بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: «عيد بزرگ بندگی»         روز شنبه، ١۴٠١/٠۴/١٨ ✍️ مناسبت روز: امروز، روز عرفه و روز شهادت حضرت مسلم بن عقیل (ع) است که در روز گذشته در رابطه با این مناسبت سخن گفتیم؛ اما امشب شب عید قربان و از چهار شب با برکتی است که شب زنده داری در آنها سفارش شده و طبق روایات درهای رحمت الهی در این شب و روز به روی بشریت باز است، چنانچه پيامبر اکرم (ص) فرمودند: «خداوند متعال در عيد قربان، با عنايت (ویژه) به زمين مى‌نگرد، پس از خانه‌ها بيرون آييد تا رحمت الهی به شما برسد» لذا ضمن تبریک و تهنیت، سخن امروز را با سلام و صلوات بر محمد و آل محمد آغاز می‌نمائیم؛ عید قربان، یادآور ایمان راسخ حضرت اسماعیل (ع) در قربانگاه عشق، و ایثار و تسلیم حضرت ابراهیم خلیل (ع) در برابر خواست و رضای الهی و گذشت از فرزند عزیزتر از جانش در مسیر عبودیت و بندگی خدا است، لذا عید قربان را باید «عید بزرگ بندگی» بنامیم چراکه حضرت ابراهیم (ع)، قبل از بردن اسماعیل (ع) به قربان‌گاه، نفس خود را در پیشگاه درگاه ربوبیت قربانی کرد؛ و به بشریت ثابت نمود که محبت خداوند در قله محبت‌ها قرار دارد و همه‌ی علایق دنیا در طول محبت الهی معنا می‌شوند؛ لذا باید اذعان نمود که حضرت ابراهیم (ع) در عید قربان، «قله بندگی» را به نمایش گذاشته و خداوند متعال نیز آن حضرت را به عنوان الگو و «اسوه حسنه» در قرآن کریم معرفی نموده است؛ ✍️ کلمه «عید» از «عود» گرفته شده و به معنای بازگشت است؛ بازگشت از زندان نفس و تسلط اهریمن به سوی خدای رحمان و رحیم؛ کلمه «قربان» نیز از نظر لغوی از لفظ «قرب» گرفته شده؛ لذا هر چیزی که وسیله قرب و نزدیکی به خداوند تعالی شود را «قربانی» می‌نامند؛ حالا آن چیز می‌تواند ذبح حیوان باشد یا هر نوع صدقه دیگر؛ بنابراین «عید قربان»، به معنای «بازگشت انسان به مقام تقرب الهی» است که این مقام بلند، تنها در سایه مبارزه با هواهای نفسانی و در پرتو تهذیب نفس، خودسازی و بهره‌گیری از فرصت‌های ناب زندگی به دست می‌آید؛ البته طبق آیات قرآن کریم، تاریخچه «قربانی» کردن به زمان حضرت آدم (ع) برمی‌گردد، وقتی که فرزندان ایشان، «هابیل» و «قابیل»، قوچ و مقداری گندم را به عنوان قربانی به بارگاه خداوند تقدیم نمودند و طبق آیه ٢٧ سوره مائده این قربانی از «هابیل» پذیرفته شد و از «قابیل» پذیرفته نشد؛ و پس از آن، این عمل در تمام ادیان آسمانی به عنوان یک عبادت و در مناسبت‌ها و مواقع خاص به عنوان یک دستور و آیین الهی برجای ماند؛ در دین مبین اسلام نیز قربانی کردن، از سنت‌های الهی در مراسم حج است که زائران بیت‌الله‌الحرام پس از انجام مناسک حج و رسیدن به خلوص بندگی، در روز عید قربان به امر الهی حیوانی را قربانی کرده و شکر الهی را بجا می‌آورند؛ البته قداست و تعالی قربانی کردن در ریختن خون حیوان نیست، بلکه طبق روایات اسلامی، قربانی کردن در این روز، نماد قربانی کردن نفس و خالص شدن برای خدای یگانه است، چنانچه حضرت سجاد (ع) حقیقت قربانی را این‌گونه بیان فرمودند: «حج گزار و قربانی کننده، با تمسک به حقیقت پرهیزکاری، گلوی دیو طمع را می برد و او را می‌کشد» [مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۱۶۶] بر همین اساس زائران خانه خدا که پس از تحمل سختی‌های بسیار و پرهیز از نمادهای دنیوی، در آخرین منزلگاه، عید قربان را جشن می‌گیرند و با وحدت عملی کم نظیری، سر بر آستان حضرت دوست سائیده و با چهره‌ای گشاده از توفیق یافتن به ادای تکلیف الهی، به یکدیگر تبریک می‌گویند؛ مسلمانان جهان نیز «عید قربان» را از بزرگترین أعياد خود دانسته و آن را جشن می گیرند و پس از انجام دادن عبادت‌های مخصوص این روز، به دید و بازدید و شادمانی می پردازند؛ و اگرچه برگزار کردن مراسم قربانی بر زائران کعبه و در مراسم باشکوه حج واجب است، ولی بسیاری از مسلمانان در سراسر جهان در این روز، گوسفند، گاو یا شتری را به یاد سنت ابراهیم خلیل (ع)، قربانی کرده و گوشت آن را میان همسایگان و مستمندان تقسیم می کنند؛ ✍️ و سخن خود را با کلام رهبر فرزانه انقلاب در رابطه با عید قربان به پایان می‌بریم که فرمودند: «این ایثار و این گذشت (حضرت ابراهیم خلیل)، یک نماد است برای مؤمنانی که می‌خواهند راه حقیقت را، راه تعالی را، راه عروج به مدارج عالیه را طی کنند؛ (و این موضوع) بدون گذشت، امکان ندارد؛ همه‌ی امتحان‌هایی که ما می شویم، در واقع نقطه‌ی اصلی‌اش همین است که پای یک ایثار و یک گذشت به میان می‌آید؛ گاهی گذشت از جان است، گذشت از مال است...؛ گاهی گذشت از عزیزان است؛ فرزندان، کسان. امتحان یعنی عبور از وادی محنت...» [٢۶ آبان ٨٩] https://eitaa.com/ROOZBARG