💠تفاوت ماهوی رویکرد خداوند به جنگ در دو موقعیت متفاوت مکی و مدنی در سنن الهی بحث شد که هرگاه مومنین در زمین هیچ مکنتی ندارند و پایگاهی را به دست نگرفته‌اند که در آن «دین خدا را حاکم کنند»، امکانی برای مانور مومنین نیست و لذا نجات الهی غالباً با استقامت در «صبر راهبردی» و بدون دخالت مومنین بلکه با عذاب استیصال رقم می‌خورد. اما پس از آن خداوند این نقش غیبی و عظیم خود در نجات و پیروزی را تبدیل به قالب «نصرت و یاری» نموده و مؤمنین را نیز که اکنون دستشان باز شده است امتحان خواهد کرد. مثل دستور اشاره شده در آیه‌ی قَاتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ بِأَيْدِيكُمْ ...(14توبه) و دیگر آیات از این دست. وجه تفاوت این دو سنخ موقعیت در تاریخ اسلام، در همین دستور «فعالانه» یا منفعلانه بودن مقاومت مسلمین و ابتکار عمل پیامبر(ص) برای فشار و شکست طرف مقابل جلوه‌گر شده و تفاوت نسخه تجویزشده خداوند را ایجاد می‌کند. در دوران مدنی مومنین باید ابتکار عمل را به دست گرفته و مطابق نسخه دین شروع به اقدام نمایند. 📚بخشی از متن کتاب «الگوی راهبردی سیاست خارجی حکومت اسلامی» جلد سوم، فصل اول، جهاد فعالانه در مقابل قریش @rasekh_g