. بی‌تردید، عظمت شخصیت امیرالمؤمنین علی(ع) در حد و مرتبه‌ای از اعتلا بود که از توانایی شناخت بیشتر توسط مردم دوران خود، بسیار به دور بود. آنان می‌پرسیدند: این کیست؟ شاید هم برخی از نابخردان که ماهیت انسان در نظرشان، همان جانوران انسان‌نما مانند خودشان بوده است، سؤال را این‌گونه مطرح می‌کردند: این چیست؟ آیا انسانی که ماهیت او در یک جامعه مورد سؤال قرار گرفته و نمی‌داند کیست یا چیست، گمنام نیست؟ عبارتی از جبران خليل جبران در این‌باره نقل شده که بسیار مفید است: «علی‌بن ابیطالب شهید عظمت خود بود. او چشم از این دنیا بربست و اشتیاق به پروردگار در دلش بود. عرب، حقیقت مقام و ارزش او را نشناخت، تا اینکه انسان‌هایی از همسایگان فارس آنان (از همسایگان عرب) که میان جواهر و سنگریزه فرق می‌گذاشتند، برخاستند و تا حدودی او را شناختند. علی‌بن ابیطالب از این دنیا رفت، پیش از آنکه رسالت خود را کامل و وافی به دنیا برساند، ولی من علی را مجسم می‌کنم که در حال تبسم، چشم از این زمین پوشیده است. او مانند آن پیامبران بينا از دنیا رفت که به جوامعی آمده بودند که جوامع آنان نبوده است، و به مردمی مبعوث شده بودند که مردم آن پیامبران نبودند، و در زمانی ظهور می‌کردند که زمان آنان نبوده است. اما برای پروردگار تو در ارسال این رسولان و در زندگی علی در میان آن قوم، رازی نهفته است.» بنابراین، می‌توان قاطعانه گفت: علی‌بن ابیطالب(ع) در زمان خود گمنام و مجهول زیسته است؛ یعنی او را نشناخته‌اند. اینکه بعضی از نویسندگان چیره‌دست دوران ما می‌گویند: فرزند ابیطالب غریب زمان خود بوده است، یکی از روشن‌ترین دلایل همین معناست که شخصیت آن بزرگ بزرگان برای مردم جامعۀ آن روز، خصوصاً برای مردم سرزمینی که علی در آنجا چشم به دنیا گشوده بود، نه تنها مجهول بود، بلکه او را سخت ناراحت کردند؛ به طوری که در موقع وارد شدن ضربت بر سر مبارکشان فرمودند: فزت ورب الكبة؛ سوگند به خدای کعبه! نجات پیدا کردم (به هدفم نائل شدم) جعفری، محمدتقی، ویراست جدید ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه، ج ۷، ص ۲۵۱، چاپ اول، ۱۳۹۸ ☘التماس دعا دوستان خدا اجرتون بده @rahighemakhtoom