#تحویل_سال
#یاد_معاد
#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی
📌 لذت عقلی
🔹 مطلبی كه مربوط به این ایام است یعنی تحویل سال و فرا رسیدن عید نوروز آن است كه آنهایی كه عاقل اند و حكیمانه زندگی می كنند، آنها بهره كامل و كافی از زندگی می برند؛ یعنی هم لذت های جسمانی و بدنی می برند، هم لذت های روحانی و عقلی. اگر كسی عاقل باشد بهترین لذت را از زندگی مخصوصاً در فصل بهار می برد، اما اگر كسی غافل باشد فقط لذت ظاهری می برد؛ توضیح مطلب این است كه در روایات اهل بیت عصمت و طهارت فرمودند: «اِذَا رَاَیتُمُ الرَّبیعْ فَاذْكُرُوا النُّشُور»؛[1] وقتی بهار آمد به یاد معاد باشید.
🔹 وقتی بهار می آید دو كار در عالم طبیعت و ماده انجام می گیرد، اگر كسی نداند چه كاری در طبیعت انجام می گیرد و چه كسی این كارها را انجام می دهد او فقط یك حیات گیاهی دارد؛ یعنی لذت می برد از خوردن، لذت می برد از پوشیدن، لباس نو در حدّ گیاهان این «حیوان نامٍ» هنوز متخیل و متوهّم و اینها نشده، یك لذت گیاهی می برد، مگر گیاه لذت ندارد؟ آن هم تغذیه دارد و بالنده است و جامه نو در بر می كند، این برگ ها لباس نویی است برای اینها، آنها یك لذت گیاهی دارند. جوانی كه از همه جا غافل است و فقط به این فكر است كه نوروز را خوش باشد او یك لذت گیاهی دارد؛ یعنی خوب غذا می خورد، خوب می گوید، خوب می خندد، خوب جامه در بر می كند، خوب خرم زندگی می كند، می خرامد و دیگر هیچ! این بهره غافلان است، اما اهل بیت عصمت و طهارت كه حقیقت عالم را آگاه اند و ما را به حقیقت عالم آگاهی می دهند فرمودند شما عاقلانه زندگی كنید نه غافلانه، بهره مادی را ببرید، لذت ببرید، از هوای لطیف، از سبزی و از آب و از هوا و محیط سالم لذت ببرید، اما از این رسیدن بهار به یاد معاد باشید «اِذَا رَاَیتُمُ الرَّبیعْ فَاذْكُرُوا النُّشُور» وقتی كه بهار آمد به یاد قیامت باشید.
🔹 این كسی كه حكیمانه به بهار نگاه می كند او هم مطلب جدید می فهمد، لذت علمی می‌برد، برهان اقامه می‌كند، جانش تغذیه می شود و در نشاط است كه مطلبی را فهمید، بعد بدنش هم كه خب لذت می برد؛ از هوای تازه از گل ها و لذائذ و نسیم لذت می برد، پس آدم عاقل دو لذت از بهار می برد، آدم غافل یك لذت از بهار می برد. اصرار كتاب و سنت این است كه شما هرگز به كم قناعت نكنید! خب آدم وقتی مطلبی را فهمید كاملاً لذت می برد از آن، لذتی كه انسان از مطلب عمیق می برد بیش از مطلبی است كه از خوردن یك غذای لذیذ می برد؛ لذا فرمودند وقتی بهار شد شما به این فكر باشید كه اگر خوابید بیدار بشوید و اگر خدای ناكرده آن مرگ دامنگیر كسی شد خودتان را با آیات الهی زنده كنید، چون در بیانات نورانی حضرت امیر (سلام الله علیه) آن طوری كه در نهج البلاغه آمده است این است كه بعضی ها مرده متحرك اند «فَالصُّورَةُ صُورَةُ إِنْسَانٍ وَ الْقَلْبُ قَلْبُ حَیوَانٍ وَ ذلِكَ مَیتُ الْأَحْیاءِ»[2] این بیان نورانی حضرت است در نهج البلاغه، فرمود اینها صورتاً زنده اند آن جانشان آن قلبشان آن فكرشان مرده است «فَالصُّورَةُ صُورَةُ إِنْسَانٍ وَ الْقَلْبُ قَلْبُ حَیوَانٍ وَ ذلِكَ مَیتُ الْأَحْیاءِ»؛ یعنی در زنده ها راه می روند ولی مرده‌اند، خب اگر كسی با این معارف آشنا باشد خودش را زنده می كند، وقتی زنده شد از حیات لذت می برد. بنابراین خاصیت بهار این است كه انسان به یاد معاد بیافتد هم لذت عاقلانه می برد و هم لذت حسی، بنده از ذات اقدس الهی همانند همه شما مسئلت می كنیم كه ذات اقدس الهی توفیق التذاذ عقلی و حسی را به همه ما مرحمت بكند! از بهره‌های عقلی لذت ببرند و هم كام جامعه را با معارف قرآن و عترت شیرین كنند. پروردگارا امر فرج ولی ات را تسریع بفرما!
[1]. تفسیر الکبیر، ج17، ص194.
[2]. نهج البلاغه، خطبه87.
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1387/12/29
@rahighemakhtoom