#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی 📌 حبّ عقلی 🔹 در جریان اخلاق یک وقت است که انسان چیزی را می ‌داند و یک وقت است که در عین حال که می‌ داند باید بشنود و این شنیدن اثر خاص خود را دارد، این همان سؤال و جوابی است که بین وجود مبارک پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و جبرئیل (علیه السلام) مطرح شد که پیغمبر به جبرئیل (سلام الله علیه) فرمود: «عِظنِی»؛ مرا موعظه کن! به همین جهت است. ▪ جوارح و اعضا هر کدام سهمی دارند، آدم کتابی را مطالعه می ‌کند از راه چشم مُتَّعِظ می ‌شود، حرفی را می‌ شنود و از راه گوش مُتَّعِظ می ‌شود، اگر با هم باشند کمک خاص می ‌کند. حضرت فرمود: «عِظنِی»؛ مرا موعظه کن! چند چیز را جبرئیل (سلام الله علیه) به آن حضرت گفت حالا مسئله نماز شب بود و مانند آن، فرمود: «أَحبِب مَاشِئتَ فَإِنَّکَ مفَارقُه»؛[1] هر چیزی را بخواهی دوست داشته باشی، دوست داشته باش؛ حالا شخص باشد، کالا باشد، موجود زنده باشد، مثل حیوان، گیاه، جماد باشد، هر چه که غیر خداست بخواهی دوست داشته باشی، دوست داشته باش، ولی مفارقت آن را تهدید می ‌کند؛ یعنی نه تنها «منقطع الآخر» است و دوام ندارد، بلکه «عند الفراق» به درد آن مبتلا می‌ شوی. یک وقت است که انسان با کسی هست بعد مفارقت می ‌کند، نه وصال آن محبوب بود و نه فراق آن مکروه؛ مانند اینکه دو نفر بر صندلی ماشین می ‌نشینند، یک چند قدمی باهم می ‌روند، این وصال لذت ‌بخش نیست و آن فراق هم درد آور نیست؛ اما وصال لذت‌ بخش، حتماً فراق درد آور را به همراه دارد، به حضرت فرمود: «أحبِب مَاشِئتَ فَإِنَّکَ مفَارِقه». 🔹 محبوب‌ ها را ذات اقدس الهی در قرآن به دو قسم تقسیم کرد: محبوب پایدار و محبوب ناپایدار؛ محبوب پایدار همان ذات اقدس الهی است که ﴿إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونی‏ یحْبِبْكُمُ اللَّهُ﴾؛[2] هم شما دوست خدا هستید، هم خدا دوست شما می ‌شود. اگر شما محبوب خدا شدید، خدا که دائمی است، محبتش هم دائمی است؛ شما را جذب می ‌کند. اما غیر خدا را در اوائل سوره مبارکه «آل عمران» مشخص کرد، فرمود: غیر خدا یا جماد یا نبات یا حیوان یا انسان است؛ همه اینها ابزار دست شیطان است که انسان را فریب می ‌دهد. این از آیات پربرکت و نورانی سوره مبارکه «آل عمران» است ـ همه آیات این‌طور هستند ـ که ﴿زُینَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوات﴾[3] گرچه به حسب ظاهر پنج تاست، ولی روی چهار ضلع در می ‌آیند، برای اینکه محبوب انسان یا زن و فرزند هستند که از سنخ انسان هستند یا دام ‌ها هستند، مثل گاو و گوسفند و اسب و مانند آن هستند که حیوان هستند یا باغ و بوستان و مزرعه هستند که از سنخ گیاهان می باشند یا طلا و نقره و مانند آن است که از جمادات است، بیش از این چهار تا نیست. این پنج ضلعی که فرمود بازگشتش به همین چهارضلع است: ﴿زُینَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ﴾، جامع اینها شهوت است نه عقل، پس محبّت عقلی نیست. ﴿زُینَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَ الْبَنینَ﴾؛ این دو تا جزء انسان هستند اگر کسی به انسان علاقمند بشود. ﴿وَ الْقَناطیرِ الْمُقَنْطَرَةِ﴾؛ همین طلا و نقره، این دو؛ ﴿وَ الْأَنْعامِ﴾، سه؛ ﴿وَ الْحَرْث﴾، کشاورزی، چهار. فرمود: چه جماد باشد، چه نبات باشد، چه حیوان باشد، چه انسان باشد، اینها حبّ شهوی است نه حبّ عقلی. حبّ عقلی همان مودّت اهل بیت است که فرمود: مزد رسالت پیغمبر است: ﴿لا أَسْئَلُكُمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى﴾.[4] این از سنخ محبت‌ های چهارگانه سوره مبارکه «آل عمران» که نیست، این مودت دائمی است، هجرانی ندارد تا ما رها نکنیم آنها رها نمی ‌کنند؛ گاهی هم ممکن است انسان رها بکند، ولی آنها براساس فیض و لطفی که دارند رها نمی ‌کنند. لذا پیام جبرئیل به حضرت پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) که فرمود: «أحبِب مَاشِئتَ فَإِنَّکَ مفَارِقه»، این اعلام خطر کرد، چیزی که از دست دادنی است قابل محبّت نیست. [1] . الخصال، ج1، ص7. [2] . سوره آل عمران، آیه31. [3] . سوره آل عمران، آیه14. [4] . سوره شوری، آیه23. 📚 درس خارج فقه بیع سلف جلسه 17 تاریخ: 1394/01/19 🌿🌿🌿 اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وعَجِّلْ فَرَجَهُمْ وسَهِّلْ مَخْرَجَهُمْ 💻برای ترویج و تبلیغ آموزه های قرآنی خالصانه تلاش کنیم. @rahighemakhtoom