محمد سروش محلاتی را بهتر بشناسیم/صفحه ۲ از ۲ در حاشیه عدم حضور آقای اعرافی در نشست مشترک با سروش محلاتی در مؤسسه فهیم 💥اختصاصی 💥پست ویژه @rozaneebefarda 🔻🔻🔻 لینک بخش نخست: https://eitaa.com/rozaneebefarda/954 ۳. نسبی‌گرایی در احکام اجتماعی اسلام شکی نیست که بسیاری از احکام اجتماعی اسلام اقتضائی است و در صورت عدم مانع اجرا می‌شود. امّا جناب سروش با نگاه غیراصولی به این قاعده، کلیه احکام اجتماعی و حتی اخلاقی را نسبی جلوه می‌دهد: «در پندار بسیاری از اهل شریعت گزاره‌های شرعی... از جنس گزاره‌های ریاضی است. این تشابه از آن جهت است که در گزاره‌های ریاضی همین که موضوع و حکم در ذهن تصور شود برای «اثبات حکم» کافی است. مثلا وقتی عدد ۴ را در نظر می‌گیریم و مفهوم زوج بودن را هم درک می‌کنیم، بلافاصله می‌توانیم حکم کنیم که «۴ زوج است» ... بر این قیاس در احکام شرعی نیز وقتی حکم بر موضوع خود قرار می‌گیرد و مثلا می‌گوییم «قمار حرام است» این نسبت میان موضوع و محمول در همه جا و در همه شرایط یکسان است... ولی از نظر فقها این تحلیل کاملا عوامانه و جاهلانه است. نه فقط در احکام اجتماعی شرع به چنین جزمیت و تصلبی باور ندارد بلکه در احکام اخلاقی نیز چنین رویکردی را نمی‌پذیرد... احکام اخلاقی نیز وقتی تأثیراتش از زندگی فردی فراتر می‌رود و در زندگی جمعی و روابط انسان‌ها با یکدیگر مطرح می‌شود تصلب خود را از دست می‌دهد و تحت تأثیر شرایط «تغییر» می‌یابد.»(دولت و اجرای شریعت-مقاله پنجم) ۴. مقابله با اجرای احکام اسلامی جناب سروش محلاتی جواز تدریجی بودن بیان احکام شرع را به تدریجی بودن اجرای احکام شرعی توسط دولت مستقر تسری می‌دهد. آیا چنین تعدّی از منابع فقهی؛ استحسان نیست؟ : « عجیب است به رغم داشتن پیشوای معصوم و داشتن رهبری با قدرت معنوی فوق‌العاده و احکامی که حتی سخت‌ترین آن‌ها مثل سنگسار و قصاص پیش از این نیز در آن جامعه اجرا می‌شد و از نظر عرفی پذیرفته شده بود، دولت پیامبر اسلام را «دولت دوره گذار» بدانیم که هدف خود را اجرای همه دستورات شرعی نمی‌دانست اما دولت اسلامی در عصر حاضر را به رغم محروم بودن از آن امتیازات، دولت «پس از دوره گذار» و دولتی مسؤول اجرای شریعت در همه زمینه‌ها بدانیم و چنین بار سنگینی را بدون در نظر گرفتن ظرفیت‌ها بر عهده این دولت بدانیم»(دولت و اجرای شریعت-مقاله دوم) ۵. مقابله با احکام اسلامی-دیه آقای سروش محلاتی با بی‌اعتنایی به ظرفیت دین به بازتولید منطق غربی در قالب فقهی می‌پردازد. غرب نگاه اسلام به دیه را صحیح نمی‌داند پس طبق الگوی فکری او باید حکم اسلامی دیه تغییر کند. او در نشست «فقه‌پژوهی دیه»-تهران ۱۳۹۶ سخنانی داشت که به حدّی تحریف‌آمیز بود که واکنش آیت‌الله سبحانی را برانگیخت: «اخيراً در نشستى پيرامون مقادير ديه در اسلام «فرضيه»اى مطرح شد و حاصل آن اين كه، اين مقادير احتمالاً حكم موقت بوده و مى توان مقدار ديه را به صورت ديگر نيز تعيين كرد. در اين مورد از حضرت آية الله العظمی سبحانى نظرخواهى شد، معظم له با نگارش اين مقاله به تحليل اين نظريه مى پردازند...» آیت‌الله سبحانی با استدلال‌های متقن فقهی فرضیه سروش را رد می‌کنند که به علت تفصیلی بودن آن پیوند را جهت مطالعه قرار می‌دهیم. ایشان در پایان خطاب به سروش محلاتی و هم‌کیشان او می‌فرمایند: «به علاقمندانى كه گمان مى كنند بر كرسى نوآورى نشسته اند يادآور مى شوم اجتهاد و استنباط كار آسانى نيست. مرحوم شيخ انصارى در باب انسداد باب علم مى گويد: رزقنا الله الاجتهاد فانّه أشدّ من طول الجهاد، بنابراين نبايد با يك سطحى نگرى ...يك چنين فرضيه اى را مطرح كرد و ذهن جوانان را نسبت به احكام نورانى اسلام متزلزل ساخت .»( https://b2n.ir/85857 ) بررسی شخصیت سروش محلاتی از ابعاد دیگر نیز امکان‌پذیر است: مثل تند و عصبی برخورد کردن او با مخالفان و فحاشی به آنان با الفاظی مثل «متحجر، خشک‌مغز، ساده‌لوح، خشن، متعصب، باغیرت بی‌فکر، متدین به دین دولتی ، تندو خو، فاصله گرفته از ادب و منطق و...» که در کتاب دولت و اجرای شریعت مقالات دوم و سوم و دیگر کتب او یافت می‌شود. در هر صورت بررسی ابعاد دیگر را به فضاهای تفصیلی‌تر وامی‌گذاریم و همان خواسته آیت‌الله سبحانی را تکرار می‌کنیم و از او می‌خواهیم« با سطحی‌نگری ذهن جوانان را نسبت به احکام نورانی اسلام متزلزل نکند.» 🔸تحولات حوزوی را از روزنه پی بگیرید👇 @rozaneebefarda