بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع: «سیره رضوی ۴» روز سه‌شنبه، ١۴٠١/٠٣/٢۴ ✍️ مناسبت روز: در چند روز گذشته به مناسبت میلاد امام رضا (ع) از سیره قرآنی، عبادی، اخلاقی و تربیتی حضرت، سخن گفتیم و انشاالله در روزبرگ امروز نیز به ادامه مبحث تربیت کودک صالح در سیره رضوی می‌پردازیم؛ دیروز عرض شد که طبق سیره اهل بیت (ع) برای تربیت فرزندی صالح باید از سال‌ها قبل از تولد او، مقدمات ویژه‌ای را فراهم نمود و بعد از تولد نیز به تدریج و با صبر و حوصله به ابعاد مختلف تربیتی او بپردازیم؛ و همچنین اضافه کردیم که در سیره تربیتی امام رضا (ع) مسائلی چون انتخاب همسر شایسته، لزوم رعایت آداب ازدواج، توجه به مواقع و شرایط انعقاد نطفه و مراقبت‌های ایام بارداری، بخشی از مقدمات تربیتی فرزند صالح است؛ و اینک ادامه مبحث را با ارائه چند گام تربیتی بعد از تولد کودک آغاز می‌نمائیم: ⬅️ «خواندن آوای توحیدی اذان» اولین گام‌ تربیتی بعد از تولد نوزاد، خواندن اذان و اقامه در گوش‌های اوست؛ چنانچه امام رضا(ع) فرمودند: «هنگام تولد فرزند، درگوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگویید» تا فضای هستی‌اش را از نسیم خوش توحید و بندگی عطرآگین نمائید. ⬅️ «انتخاب نام نیکو» گام دوم، گذاشتن نام نیکو است؛ چنانچه در برخی روایات و کلام بزرگان به اثر وضعی نام نیکو بر طفل در دنیا و آخرت اشاره شده و آن را مایه‌ی سربلندی و افتخار فرد دانسته‌اند؛ همچنان که نام زشت را باعث سرشکستگی و احیاناً احساس حقارت انسان دانسته‌اند؛ چراکه نام انسان تا پایان عمر، همیشه همراه اوست و آدمی همواره با آثار خوب و بد آن مواجه است؛ لذا ائمه طاهرین (ع) بر این موضوع تأکید فراوان نموده‌اند؛ چنانچه امام هشتم، نام نیکوی «محمد» را بر فرزندِ دلبندشان نهادند و از تأثیر این نام نیکو چنین پرده برداشته و فرمودند: «خانه‌ای که در آن نام «محمد» باشد، (اهالی آن خانه) روز و شبشان را با خیر و نیکی به پایان می‌رسانند» (فِقْهُ الرِّضا) ⬅️ تأکید بر حفظ سلامت جسمی کودک: دین اسلام، تأکید بر پرورش همه ابعاد انسانی دارد، هر چند در تربیت اسلامی، پرورش ابعاد معنوی، هدف اصلی و نهایی است، اما مسلماً دستیابی به این هدف بزرگ در پرتو داشتن جسمی سالم و قوی امکان‌پذیر است؛ لذا در سیره تربیتی امام رضا (ع)، علاوه بر تأکید بر ابعاد معنوی زندگی، به رعایت بهداشت، تغذیه سالم و همچنین عوامل غیر مادی مؤثر در سلامتی فرزند مانند «عقیقه کردن برای پسر و دختر، تراشیدن موهای سر نوزاد در روز هفتم تولد و معادل وزن موها طلا یا نقره صدقه دادن»و... توجه ویژه شده است؛ همچنین حضرت در سخن دیگری تأکید فرمودند: «فرزندانتان را در روز هفتم ختنه کنید، زیرا ختنه باعث پاکی بیشتر و رشد سریعتر آن‌ها می شود» (همان) علاوه بر این‌ها، در سیره عملی حضرت نیز به تغذیه سالم و مقوی فرزند توجه ویژه شده، چنانچه یحیی صنعانی می‌گوید: بر حضرت رضا(ع) وارد شدم، در حالی که به حضرت جوادالائمه (ع) موز می‌دادند. ⬅️ صحبت نمودن با نوزاد: اکثر مردم فکر می‌کنند که چون قدرت درک نوزاد اندک است و توان فهم معانی کلمات را ندارد، صحبت کردن با او بی معناست؛ ولی برخلاف این برداشت، از نظر علمی ثابت شده که کودک حتی در شکم مادر نیز پس از تکمیل اعضای شنوایی، صداها راشنیده و سخنان ما را احساس می‌کند؛ لذا بدیهی است که کودک پس از تولد، صحبت و توجه والدین را نوعی اظهار محبت و ابراز عاطفه می‌داند و با وجود ضعف و نقصان در برخی حواس او، گاه با لبخند و زمانی با حرکات دست و پا به آن پاسخ می‌دهد؛ علاوه بر این، مشاهده چگونه سخن گفتن والدین، به ویژه حرکات لب‌ها، زمینه مساعدی برای آموزش سخن گفتن کودک پدید می آورد‌؛ چنانچه راوی می‌گوید هنگامی که امام جواد(ع) به دنیا آمدند، حضرت رضا(ع) در تمام طول آن شب با فرزندشان سخن می‌گفتند؛ ⬅️ محبت بر فرزند، به‌عنوان کلید تربیت: بی‌شک «محبت» در دنیا، داروی شفابخش دردها، تسکین دهنده قلب‌ها و بهترین راه حل مشکلات و ناسازگاری‌های تربیتی است؛ محبت صحیح و بجا، در هر مکان و زمان و در هر مقطع و سن، وسیله‌ای کارآمد و مؤثر است و همگان در هر موقعیتی که باشند به عاطفه و محبت نیازمندند؛ اما کودکان و نوجوانان بیش از دیگران، تشنه جام زلال محبتند و کلید اصلاح رفتارهای احتمالی نابجا وناقص کودکان از نگاه اهل‌بیت (ع) محبت است؛ چنانچه در سیره امام رضا(ع) از این شیوه مؤثر تربیتی به شکل‌های گوناگون استفاده شده است و حضرت گاهی اوج محبت خود را به فرزند گرامیشان در قالب جمله زیبای «بابی انت و امی» نشان می‌دادند و زمانی ایشان را در حضور مردم در آغوش گرفته، به سینه خود می‌فشردند و می‌بوسیدند تا مردم محبت به فرزند را بیاموزند. ✍️ این مبحث ادامه دارد... https://eitaa.com/ROOZBARG