🔹 بهره برداری اصولی و استاندارد از اکوسیستم های طبیعی کشور از جمله دریای خزر می بایست با علم و تجربه بومیان این مناطق منطبق باشد که مبتنی بر شناخت کافی و جامع از منابع زنده و محیط زیست آنها است. منابع ماهی دریای خزر از جمله مهم ترین منابع غذایی استان های شمالی و بخشی از کشور است. علاوه بر وجود پنج گونه با ارزش ماهیان خاویاری، منابع مربوط به ماهیان استخوانی و کیلکا ماهیان نیز از اهمیت فزاینده ای برای کشورهای ساحلی خزر برخوردار است. ۱۲۲ گونه و زیرگونه ماهی استخوانی در این دریا زیست می کند ولی صیادان بیشتر ماهی سفید و کفال طلایی را صید می کنند. نزدیک به ۶۰ درصد صید ماهیان استخوانی به ماهی سفید اختصاص دارد.
🔹 در یک سده اخیر صید غیراصولی ماهی در چند سوی ساحل خزر باعث شده تا شاهد تغییرات و نوسانات زیادی در میزان صید ماهی های استخوانی باشیم و صید انبوه توسط شرکت ها و صیادان، برخی از گونه ها را تا آستانه انقراض پیش برده است. این رویه غلط از ابتدای قرن چهاردهم وجود داشته، به طوری که براساس آمارها، میزان صید کل ماهیان استخوانی از ۹۵۶۵ تن در سال ۱۳۱۰ به ۴۳۷ تن در سال ۱۳۴۰ رسید.
🔹 همانگونه که می دانیم، بیشتر انواع ماهیان استخوانی خزری به سمت رودخانه کوچ می کنند و کاهش سطح آب دریا و افزایش برداشت های آب رودخانه برای مصارف کشاورزی و شهری، باعث کاهش میزان تکثیر و تولید نسل جدید ماهیان شده و ذخایر ماهی با نوسان شدیدی به سمت نزولی شدن پیش رفته است. بندر انزلی زمانی یکی از بهترین و مهمترین مناطق صید ماهی بود ولی با ادامه روند صید غیراستاندارد و برداشت آب، دیگر کارایی قبل را ندارد.
🔹 صید ماهی کیلکا در چند دهه گذشته نیز به شدت کاهش یافته و در سال ۱۳۷۸ که ما شاهد صید ۹۵ هزار تنی این ماهی بودیم، با اخلال در زنجیره غذایی این ماهی و کاهش شدید زئوپلانکتون این برداشت در سال به ۱۵ تا ۲۰ هزار تن رسیده است.
🔹 از جمله مهمترین روش هایی که در صید ماهیان باید مورد توجه قرار گیرد، جلوگیری از صید ماهیان تخمریز است. جنبه حفاظتی از آبزی به این شکل است که هر آبزی باید حداقل یک بار در دوره حیات تخم ریزی کند و سپس صید شود. دلیل اصلی این روش، مدیریت حفظ ذخایر راهبردی گونه های ماهیان است تا از صید بی رویه و غیراستاندارد جلوگیری شود.
🔹 حفاظت از مناطق مناسب تخم ریزی و سختگیری برای ممانعت از صید به منظور تجدید نسل آبزی می تواند از اهداف عمومی مدیریت صید استاندارد باشد، ولی به دلیل مدیریت بد در حوزه صید و شیلات و همچنین عدم توجه مدیریت زیست محیطی، نسل بسیاری از ماهیان دریای خزر روبه نابودی است.
🔹 معمولاً برای توجیه عملکرد ضعیف در مدیریت منابع ماهیان، دلایلی چون تغییر اکوسیستم دریا، آلودگی میحط زیست آبزیان، سرازیر شدن فضولات مسموم شیمایی به دریا، صید بی رویه و بدون مدیریت و صید بی رویه توسط کشورهای دیگر ساحلی خزر از جمله روسیه مطرح می شوند.
🔹 انتقادات و اعتراضات صیادان و ماهیگیران شمال کشور نسبت به چنین موضوعاتی ذهن را به سویی معطوف می کند تا عوامل اصلی انقراض ماهیان شمال مورد بحث قرار نگیرند.
🔹 چهار گروه از افراد عامل اصلی انقراض ماهیان دریای خزر هستند:
۱- مسئولین خائن
۲- مسئولین بی سواد و بی دانش اما مدعی
۳- مردمان فراموشکار
۴- صیادان بی توجه به امور
🔹 ما شاهد تناقض بزرگی از سوی سازمان محیط زیست و شیلات در حوزه شکار و صید حیوانات و فصول معین برای صید هستیم. چرا که همواره شکار جانداران در فصلی که باردار هستند ممنوع است اما صیادان ماهی برعکس فقط در زمان بارداری ماهی آن را صید می کنند. در این زمان محیط زیست کجاست؟
🔹 فصل تخمریزی ماهیان از ابتدای اسفند ماه تا خرداد ماه هر سال است که ماهیان مولد با عنوان ماهیان رود برای عملیات تخم ریزی از دریا به رودخانه ها مهاجرت می کنند. درگذشته و کمتر از یک قرن پیش در کشور ما در فصل تخم ریزی ماهیان که جاندار باردار محسوب می شوند، صید آنها ممنوع بود.
ادامه مطلب👇👇👇