امروز ۱۷ شهریور ۹۷ دقیقا ۴۰سال از جمعه‌سیاهِ ۱۳۵۷ می‌گذرد؛ یکی از غم‌انگیزترین و تاریخ‌سازترین روزهای ایرانِ معاصر. 💬ماه رمضان تازه تمام شده بود؛ اما غوغای تهران تازه شروع شده بود. این بار شعارهای تظاهرات رادیکال‌تر از همیشه؛ اصلِ سلطنت را هدف گرفته بود. 💬رژیمِ‌مستاصل حرف از آشتی‌ملی می‌زد؛ دولتِ‌فرمایشی عوض شد؛ اما به روشنی معلوم بود که تظاهرات عید فطر (۱۳شهریور) شاه و دربار را ترسانده... 💬پهلوی‌دوم [سوار بر هلی‌کوپتر] تظاهرات نیم میلیون تهرانی که نمازعید را به امامت آیت‌الله مفتح، در تپه‌های قیطریه خوانده بودند، دیده بود. 💬صبح۱۴شهریور؛ مردم جای آنکه سر کارشان بروند، به خیابان‌ آمدند. رژیم‌، اعلام حکومت نظامی کرد حتی در شهرهای کوچک‌تری مثل کازرون و جهرم! 💬حکومت‌نظامی شده بود اما کسی اعتنا نمی‌کرد. اعتراض دسته‌جمعی ادامه داشت. راهپیمایی بزرگ در راه بود. زمان: جمعه۱۷شهریور مکان: میدان ژاله. 💬تجمع بیش از ۳نفر ممنوع شد؛ علاوه بر ماشین‌های رزمی تانک‌ها هم به خیابان آمده بودند، اما مردم اعتنا نکردند. تیربارانِ‌جنون‌آمیز شروع شد... 💬طبق آماری غیررسمی ۴۰۰۰ نفر در کل تهران و ۵۰۰ نفر در میدان ژاله در کمتر از چندساعت شهید شدند. فرماندار نظامی فقط مرگ ۸۷ نفر را تایید کرد! 💬عکاس‌ها و خبرنگارها وقتی به ژاله رسیدند، ماشین‌های ابپاش مشغول شُستن خون‌ها بودند. جوی‌های تهران [و ایران] دوباره سرخِ‌سرخ شده بود. 💬ایرانی‌ها فراموشکارند. هرجای دیگر دنیا، اگر جمعه‌سیاهِ ۱۷شهریور۵۷ را تجربه کرده بود؛ به احترام آن، هر سال، تمام قد می‌ایستاد. / علی رجبی