برشی از کتاب گرانسنگ #تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (1) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 تفسیر سوره بقره –تسنیم ج2 📈 پيشگفتار سوره سنام قرآن در نگاه برگزيدن بشر ▫️ سوره مباركه بقره در سخنان رسول اكرم (صلى الله عليه وآله) و اهل بيت آن حضرت، با اوصافى ستوده شده كه حاكى از جايگاه بلند اين سوره است. ▫️ در احاديث نبوى گاهى از اين سوره به سنام قرآن، يعنى قله رفيع قرآن، ياد شده: ان لكل شى ء سنام القرآن سوره البقره (1) و گاهى با عنوان سيد قرآن (2) يا عنوان فسطاط قرآن، يعنى خيمه و سراپرده قرآن (3) از آن تعبير شده است. ▫️ همچنين پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) فرمودند: سوره هاى طولانى قرآن به جاى تورات به من عطا شده است ؛ (4) چنانكه مئين به جاى انجيل و مثانى به جاى زبور به من عطا شده و با دريافت مفصل (كه تقريبا 67 سوره است) بر ديگران برترى يافتم (5) و در پاسخ پرسش از برترين سوره قرآن، از سوره بقره نام بردند: سئل النبى (صلى الله عليه وآله) اى سور القرآن افضل ؟ قال: البقره (6) ▫️ گرچه برخى سوره هاى ديگر قرآن، مانند حمد، نيز برترين سوره معرفى شده، ولى با افضل بودن سوره بقره نيز منافى ندارد؛ زيرا برترى هر يك، از جهتى است و افضل بودن در اين گونه موارد نسبى است، نه مطلق و نفسى ؛ مثلا، برترى سوره حمد از آن روست كه با وجود ايجاز و اختصار مشتمل بر عصاره معارف قرآن است و به همين جهت به ام الكتاب موسوم شده است. (7) ▫️ برترى سوره بقره نيز از نظر جامعيت آن است ؛ اين سوره گسترده، جامع اصول معارف ، اخلاق، حقوق و احكام فقهى فراوانى است و از اين جهت در ميان سوره ها بى همتاست. از اين رو برخى در صدر اسلام مدت هشت سال كوشيدند تا آن را فرا گيرند. (8) ▫️ سوره بقره در نگاه پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) از چنان عظمتى برخوردار بود كه به جوانترين فرد يك لشكر بر اثر فراگيرى اين سوره، سمت فرماندهى داد: روى ان النبى (صلى الله عليه وآله) بعث بعثاثم تتبعهم يستقرئهم. فجاء انسان منهم فقال: ماذا معك من القرآن ؟ حتى اتى على احدثهم سنا، فقال: ماذا معك من القرآن ؟ قال كذا و كذا و سوره البقره. فقال (صلى الله عليه وآله): اخرجوا و هذا عليكم امير. قالوا: يا رسول الله (صلى الله عليه وآله) هو احدثنا سنا. قال: معه سوره البقره (9) سفارش موكد اهل بيت (عليهم السلام) درباره تلاوت اين سوره نيز، حاكى از عظمت آن در نگاه آن برگزيدگان است. ▫️ اين سوره مشتمل بر آياتى برجسته و نورانى مانند آيه الكرسى است كه از آن به ذروه قرآن يعنى قله رفيع قرآن و يا گنج عرشى ياد شده است: ان لكل شى ء ذروه القرآن آيه الكرسى (10)، اعطيت آيه الكرسى من كنز تحت العرش ولم يوتها نبى كان قبلى. (11) ▫️ تعبير گنج عرشى درباره آيات پايانى اين سوره نيز آمده است: اعطيت لك و لامك كنزا من كنوز عرشى فاتحه الكتاب و خاتمه سوره البقره (12) پی نوشت: 1- مجمع البيان ، ج 1، ص 111 2- تفسير ابوالفتح ، ج 1، ص 37؛ منهج الصادقين ، ج 1، ص 121 3- تفسير ابوالفتح ، ج 1، ص 25 4- تفسير عياشى ، ج 1، ص 25؛ تفسير برهان ، ج 1، ص 52 5- تفسير برهان ، ج 1، ص 52 6- نورالثقلين ، ج 1، ص 26 7- تسنيم ، ج 1، ص 260. 8- روح المعانى ، ج 1، ص 163؛ الجامع لاحكام القرآن ، ج 1، ص 148 9- مجمع البيان ، ج 1، ص 111 10- بحار، ج 89، ص 267 11- همان ، ص 264 12- همان ، ص 263 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom