تفسیر: در تعقیب آیات گذشته، که سخن از اعراض و استکبار کفار در برابر پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) بود، در آیات مورد بحث از بهانه هائى که ممکن است آن‌ها براى خود در این زمینه بتراشند، و پاسخ دندان شکن آن، سخن مى گوید، ضمناً علل واقعى اعراض و روى گردانى آن‌ها را نیز شرح مى دهد، که در پنج قسمت خلاصه مى شود: نخست مى گوید: آیا آن‌ها در این گفتار (آیات الهى) تدبر و اندیشه نکردند؟ (أَ فَلَمْ یَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ). 🌺🌺🌺 آرى، نخستین عامل بدبختى آن‌ها تعطیل اندیشه و تفکر در محتواى دعوت تو است، که اگر بود، مشکلات آن‌ها حل مى شد. در دومین مرحله مى گوید: یا این که مطالبى براى آن‌ها آمده است که براى نیاکانشان نیامده؟! (أَمْ جاءَهُمْ ما لَمْ یَأْتِ آباءَهُمُ الأَوَّلِینَ). یعنى اگر توحید و معاد و دعوت به نیکی‌ها و پاکی‌ها تنها از ناحیه تو بود، ممکن بود بهانه کنند که این‌ها سخنان نو ظهورى است که ما نمى توانیم زیر بار آن برویم. و نیز مى توانستند بگویند اگر این مطالب حق بود، چرا خدا ـ که به همه انسان ها نظر لطف و مرحمت دارد ـ براى گذشتگان نفرستاد؟! ولى با توجه به این که محتواى دعوت تو از نظر اصول و اساس همان محتواى دعوت همه پیامبران است، این بهانه جوئى ها بى معنى است. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۸ سوره‌ مبارکه مؤمنون)