✳️ جُستارهای قرآنی رحیق
🔅🔅🔅 📌انس با قرآن ◽️براي انس با قرآن، پنج عنوان «قرائت»، «تلاوت»، «ترتيل»، «استماع و انصات» و «تدبر» در قرآن آمده است: عنوان «تدبر»و «قرائت »و«تلاوت» و «ترتیل »را در پست های قبلی مورد بررسي قرار گرفت حال عناوين ديگر را بررسي مي‎كنيم: 🌿🌿🌿 5.«استماع و انصات»: 🔹استحباب استماع قرآن ▫️پيشتر گفتيم كه قرآن خاموشي و گوش سپردن به تلاوت و قرائت آياتش را بر همه شنوندگان لازم دانسته و بر آن تأكيد دارد. و تفاوتي نمي‌كند كه چه كسي آن را بر زبان جاري مي‌سازد؛ زيرا قرآن به طور مطلق و بدون قيد و شرط مي‌فرمايد:«وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ». ▫️و اما اينكه اين سكوت و استماع در چه مورد يا مواردي بايد رعايت شود، مطلبي است كه مورد توجه مفسران و فقها بوده است؛ از اين‌رو در توضيح و تفسير اين آيه آمده است:«أنصتوا» از ماده «انصات»، به معناي سكوت تؤام با گوش دادن است. در اينكه آيا سكوت استماع به هنگام قرائت قرآن، در تمام موارد است، يا منحصر به وقت نماز و هنگام قرائت امام جماعت، يا هنگامي كه امام در خطبه نماز جمعه قرآن تلاوت مي‌كند، در ميان مفسران بحث و گفت و گو بسيار است، و احاديث مختلفي در اين خصوص در كتب حديث و تفسيرنقل شده است. ▫️آنچه از ظاهر آيه استفاده مي‌شود، اين است كه حكم مورد نظر، عمومي و همگاني است و مخصوص به حال معيني نيست؛ ولي روايات متعددي كه از پيشوايان اسلام نقل شده است و هم‌چنين اجماع و اتفاق علماء بر عدم وجوب استماع در همه حالات و موارد، دلالت دارد كه اين حكم به صورت كلّي، يك حكم استحبابي است؛ يعني شايسته و مستحب است كه در هر كجا و در هر حال، كسي كه قرآن تلاوت مي‌كند، ديگران به احترام قرآن، سكوت كنند و بدان گوش و جان بسپارند. پيام خدا را بشنوند و در زندگي از آن الهام گيرند؛ زيرا قرآن تنها كتاب قرائت و تلاوت نيست، بلكه كتاب فهم و درك و عمل است؛ از اين‌رو، بر اين حكم مستحبي به قدري تأكيد شده كه در بعضي از روايات از آن تعبير به واجب شده است. ▫️در حديثي از امام صادق ـ عليه السلام ـ مي‌خوانيم كه فرمود: «الانصات للقرآن في الصلاة وفي غيرها وإذا قرئ عندك القرآن، وجب عليك الانصات والاستماع» .«بر تو واجب است كه در نماز و غير نماز در برابر شنيدن قرآن سكوت و استماع كني و هنگامي كه نزد تو قرآن خوانده شود، لازم است سكوت كردن و گوش فرا دادن». 🔲از مجموع اين بحث، روشن مي‌شود كه سكوت و استماع در هنگام شنيدن آيات قرآن، كار بسيار شايسته‌اي است؛ ولي به طور كلي واجب نيست، احتمال مي‌رود كه علاوه بر اجماع و روايات، جمله ی «لَعَلَّكُم‌ تُرْحَمونَ» (شايد مشمول رحمت خدا بشويد)، نيز اشاره به مستحب بودن اين حكم داشته باشد. ▪️تنها در يك مورد، اين حكم الهي شكل وجوب به خود مي‌گيرد، و آن هنگام نماز جماعت است كه مأموم به محض شنيدن قرائت امام، بايد سكوت كند و گوش فرا دهد؛ حتي جمعي از فقها با استناد به همين آيه شريفه، قرائت «حمد» و «سوره» را از عهده مأموم ساقط كرده‌اند. از جمله رواياتي كه دلالت بر اين حكم دارد، روايتي است از امام باقر ـ عليه السلام ـ كه فرمود: «وإذا قرئ القرآن في الفريضة خلف الامام، فاستمعوا له وأنصتوا، لعلّكم ترحمون» «هنگامي كه قرآن در نماز فريضه و پشت سر امام خوانده مي‌شود، گوش فرا دهيد و خاموش باشيد، شايد مشمول رحمت الهي شويد» ☘️☘️☘️ 🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببریم. 💻برای ترویج و تبلیغ آموزه های قرآنی خالصانه تلاش کنیم @rahighemakhtoom
265 مشاهده