🌐رییس حوزه مشهد راوی #حوزه: آیت‌الله شیخ مرتضی آشتیانی(1325-1243ش) فرزند میرزا محمد حسن آشتیانی بود. آشتیانی پدر در ماجرای نهضت تنباکو نقش تعیین کننده‌ای در تهران داشت و از شاگردان شیخ مرتضی انصاری؛ فقیه بزرگ نجف بود. می‌گویند یک شب پس از وفات شیخ انصاری، پسرش به دنیا آمد و نام استاد را بر وی گذاشت. شیخ مرتضی آشتیانی شاگرد آخوند خراسانی و میرزا ابوالحسن جلوه و بعدها در کنار پدر همسرش سید محمد طباطبایی و نیز سید عبدالله بهبهانی از رهبران روحانی جنبش مشروطه در تهران شد. وی قبل از صدور فرمان مشروطه در نامه‌ای به مظفرالدین شاه نوشته بود: «امروز اصلاح و انتظام مملکت را منحصر به اقامه مشروطه می‌دانم و استدعا می‌نمایم توجهی فرموده و مرض عمومی مملکت را که منحصر است به اجرای قانون اساسی به اصدار دست‌خط بر اقامه مجلس شورای ملی صادر شود» (تقاضای مشروطیت، مجله یغما، س 29- ش 4، ص 240). آشتیانی بر خلاف شیخ فضل‌الله نوری و همچون استادش آخوند خراسانی، مشروطه را موافق با روایات و شرع مقدس می‌دانست. اعتراضات آشتیانی در جنبش مشروطه سبب شد که مدتی تولیت مدرسه مروی تهران از وی گرفته شود. وی همچنین در جریان مشروطه، برادرش شیخ مصطفی آشتیانی را از دست داد. شیخ مصطفی که همراه شیخ غلامحسین پیش‌نماز (پدربزرگ مرحوم آیت‌الله مجتبی تهرانی) در حمایت از مشروطه در شهرری تحصن کرده بود، به دست عوامل حکومت محمدعلی شاه کشته شدند. قاتلان در دادگاه مدعی شدند که به فتوای شیخ فضل‌الله نوری دست به این جنایت زده بودند. ماجرای مشروطه پایان سیاست‌ورزی شیخ نبود. پس از روی کار آمدن رضاشاه، آشتیانی از مخالفان جدی او محسوب می‌شد. وی که در آن زمان در مشهد اقامت داشت، همراه با دیگر علمای این شهر به مخالفت با برنامه‌های فرهنگی رضاشاه برخاست و چند سال را تحت نظر حکومت در شهرری زندگی کرد. البته او تمام تلاش خود را به کار گرفته بود تا اعتراضات مشهد به خونریزی منجر نشود و حتی با بهلول مذاکره کرد و خواست که معترضان گوهرشاد پراکنده شوند. موقعیت برجسته آشتیانی مانع از حبس وی از سوی رضاشاه شد. او را به عنوان رییس حوزه مشهد می‌شناختند. همسر آشتیانی؛ خیرالنساء دختر سید محمد طباطبایی (از رهبران مشروطه) بود و دخترش نیز با برادرزاده سید محمد طباطبایی ازدواج کرد که حاصل این ازدواج، خانم ملک طباطبایی همسر مهندس مهدی بازرگان بود. استاد جلال‌الدین همایی نیز شاگرد مرحوم آشتیانی بود و از وی اجازه نقل روایت داشت. شیخ مرتضی در اواخر آبان 1325 در سن 82 سالگی درگذشت و در آستان قدس رضوی به خاک سپرده شد. @rawinews