نکته تفسیری صفحه ۵۹۷: تا 5(سوره‏ ی علق). آغاز وحی: در شب بیست­ وهفتم رجب سال چهلم عام­ الفیل، در حالی که پیامبر صلوات الله علیه در غار حرا به عبادت مشغول بود، پیک وحی یعنی جبرائیل امین از سوی خدا بر پیامبر(ص) فرود آمد و پنج آیه‏ ی ابتدایی سوره‏ ی علق را بر آن حضـرت نازل کرد، و بدین ترتیب، مأموریت جهانی پیامبر صلوات الله علیه آغاز شد؛ مأموریتی برای مبارزه با هر گونه شرک و بت­ پرستی و ظلم و ستم؛ مأموریتی برای رشد انسان­ها و راه­نمایی آنان به سوی سعادت حقیقی­شان. این آیات به پیامبر صلوات الله علیه فرمان داد که خواندن وحی الهی را در حالی آغاز کند که با نام و یاد خدا همراه باشد؛ خدایی که جهانیان را آفریده و انسان را از لخته­ ای خون پدید آورده است؛ خدایی که بزرگوار و سخاوتمند است و در میان انسان­ها، قلم را قرار داده و به وسیله‏ ی آن، علم و دانش را به آنان آموخته است؛ مطالبی که انسان­ها از آن خبر نداشتند و جز به لطف الهی نمی­ توانستند از آن آگاه شوند. البته در مورد جزئیات نخستین وحی الهی بر پیامبر صلوات الله علیه ، مطالبی نقل شده که مقبول نیست؛ مانند این­که گفته­ اند «پیامبر(ص) پس از نزول این آیات، به شدّت پریشان شد و حتّی شک کرد که آنچه بر او نازل شده، از سوی خدا بوده یا نه. پس ماجرا را برای همسر گرامی­ اش خدیجه… بیان کرد. او نیز نزد عموزاده­ اش «ورقة بن نوفل» ـ که فردی مسیحی و آگاه از کتاب­های آسمانی بود ـ رفت و ماجرا را برای او بازگو کرد. ورقه نیز پس از شنیدن سخنان خدیجه، به او دلداری داد که ویژگی­ های همسرش در کتاب­های آسمانی آمده و او پیامبری­ست که عیسی علیه السلام نویدش را داده است. بدین ترتیب، پیامبر صلوات الله علیه از نگرانی و اضطراب بیرون آمد.»! به­ راستی آیا پیامبری که برای هدایت تمام جهانیان مبعوث شده و قرار است قافله‏ ی بشریت را به سرمنزل مقصود برساند، باید حقّانیّت خود را از فردی مسیحی دریافت کند؟ آیا امکان دارد کسی که پیام­های خدا را به مردم می­ رساند، در نبوّت خود شک داشته باشد؟ آیا ممکن است پیامبر تفاوت وحی و غیرِ وحی را نفهمد؟ به هیچ­وجه. در قرآن کریم بارها چنین آمده که آن حضرت دلیل روشنی بر نبّوت خود دارد و با بصیرت و بینایی کامل به راه خود ادامه می­ دهد. در روایات اهل­بیت علیهم السلام نیز آمده است که پیامبر وحی را با یقین کامل دریافت می­ کرد.[1] از این فراتر، در روایتی از امیر مؤمنان علی علیه السلام می­ خوانیم که آن حضرت نیز نور وحی را می­ دید و بوی خوش نبوت را می­ شنید؛ و به فرموده‏ ی پیامبر، آنچه را که آن حضرت می­ دید، مشاهده می­ کرد، و آنچه را که آن حضـرت می­ شنید، می­ شنید؛ ولی او پیامبر نبود و بر او وحی نمی­ شد؛ بلکه جانشین پیامبر بود[2]. آری، حرکت اسلام، با نام و یاد خدای بزرگ و با توجّه دادن بندگان به علم و قدرت بی­پایان او و با تشویق به دانش­ اندوزی و علم­ آموزی آغاز شد. پیامبر در میان مردمی مبعوث شد که جهل و نادانی آنان در تاریخ مشهور و معروف است؛ امّا نخستین آیات نازل­شده بدو، سخن از «خواندن»، «علم» و «قلم» می­ گوید، و این نشان­ دهنده‏ ی اهمیتی­ است که دین اسلام به علم و دانش می­ دهد؛ چرا که منشأ همه‏ ی بدبختی­ های انسان، جهل و نادانی­ست و برای ورود به مسیر نورانی هدایت، باید ابتدا پرده­ های جهل را کنار زد. بنابراین شایسته است که امت مسلمان همواره در میدان علم و دانش حقیقی، پیشرو باشد و گوی سبقت را از دیگران برباید. [1] - در نگارش این متن از تفاسیر نمونه و المیزان (بحث روایتی)، ذیل آیات مورد بحث استفاده شده است. [2] - ر.ک به نهج­ البلاغه، خطبة192، فراز پایانی خطبه(فضل الوحی)   🕊👇 تعجیل در فرج امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) صلوات♥️ اللَّهمَّ صَلِّ عَلَى مُحمَّــــدٍ وآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فرجهم🌸 💖 واحد خانواده جنبش فرهنگی تربیتی رحیل (رشد) 👇 @rahil_roshd 💖 جنبش فرهنگی تربیتی رحیل👇 @jonbeshrahil