کرونا ویروس و «اپیدمی اطلاعات» در رسانه‌های اجتماعی: روز ۱۹ ژانویه، یک هفته پیش از شروع سال نو چینی، تامی تانگ به همراه نامزدش، برای دیدار خانواده و گذراندن تعطیلات وارد شهر ووهان شدند. آن‌ها از ویروس جدید کرونا (با نام رسمی COVID-19) اطلاع داشتند ولی گمان می‌کردند که این ویروس در ناحیه کوچکی از شهر متمرکز است. دولت محلی به مردم اطمینان داده بود که تنها افرادی که به بازار مواد غذایی خاصی مراجعه نموده یا با حیوانات وحشی، تماس مستقیم داشته‌اند، بیمار شده‌اند.
اما در شب ۲۰ام ژانویه، دکتر ژانگ نانشان، فردی که برای اولین بار در سال ۲۰۰۳ ابعاد شیوع SARS را آشکار کرد، در تلویزیون ملی، آشکار نمود که این ویروس قادر است از فردی به فرد دیگر منتقل شود. این اظهارات مردم را به شدت ترساند و در همان شب مردم شهر شروع به استفاده از ماسک کردند. تانگ و نامزدش پی بردند که شهر دیگر امن نیست، پس برنامه‌های خود را کنسل کرده و روز بعد با قطار شهر را ترک کردند. کمتر از ۴۸ ساعت، ووهان قرنطینه شد.
تانگ و نامزدش ۱۴ روز خود را در خانه حبس کردند و هر روز فقط یکبار برای بیرون بردن زباله‌ها و با پوشیدن ماسک از آپارتمان خارج می‌شدند. آن‌ها تمام اقلام مورد نیاز خود را از غذا گرفته تا دستمال کاغذی از طریق اپ‌‌های موبایل سفارش می‌دادند، اما در روز سوم قرنطینه، هنگامی که اپ‌ها را باز کردند، به شدت جا خوردند، چرا که همه چیز تمام شده بود. تانگ درباره آن روز می‌گوید:”چیزی باقی نمانده بود. حتی سبزیجات نیز وجود نداشت. با این حال نسبت به ووهان وضعمان خیلی بهتر بود.”
بیش از هر چیز، بزرگ‌ترین منشا اضطراب، روند عذاب‌آور مشاهده اخبار و بحث‌های مختلف در رسانه‌های اجتماعی است. همین موضوع باعث افزایش و تشدید ترس تامی تانگ شده و او را دچار بیخوابی می‌کرد. او از مبتلا شدن خود یا خانواده‌اش به ویروس به شدت هراسان شده بود. وی می گوید:”راستش، توصیف آنچه در این ۱۴ روز اتفاق افتاده است واقعاً دشوار است. جز خواندن اخبار کاری نمی‌توان کرد و اخبار هر روز بدتر می شوند و این سخت ترین چیز برای افراد خارج از ووهان است.”
در دوم فوریه سازمان بهداشت جهانی (WHO)، ویروس جدید کرونا را یک “اپیدمی اطلاعات” عظیم نامید که به معنی انبوه اطلاعات دقیق یا غیردقیق است. ایپدمی اطلاعات پیدا کردن منابع و راهنمایی‌های قابل اعتماد مردم را سخت می‌کند و این عاملی است که ویروس کرونا را از بیماری‌های مسری قبلی متمایز می‌سازد. با اینکه ویروس SARS ، MERS و Zika در زمان خود نگرانی جهانی را به دنبال داشتند، اما امروزه رسانه‌های اجتماعی نگرانی و وحشت جهانی در مورد کرونا ویروس جدید را به شدت تقویت کرده‌اند. رسانه‌های اجتماعی موجب رشد و گسترش اطلاعات نادرست با سرعت بی سابقه‌ای شده‌اند که در نتیجه آن فضایی از بی‌اعتمادی، استرس و نژادپرستی در دنیای واقعی و مجازی ایجاد گشته است.
رسانه‌های مجازی، جولانگاه خشونت یا همدلی
سازمان بهداشت جهانی به سهم خود برای جلوگیری از گسترش اطلاعات نادرست با Twitter، Facebook، Tencent و TikTok شروع به همکاری کرده است. برای مثال، به تازگی سرویس Google SOS راه‌اندازی شده تا آخرین نتایج پیدا شده در رابطه با کرونا ویروس را به هنگام جستجو در اختیار کاربران دهد. همچنین، با فیسبوک توافق شده تا آگهی‌ها و اطلاعات مهم بهداشتی را تنها برای گروه خاصی از جمعیت و سنین نشان دهد. حتی سعی شده با برقراری ارتباط با افراد و سازمان‌های با نفوذ آسیایی، مانع از نشر اطلاعات نادرست شود.
@resane_ravanshenasi