توجه به اصول تربیتی و پرورشی، در کنار آموزش علمی: بی‌شک یک نظام آموزشی مطلوب می‌تواند متضمن رشد و برتری علمی کشور و سلامت و امنیت جامعه در ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ..... باشد، در واقع بسیاری از گرفتارری‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی موجود در جامعه امروز ما، ناشی از ضعف نظام فرهنگی، علمی و آموزشی از مدرسه و دانشگاه تا حوزه‌های علمیه و سایر مراکز فرهنگی و آموزشی کشور است. متأسفانه به‌رغم اهمیت این موضوع و تعریف برخی ساختارهای سازمانی در نظام آموزشی، به‌نظر می‌رسد در مدارس و دانشگاه‌های کشور، همچنان مسائل و نکات تربیتی و پرورشی مورد غفلت قرار داشته و در حد شایسته به آن پرداخته نشده و آموزش علمی هدف اصلی قرار گرفته است. متأسفانه همین نگاه ناصواب سبب شده تا بسیاری از مربیان در سطوح مختلف آموزشی، به علل مختلف موجه و بعضاً غیرموجه، بدون انگیزه کافی و در حد رفع تکلیف و به شکل ناقص به وظایف خود عمل نموده و متقابلاً دانش‌ آموزان و دانشجویان نیز، کسب مدرک را سرلوحه تلاش خود قرار دهند. مجموع این عوامل باعث شده تا اکثر فارغ‌التحصیلان نظام آموزشی کشور در سطوح مختلف؛ شامل افرادی باشند که؛ نه‌تنها از معارف و آموزه‌های اسلامی از جمله ایمان و توکل بهره چندانی نبرده‌اند، بلکه در زندگی فردی و اجتماعی خود نیز مسئولیتپذیر و پاسخگو نبوده و بعضاً ازمؤلفه‌هایی مانند؛ آرامانگرایی، آینده‌نگری، قابلیت و قدرت هدفگذاری و برنامه‌ریزی، خلاقیت و نوآوری و احساس مسئولیت اجتماعی، تهی و حتی گاهی ضرورت نوع‌دوستی و سایر ارزش‌های اجتماعی را نیز فرا نگرفته‌اند. باتوجه به نکات مورداشاره، شایسته است، در تدوین متون درسی، آموزش مهارت‌های زندگی فردی و اجتماعی از جمله؛ ضرورت خودشناسی و خداشناسی، توکل و دینداری، اصول اخلاقی و رفتاری (مثل؛ صداقت و راستگویی و احترام به بزرگترها)، آگاهی حداقلی از چرایی، ضرورت و چگونگی عمل به اصل راهبردی امر به معروف و نهی از منکر به عنوان مهمترین ابزار بازدارنده از انحرافات اجتماعی و بزرگترین عامل هدایت جامعه به سوی ارزش‌های انسانی و سبک زندگی ایرانی- اسلامی، مورد توجه جدی قرار گرفته و به‌طور هوشمندانه و به‌شکل مستقیم و ترجیحاً غیرمستقیم در متون درسی گنجانده شود. علاوه‌ بر این، باید از طریق متون درسی به تقویت شاخصه‌هایی مانند؛ آرامانگرایی، آینده‌نگری، قابلیت و قدرت هدفگذاری و برنامه‌ریزی، خلاقیت و نوآوری و احساس مسئولیت اجتماعی، وجدان کاری و کارآفرینی، الگوسازی و الگوپروری، قانونمداری و رعایت حقوق شهروندی، صرفه‌جویی و پرهیز از تجمل‌گرایی، اهمیت قائل شدن برای محیط‌زیست و بهداشت و نظافت فردی و عمومی و نیز ضرورت رعایت و حفظ اموال بیت‌المال و سایر هنجارهای اجتماعی نیز مبادرت نمود. حتی مواردی مانند؛ افزایش قدرت ایده‌پردازی و نگارش و مستندسازی فعالیت‌ها و رخدادهای زندگی فردی و اجتماعی یا نحوه مواجهه و واکنش نسبت به ناهنجاری‌ها و بحران‌های طبیعی و غیرطبیعی، مثل گرانفروشی و کمبود کالا و ضعف خدمات و آگاهی از پیامدها و عوارض دامن‌زدن به ناهنجاری‌های اجتماعی مثل رانت‌خواری و ارتشاء و احتکار یا همراهی با جریانات مشابه آن و حتی مسائلی مانند؛ ضرورت بهره‌مندی از مزایای اصل هم‌افزایی و رعایت اصول کار تیمی، همچنین ضرورت نقدپذیری و نقدکنندگی یا اهمیت رعایت قوانین و مقررات ترافیکی نیز می‌توانند در متون درسی، جایگاه مناسب و منطقی خود را داشته باشند. بدیهی است که همزمان با این اقدامات، استفاده از سایر ابزار و روش‌های آموزشی و کمک آموزشی مانند؛ الزام معلمین و مربیان به تهیه مقالات علمی و آموزش ماهانه یا فصلی (مانند اساتید دانشگاه‌ها) و یا الزام و ترغیب دانش‌آموزان به تحقیق و مطالعه و تهیه گزارش‌های علمی و آموزشی ساده در مورد مسائل و مشکلات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ..... و ارائه حضوری آنها در کلاس و یا حتی اختصاص موضوع انشاء و نقاشی یا مسابقات فرهنگی و اجتماعی به این مسائل، قابلیت‌های فکری و ذهنی آنها را در مسیرِ درست هدایت و به شکوفایی استعدادها در حد نهایی آنها کمک نمود. در پایان از جنابعالی دعوت می‌شود در صورت تمایل، برای آگاهی از سایر نظرات و پیشنهادات حقیر در خصوص نظام آموزشی کشور، واژه «آموزش» را در سایت ره‌توشه (rahtooshe.com) جستجو و مقالات ارائه شده را ملاحظه بفرمایید. با سپاس احمدرضا هدایتی 6/4/97 نشانی الکترونیکی: ARH110@yahoo.com نشانی سایت: rahtooshe.com