#بسم_الله_الرحمن_الرحیم ٢٢ آداب الصلوة ادامه بحث مقامات وآداب نماز ادب ديگر ، ادب تفهيم است . يعني بايد به قلب خود تفهيم كنيم كه در عبادات چه مي گوييم و روي سخن با چه كسي داريم . در ابتداي امر بايد قلب را چون طفلي حساب كنيم كه هنوز زبان باز نكرده، يعني به قلب آموزش دهيم كه وقتي سبحان الله مي گوييم به معناي آ نست ، خدا منزه از هرگونه نقصي است ، و همچنين منزه از آنكه نقصي به بنده اش وارد نمايد.در نتيجه هيچ گاه ازخدا گله مند نخواهيم بود و قصور و نقائص را به خدا نسبت نخواهيم داد. اگر الله اكبر مي گوييم يعني هيچ وجود ديگري نبايد به چشم ما بيايد . براي اشخاص بيسواد اجمالا همان ياد گرفتن معاني الفاظ نماز كفايت مي كند، ولو ندانند كه هر كلمه عربي جداگانه به فارسي چه ترجمه اي دارد. نتيجه آنكه اولين مرحله ، فهم معاني اجمالي كلمات عربي است . و مرحله ي دوم آن است كه وعده و وعيدي كه در اين معاني مطرح شده، به قلب آموزش داده شود . مثلا وقتي مي گوييم" اياك نعبد و اياك نستعين" يعني فقط از تو كمك مي خواهم . اما اگر هنوز دنبال غير خدا باشي و وابستگي ات از غير قطع نشده باشد،، پس تو كذاب هستي و حتما مجازات خواهي شد . در مرحله ي سوم ، بايد چشم قلب را هم باز كنيم تا به آنچه به او تعليم مي دهيم ، توجه نمايد. مثلا وقتي " الله اكبر" مي گوييم ، بايد چنين باشد كه در عالم خلقت ، كبريايي خدا قابل وصف نيست ، و در عبارت " اياك نعبد " يعني فقط به بندگي و عبوديت خدا توجه دارد. امام مي فرمايند: اگر نمازگزار در اين مرحله موفق شود كم كم به جايي مي رسد كه قلبش ذاكر مي شود و زبان نيز شاگرد قلب خواهد شد . درحالي كه پيش از اين زبان ، استاد بود و قلب ، شاگرد. به همين دليل بسياري از علما حتي در خواب هم ذكر مي گويند ، زيرا قلب خواب نيست ، ولو چشم در خواب باشد. دراين حال قلب به زبان الهام مي كند، و زبان در خواب هم مشغول ذكر مي شود. اي پيامبر به انسانها بگو هركس براساس حالت درونش عمل مي كند . درون ما همان دل و قلب ماست. اگرقلب و باطن ما مملو از ياد حق باشد ، ظاهر هم چنين خواهد شد . تذكر: با قرآن به قلوب خود چون سنگ بكوبيد و همت كنيد كه قرآن را با توجه تلاوت كنيد ، زيرا اگر خواندن قرآن بدون توجه باشد ، به دل نيز اثر نخواهد كرد. ادامه دارد استادبروجردي @reyhaneh_khelghat