☘️ از صورتى به صورتى و از خلقى به خلقى...
🍃هيچ دانشى به اهميّت اين دانش، كه معرفة النفس است، نيست. همۀ علوم عقلى مبتنى بر آن است، لذا همۀ معلّمان حقيقى و مكملان نفوس انسانى بشر را به مطالعۀ كتاب تكوينى ذاتشان، كه همان معرفة النفس است، ارجاع فرموده‌اند. و چون علم و عمل انسان سازند و متن صحيفۀ ذات انسان و عين كتاب حقيقت او مى‌گردند، سرانجام در آگاهى او به آنچه اندوخت و آن گرديد نيز ارجاع به كتاب نفسش مى‌دهند كه هر چه در وى نوشت همان است و به وى گويند: اِقْرَأْ كِتٰابَكَ كَفىٰ بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيباً (اسراء ۱۵:۱۷).
🍃در بسيارى از آيات قرآن كريم، خداوند متعال انسان را به مطالعه و تأمل و تفكر و تدبر در كتاب وجودش امر مى‌فرمايد؛ دو كتاب آفاق و انفس را با هم ذكر كرده است و ارائۀ آياتش را در آن دو نام برده است و انسان را بدان اختصاص داده است: سَنُرِيهِمْ آيٰاتِنٰا فِي الْآفٰاقِ وَ فِي أَنْفُسِهِمْ (فصّلت ۵۴:۴۱).
حضرت نوح پيغمبر عليه السّلام مردم را به مطالعۀ صحيفۀ نفسشان دعوت كرده است چنانكه قرآن از وى حكايت فرمود كه گفت: مٰا لَكُمْ لاٰ تَرْجُونَ لِلّٰهِ وَقٰاراً وَ قَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوٰاراً (نوح ۱۴:۷۱).
🍃اطور به يك معنى دقيق اين است كه انسان را از ابتداى حدوث تا منتهاى عمرش به حسب تجدّد امثال و حركت جوهرى، انتقالاتى جبلّى باطنى در كمال، و حركاتى طبيعى و نفسانى است كه از تكرار اعمال ناشى مى‌گردند، چنانكه از اعمال مقامات و احوال ناشى مى‌شوند. بنابراين، انسان همواره از صورتى به صورتى و از خلقى به خلقى و از عقيده‌اى به عقيده‌اى و از حالى به حالى و از مقامى به مقامى و از كمالى به كمالى در انتقال است، تا سرانجام يا از كاملين مى‌گردد و به عالم عقلى مى‌پيوندد و صاحب قوّت ظهور در مظاهر و نشئات مى‌گردد چنانكه كاملى گويد: در كمال سيرِ اطوار وجود ** نهصد و هفتاد قالب ديده‌ام
و يا با شياطين محشور مى‌گردد.
📖 دروس معرفت نفس، ص ۵۲۸ و ۵۲۹
📚حسن زاده آملی (حضرت علامه)، حسن، دروس معرفت نفس، ال‍ف. لام. م‍ی‍م، قم - ایران، ۱۳۸۵ ه.ش.
🔆 وب‌سایت تخصصی رِواق معرفت
🆔 @revaghemarefat_ir