🔸 واکسنهای پیشگیرانه
تولید واکسنهای ضد عوامل میکروبی بیماریزا به کمک فناوری رِناپ به این صورت است که رِناپ رمزگردان یکی از پروتئینهای اختصاصی عامل میکروبی در قالب حاملهای مناسبی به بدن فرد تزریق میشود. رِناپ وارده سپس توسط ماشین پروتئینسازی درون سلول به پروتئین میکروبی موردنظر ترجمه میشود. پروتئین حاصل، بهصورت آنتیژنهای بیگانه به سلولهای دستگاه ایمنی بدن میزبان که رِناپ را دریافت کرده است عرضه میشوند و بهاینترتیب باعث تحریک تولید آنتیبادیهای ضدمیکروبی و القای پاسخ ایمنی اختصاصی علیه عامل بیماریزا میشود. درصورتیکه عامل بیماریزا ویروسی باشد القای بیان تنها یک پروتئین ویروسی توسط واکسن رِناپ جهت القای پاسخ ایمنی اختصاصی کافی است علاوه بر این نگرانیهای ناشی تولید ویروس بیماریزا و ایجاد عفونت ویروسی در بدن وجود نخواهد داشت. رویهمرفته، مولکولهای رِناپ نسل جدید و نویدبخشی از مولکولهای زیستی هستند که چشمانداز روشنی را به روی درمان یا پیشگیری از بیماریهای مختلف عفونی و غیرعفونی گشودهاند.
🔹 واکسن شخصی سرطان
برای درمان سرطانهای خاص میتوان به صورت شخصی برای هر فرد مبتلا به سرطان واکسن درمانی خاصی را مبتنی بر فناوری رِناپ طراحی و استفاده کرد. mRNA این واکسنها کد کننده نواحی کوچک ژنی است که در توده توموری در مقایسه با بافتهای سالم از خود جهش ژنتیکی نشان دادهاند. در صورت تولید پپتیدهای حاوی این جهشهای ژنتیکی و عرضه آنها در سلولهای عرضه کننده آنتیژن، ایمنی سلولی فرد بیمار به صورت اختصاصی علیه بافت توموری فعال شده و اقدام به تخریب آن بافت میکند.
🔸 ایمونوتراپی
تولید آنتیبادیهای مونوکلونال مورد استفاده در ایمونوتراپی یکی از کاربردهای جذاب فناوری رِناپ است. در صورت ورود mRNA کد کننده دو زنجیره سبک و سنگین آنتیبادیهای مونوکلونال یا حتی آنتیبادیهای مهندسی ژنتیک شده تک زنجیره علیه هر نوع آنتیژن دلخواه با یکبار تزریق، بر خلاف آنتیبادیهای پروتئینی که نیازمند تزریق مکرر هستند، میتوان برای مدت چند هفته آنتیبادی مورد نیاز فرد بیمار را تأمین کرد. همچنین تومورهای سرطانی اصطلاحا سرد (Cold tumors) که به دلیل شرایط درون توموری از طُرق مختلف مانع از فعال شدن سیستم ایمنی بدن شدهاند را میتوان با تزریق مستقیم mRNA سایتوکاینهای فعال کننده ایمنی در داخل بافت توموری به حالت اصطلاحا گرم (Hot tumors) تبدیل کرد تا سیستم ایمنی بدن بیمار خود به پاکسازی بافتهای توموری بپردازد.
🔹 ژن درمانی
برخی بیماریهای ژنتیکی هدف مناسبی برای درمان با فناوری رِناپ هستند. از آن جمله میتوان به بیماریهای مختلفی که در آنها نقص در یکی از آنزیمهای کبدی سبب درد و رنج بیمار شده است اشاره کرد. بیماری سیستیک فایبروزیس نیز هدف مناسبی برای درمان با فناوری رِناپ است. در درمان این نوع بیمارها رِناپ کد کننده پروتئین مورد نظر با استفاده از حاملهای نانولیپیدی به سلولهای هدف منتقل میشود تا پس از القاء پروتئینسازی عوارض ناشی از نقص ژنتیکی کاهش پیدا کند. در روشی دیگر میتوان با تلفیق فناوری رِناپ و فناوری کریسپر (CRISPR) با ویرایش ژنومی نقص ژنتیکی را در سطح ژنوم افراد برطرف نمود.
🔸 پزشکی بازساختی
علاوه بر موارد فوق، فناوری رِناپ در توسعه سلولهای بنیادی در پزشکی بازساختی نیز کاربردهای متنوعی دارد؛ استفاده از مولکولهای mRNA کد کننده انواع فاکتورهای رشد و تمایزی میتواند در قالب یک روش کارآمد با حداقل عوارض جانبی در القاء تمایز سلولی و بافتی به صورت In-vivo وIn-vitro در درمان بیماریهای مختلف کمک کننده باشد.
@renap_ir