برشی از کتاب گرانقدر سروش هدایت ج 3- برش 245 (پيام علمي به دهمين همايش ) 🔅🔅🔅 💢 عدل و حقوق انسان ▫ سرّ صعوبت تحقيق معرفتي عدل، آن است كه تا حقيقت هر موجودي شناخته نشود و هندسه اشياء و اشخاص به خوبي ادراك نگردد و قلمرو تأثير و تأثّر آنها به دقّت مساحت نشود و سهم هر شي ء و هر شخص در بهره دهي و بهره گيري معلوم نگردد، نمي توان فتوا به حقوق و تكاليف صادر كرد، ▫ زيرا وقتي مي توان حقوق فرد و جامعه را از يك سو و طبيعت و فراطبيعت را از سوي ديگر و نيز تكاليف متقابل آنها را از سوي سوم تعيين و مرز هر يك را تحديد كرد و چنين قانونِ جامعْ را عدلِ گسترده حقوقي ناميد كه از كنه ذات، صفت و فعل آنها آگاه بود و چنين معرفتِ صائب، فقط در اقليم علمي آفريدگار انسان و جهان است، لذا خداي سبحان درباره كيفيّت توزيع سهام حقوقي ارث و تبيين تكاليف متقابل آن فرمود: (اباؤكم وأبْناؤكُم لاتَدْرُونَ أيُّهم أقرَبُ لكم نفعاً).[ سوره نساء، آيه 11.] گذشته از آنكه رعايت حق هر چيز و هر شخصي، مرهون اطلاع كامل از صدر و ساقه سير هستي اوست، زيرا نگاه به انسان از منظر يك متفكر مادي با نگرش به وي از ديدگاه يك متدبّر الهي فرق وافر دارد، چون صاحب نظر مادّي، مرگ انسان را عبارت از پوسيدن و به زباله دان گورستان رفتن و ريختن مي داند و صاحب بَصَر الهي، مرگ وي را عبارت از پوست به در آمدن و جامه طبيعت را برگرفتن و قفس شكستن و مرغ باغ ملكوت شدن و بر شاخسار آن پركشيدن و به نام حضرت دوستْ نغمه زدن و با ياد او دميدن و آرميدن مي بيند. ▫ بنابراين، تحرير حقوق انسان از اين دو منظر فرق فراوان دارد، زيرا در بسياري از مبادي و اصول اساسي حقوق نگاري، اختلاف نگرش مشهود است؛ گذشته از اختلاف داخلي ارباب نظر با هم و اصحاب بَصَر با يكديگر، زيرا حقّ برخي از اشياء و اشخاص، مستور بودن است و حق بعضي ديگر مشهود بودن. يكي بايد در پرده بماند و عريان در كوي و برزن ظهور نكند و ديگري بايد محفل آرا شود: در كار گلاب و گل حكم ازلي اين بود كاين شاهد بازاري وآن پرده نشين باشد [ديوان حافظ، غزل 161.] ▫ آنچه به صورت گلابْ بي پرده به بازار اهل معرفت عرضه مي شود و همان مايع كه مايه عطرآگين است، زماني با پرده رقيق گل همراه است و در حجاب برگ گل ظهور مي نمايد؛ نه همه معارف همانند گلاب اند تا بي پرده عرضه شوند و نه مانند گل اند كه با پرده ارائه گردند. حقوق و تكاليف متقابل نيز چنين است. ........ادامه دارد 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom 👇👇👇