🔴 #گام_های_استنباط_فقهی 1 🔴
🔸گام 1
گزینش موضوع فقهی و موضوع‌شناسی ناظر به موضوع مسأله (در فقه تفریعی)
🔸توضیح اجمالی و نکته‌ها:
در کارگاه سطح یک (نخستین تمرین پژوهشی) اولویت با گزینش موضوع عبادی و غیر مستحدثه است.
به دلیل :
الف) برخورداری از آیات و روایات برای تمرین کافی
ب) آسانی نسبی و نبود پیچیدگی‌های خاص
🔹در فقه تفریعی سؤال‌محور، نخست باید موضوع سؤال و حد و مرز مفهومی آن روشن گردد.
مقصود از «موضوع‌شناسی» در این‌جا با «موضوع‌شناسی» وابسته به متون دینی تفاوت اساسی دارد.
🔹توضیح این‌که:
دو گونه «موضوع‌شناسی» وجود دارد:
🔹الف) شناخت موضوع مسأله در فقه تفریعی
این موضوع‌شناسی پیش از مراجعه به متون دینی صورت می‌گیرد و چه بسا نیاز به مراجعه به متخصصان آن موضوع باشد.
مثال:
حکم عصیر عنبی چیست؟
(در این‌جا برای حصول به نتیجه درست باید تفاوت عصیر عنبی با خمر یا شیره انگور یا سرکه روشن گردد و چه بسا در این مسیر نیازمند رجوع به متخصص باشیم)
حکم بیمه چیست؟
حکم خوردن فلان حیوان چیست؟
🔹ب) شناخت موضوع قضایای نصوص دینی
این موضوع‌شناسی پس از مراجعه به متون دینی و بر روی موضوعات گزاره‌های طرح شده در نصوص دینی صورت می‌گیرد به هدف واکاوی و شناخت کافی از آن. ابزارهای این موضوع‌شناسی نیز مراجعه به دانش لغت و علوم ادبی و قرائن محیطی وابسته به زمان صدور نص می‌باشد.
مثال:
اتقوا الله، اقیموا الصلاة، ...
مفهوم تقوا و صلاة در زمان صدور این دو نص به چه معناست؟
🔹برای موضوع‌شناسی می‌توان از کتاب‌ها و نیز پایگاه‌های دانشنامه‌ای بهره برد.
▫️ @raveshetahghig