تا رفیق که نداریم؛ یک رفیق داریم و آن ادب ماست، آن فهم ماست. ▪️ حضرت فرمود انسان یک دوست دارد و آن فهم اوست. نفرمود عقل هر کسی دوست اوست. مبتدا را که مقدم ذکر نکرد، خبر را مقدم ذکر کرد. این که خبر را قبل از مبتدا ذکر کرد، برای افاده حصر است؛ یعنی انسان فقط و فقط یک دوست دارد و آن فهم اوست. این است! ما به زیارت چنین ائمه‌ای می‌رویم، «صَدِیقُ كُلِّ امْرِئٍ عَقْلُه وَ عَدُوُّهُ جَهْلُه‏»؛ انسان یک دشمن دارد و آن بی ‌ادبی اوست. بی‌ عقلی اوست. حرفی می ‌زند خلاف، خودش را به زحمت می‌ اندازد. کاری می ‌کند خلاف، خودش را به زحمت می‌ اندازد. این می ‌شود امام رضا، این می‌ شود مشهد رضوی، این هم «کَلامُکُم نُورٌ». این است که اینها می ‌مانند این حرف ماندنی است، چون با فطرت ما سازگار است، با نظام هستی ما سازگار است. «عدو کلّ امرئ جهله»، «صَدِیقُ كُلِّ امْرِئٍ عَقْلُه»، در یک فصل عقل را معین کرده است که تنها میزان است، در فصل دوم مشخص کرد تنها دوست آدم ادب اوست. این حرف رضاست. ما شیعه اینها هستیم. اینکه می ‌گوییم: «کَلامُکُم نُورٌ»، برای همین بیانات نورانی است. ▪️ همین امام رضا (صلوات الله و سلامه علیه) فرمود عبادت، چیز بسیار خوبی است، نماز و روزه واجب که سرجایش محفوظ است؛ اما نمازهای مستحبی، روزه‌های مستحبی، آنها هم خیلی معیار نیست، «لَیسَتِ الْعِبَادَةُ كَثْرَةَ الصِّیامِ‏ وَ الصَّلَاةِ‏»؛ آن نمازها وروزه‌ های مستحبی ثوابش محفوظ است، اما اینها عبادت نیست. «وَ إِنَّمَا الْعِبَادَةُ كَثْرَةُ التَّفَكُّرِ فِی أَمْرِ اللَّه‏»،[4] فکر در تدبیر الهی و موحّدانه زندگی کردن عبادت است. 📚 درس اخلاق تاریخ: 1397/05/04 📝 پی نوشت: [1]. الكافی(ط ـ الإسلامیة)، ج‌1، ص25. [2]. الكافی (ط ـ الإسلامیة)، ج‏1، ص11. [3]. من لا یحضره الفقیة، ج2، ص616. [4]. تحف العقول، النص، ص442. 🌿🌿🌿 کانال قرآنی رحیق شهادت امام رئوف حضرت علی بن موسی الرضا علیه آلاف التحیه و الثناء را به شما عزیزان تسلیت عرض می کند. التماس دعا @rahighemakhtoom